Testrapport AMD Radeon HD 6970M grafische kaart

Om de Radeon HD 6970M te testen, plaatsen we deze in de bekende W860CU barebone van Clevo (zie ook DevilTech Devil 9700 DTX of mySN XMG P500 PRO), vriendelijk aan ons ter beschikking gesteld door het Canadese bedrijf Eurocom. De 15.6" en slechts 3,5 kg zware desktopvervanger is ook bekend als de W860CU Cougar en is momenteel beschikbaar vanaf € 1034,-. Eurocom heeft het notebook uitgerust met 4 GB DDR3 RAM (2x 2048 MB), een snelle 7200 rpm harde schijf van Seagate en een krachtige quad-core processor van Intel (Core i7-740QM). De W860CU Cougar heeft helaas niet het geluk uitgerust te zijn met een nieuwe Sandy Bridge processor.

Onze testnotebook worstelt helaas met een moeilijk probleem: direct na het starten van veel van de tests wordt het beeldscherm simpelweg zwart en is er iedere keer een herstart vereist. De reden hiervoor is dat Eurocom het notebook uitgerust heeft met het verkeerde koelsysteem en de BIOS eigenlijk een beta versie is, waardoor het laptop snel opwarmt naar een kritieke temperatuur. Met de juiste koelingscomponenten, verbetert de situatie aanzienlijk. Dan nog, op hoge resoluties en intensieve grafische weergave, gaat het scherm nog steeds geregeld op zwart. Volgens Eurocom moet de huidige BIOS versie dit probleem oplossen. Na verscheidene pogingen, slagen we er eindelijk in om alle geplande benchmarks te draaien op het testnotebook. Het inpassen van de AMD grafische kaart hangt voornamelijk af van Eurocom's initiatief, omdat deze momenteel niet ondersteund wordt in Clevo barebone notebooks.

De Radeon HD 6000M serie borduurt voort op AMD's extreem populaire Radeon HD 5000 serie. Het nieuwe 40nm high-end Radeon HD 6970M topmodel heeft de codenaam "Blackcomb XT" en is superieur aan de Mobility Radeon HD 5870 op vrijwel elk vlak. In plaats van 800 unified shaders en 1024 MB GDDR5 VRAM, beschikt de Radeon HD 6970M over 960 unified shaders (+20%) en biedt een genereuze 2048 MB videogeheugen. De geheugenbus is ook verdubbeld, van 128-bit tot 256-bit. Het resultaat: de geheugen lees- en schrijfsnelheid is bijna verdubbelt van 64 tot 115,2 MB/s.

De kloksnelheden zijn vergeleken met de Radeon HD 5870 verlaagt: in plaats van 700 MHz (core) en 1000 MHz (geheugen), loopt de nieuwe Radeon HD 6970M op 680 MHz (core) en 900 MHz (geheugen). Een goed teken, maar of dit daadwerkelijk verbeteringen in de praktijk geeft moet na verscheidene benchmarks blijken. Een aanzienlijk nadeel van de Radeon HD 6970M is het hoge energieverbruik: Eurocom claimt 75-100 Watt, zo ongeveer hetzelfde als de GeForce GTX 485M.

Eurocom heeft voor de GPU driver versie 8.800.0.0 geïnstalleerd op het testnotebook. Zoals je kunt zien in de volgende screenshots, heeft het Catalyst Control Center (CCC) een nieuw design, waarbij de verschillen met de oude versie al in de lay-out zelf gezien kunnen worden. Als je dapper en nieuwsgierig bent, kun je spelen met de overklokfunctie "Overdrive", beschikbaar in CCC. Met de tool GPU-Z kunnen we een nadere blik werpen op de kloksnelheden. Terwijl de Radeon HD 6970M onder zware belasting op respectievelijk 680 MHz en 900 MHz loopt (zoals eerder genoemd), klokt de grafische kaart zichzelf in idle-modus omlaag naar respectievelijk 100 MHz en 150 MHz.

3DMark 06

De 3DMark 06 benchmark is al een tijdje op de markt en biedt dan ook geen uitdaging voor de Radeon HD 6970M. Op de standaard resolutie van 1280 x 1024, behaalt de Eurocom W860CU Cougar (Core i7-740QM) een ontzagwekkende 14047 punten. Dat is een hele 6% meer dan de GeForce GTX 480M van de DevilTech Fragbook DTX (Core i7-720QM, 13273 punten) haalt, en zelfs 12% meer dan de Radeon HD 5870 van de Medion Akoya X7811-MD97327 (Core i7-720QM, 12553 punten). Omdat 3DMark 06 niet aparte scores geeft voor de GPU en CPU, waarbij de CPU een relatief grote rol speelt, haalt de combinatie van Core i7-2630QM en GeForce GTX 485M een aanzienlijk hogere score dan onze testhardware - de mySN XMG P501 behaalt 17817 punten (+27%).

3DMark Vantage

Hoewel Futuremark nog moet uitkomen met het nieuwe DirectX 11-gebaseerde 3DMark 11, zet de oudere DirectX 10-gebaseerde 3DMark Vantage nog steeds veel huidige grafische kaarten op hun plaats. Dit is echter niet het geval met de Radeon HD 6970M, die op een resolutie van 1280 x 1024 in de Eurocom W860CU Cougar 11645 punten scoort. Met scores van 7879 en 7616 punten, blijven de GeForce GTX 480M (DevilTech Fragbook DTX) en de Radeon HD 5870 (Medion Akoya X7811) aanzienlijk achter. Dit betekent dat de Radeon HD 6970M de data ongeveer 50% sneller verwerkt. In tegenstelling tot het resultaat van 3DMark 06, neemt de GeForce GTX 485M (mySN XMG P501) hier slechts een kleine voorsprong, met 12191 punten (+5%).

Unigine Heaven 2.1

We testen de DirectX 11 prestaties van de Radeon HD 6970M met de uiterst veeleisende Unigine Heaven 2.1 benchmark. Het hoge niveau tessellation eist zelfs van high-end grafische kaarten alles, hoewel NVIDIA's GeForce 400-serie het relatief beter doen dan in het verleden. De Radeon HD 6970M doet het redelijk goed met hoge detailinstellingen en normale tessellation op een resolutie van 1280 x 1024, met een vloeiende frame rate van 33,0 fps. De GeForce GTX 480M presteert op een vergelijkbaar niveau, waarbij de Clevo D901F barebone met een desktop CPU (Core i7-940) een respectabele 33,7 fps haalt. De GeForce GTX 460M en Radeon HD 5870 blijven zoals verwacht ver achter, geleid door de Medion Erazer X6811-MD97624 (Core i7-740QM) en de Asus G73JH-TZ014V (Core i7-740QM) met beiden een magere 24 fps.

Call of Duty: Black Ops

First-person shooters blijven ongelofelijk populair en de nieuwste Call of Duty-boreling, Black Ops, is het ultieme bewijs hiervan. Alleen al in de eerste 24 uur na de lancering werd de game miljoenen keren online aangeschaft. Ook onder de illegale downloads nam deze de eerste plek in 2010. Gezien een specifiek probleem leek de lancering van Black Ops echter een beetje voortijdig. Op een veelheid aan systemen - onafhankelijk van de grafische instellingen - heeft de game nogal last van lag, waardoor het beeld erg schokkerig overkomt.

Mafia 2

Ondanks de uiterst gedetailleerde wereld van Mafia 2, voldoet de langverwachte sequel niet echt aan de verwachtingen. De game scoort wel punten met zijn ingebouwde benchmark, waarmee we de prestaties op hoge detailinstellingen, 16x AF en 1920 x 1080 pixels testen. 

Starcraft 2

De extreem succesvolle real-time strategy game van Blizzard is een wereldwijde hit. Starcraft 2 heeft strikt genomen redelijke hardware eisen, maar hoe meer eenheden zich tegelijkertijd op het beeldscherm  bevinden, hoe hoger de eisen aan de hardware. Om de hardware eisen van latere levels in acht te nemen, bestaat onze benchmark uit de veeleisende introductie "For the Swarm". De resolutie is ingesteld op 1920 x 1080 en de detailinstellingen staan op "ultra".

Metro 2033

De in overvloed gedetailleerde first-person shooter van Oekraïense ontwikkelaar 4A Games is geïnspireerd op de gelijknamige roman van Dmitry Glukhovsky. De game valt niet enkel op met zijn scherpe textures en hoog detailniveau, maar ook om zijn veeleisendheid aan de hardware. Op hoge detailinstellingen, in DirectX 11-modus, AAA (analytical antialiasing), 4x AF en een resolutie van 1920 x 1080 falen zelfs dual-GPU oplossingen zoals de GeForce GTX 480M SLI.

Battlefield: Bad Company 2

De huidige Battlefield-versie biedt een uitstekende mix van tactische elementen en gameplay gevuld met actie in de multiplayer modus. De single-player modus is minder aantrekkelijk daar Call of Duty het beter doet op het gebiedt van spectaculaire tussen-scènes en pakkende scripts. Om de hardware consequent te belasten kiezen we voor de cinematische bootrit aan het begin van de single-player campagne als onze benchmark. Hoge detailinstellingen, 4x AA, 8x AF en een resolutie van 1920 x 1080 resulteert tot nog toe op weinig grafische kaarten in een vloeiende frame rate.

Call of Duty: Modern Warfare 2

First-person shooters zoals deze, die zowel in singleplayer- als multiplayer-modus vermaken, zijn zeldzaam. Modern Warfare 2 van Call of Duty-maker Infinity Ward is een gouwe ouwe met een niet-al-te-nieuwe grafische engine die de huidige high-end kaarten hooguit verveelt. We voeren de minutenlange benchmark uit op hoge detailinstellingen, 4x AA en een resolutie van 1920 x 1080.

Risen

Nadat de overvloed aan bugs in Gothic 3 een juridische strijd deed losbarsten tussen ontwikkelaar Piranha Bytes en uitgever JoWood, behield JoWood de licentie en richtte Piranha Bytes zich op andere zaken. De makers van Gothic 3 vonden onderdak bij uitgever Deep Silver en lanceerden de succesvolle opvolger (als het ware), Risen, in 2009. Risen biedt niet vernieuwende cutting-edge graphics, maar hoge detailinstellingen, 4x AF en een resolutie van 1920 x 1080 vereisen nog steeds krachtige hardware.

Need for Speed: Shift

De erg realistische Need for Speed Shift lijkt altijd een voorkeur te geven aan NVIDIA GPU's. De vergelijking tussen normaal gesproken vergelijkbare grafische kaarten vallen hier vaak uit in het voordeel van de NVIDIA kaart. Onze benchmark op hoge detailinstellingen, 4x AA en een resolutie van 1920 x 1080 (London circuit) bevestigd dat deze trend niet stopt met de lancering van de Radeon HD 6000M serie.

Colin McRae: Dirt 2

Prachtige beelden worden niet enkel gevonden in first-person shooters. De makers van de race game Dirt 2 (Codemasters) hebben daar op toegekeken. De vele DirectX 11 effecten en tesselation zijn duizelingwekkend en produceren uiterst realistisch schuimend water. Nu Need for Speed Shift de trend gestart heeft, volgt Colin McRae Dirt 2, en lijkt de voorkeur te geven aan NVIDIA grafische kaarten.

Crysis

Als laatste moet de Radeon HD 6970M het opnemen tegen Crysis. Ondanks het feit dat deze game al meer dan drie jaar oud is, maakt deze first-person shooter vandaag de dag nog steeds indruk met zijn uitstekende graphics. Door zijn veeleisende karakter, mag Crysis niet ontbreken in onze testsuite. Gebruikmakend van de ingebouwde benchmark-tool, heeft tot nu toe geen enkele single-GPU grafische kaart een vloeiende beeldopbouw kunnen realiseren op erg hoge detailinstellingen en een resolutie van 1920 x 1080.

Om de processor gedeeltelijk te ontlasten bij het decoderen van HD materiaal, beschikt de Radeon HD 6970M over een video decoder. De Universal Video Decoder 3 (UVD3) ondersteund nu ook - behalve de al ondersteunde formaten van UVD2: MPEG-4, MPEG-2, H.264, AVC, VC-1 - DivX/Xvid (MPEG-4 part 2) en 3D Blu-ray (MVC). Onze test laat zien dat de UVD3 erg goed presteert bij het afspelen van H.264 en VC-1 videos (1920 x 1080), en de CPU belasting schommelt het grootste gedeelte van de tijd net boven de 0%. Een online flash video (1920 x 1080) resulteert in een CPU belasting van 4%, wat geen ruimte voor kritiek overlaat. Het bestandsformaat heeft ook geen effect op de kloksnelheden van de Radeon 6970M, die constant op 300 MHz (core) en 900 MHz (geheugen) loopt.