Notebookcheck Logo

Testrapport Apple MacBook Pro 15 Retina 2.3 GHz Mid 2012

MacBook Pro met Retina-display. Op de WWDC 2012 kwam Apple met een toch wel erg grote verrassing. Niet alleen presenteerde de computergigant alle geupdate modellen, maar het introduceerde ook de splinternieuwe MacBook Pro met 15 inch Retina-display. Dit nieuwe model heeft een nog dunnere aluminum unibody behuizing en beschikt over de nieuwste hardware. Is de prijs van €2279 gerechtvaardigd, of is de 'normale' MacBook Pro, die zich al keer op keer heeft bewezen, een betere keuze?

Op de WWDC (World Wide Developer Conferece) presteert Apple elk jaar haar nieuwe producten en technologieën. Dit jaar presenteerde CEO Tim Cook en SVP Philip W. Schiller niet alleen de geupdate notebooks en andere producten, maar onthulden ze ook een MacBook Pro met 15 inch Retina-display. Apple gebruikt deze marketingterm voor producten met een beeldscherm met zeer hoge resolutie. De Retina technologie werd voor het eerst toegepast in de iPhone 4S en daarna volgden de iPod Touch en iPad 3. De vorige high-resolution versie van de 15 inch MacBook Pro had een maximale resolutie van 1680 x 1050 pixels. Het nieuwe 15.4 inch scherm beschikt over een resolutie van maar liefst 2880 x 1800 pixels wat zorgt voor een pixeldichtheid van 220 DPI. Andere punten waarin het Retina model verschilt van de normale MacBook Pro zijn het gebruik van Intel's nieuwste Ivy Bridge processors, een dunnere behuizing, gereviseerd koelsysteem en veranderd luidsprekersysteem. De reguliere MacBook Pro's blijven overigens gewoon bestaan, alhoewel het 17 inch model hiervan niet meer wordt geleverd.

Bij de introductie zijn er twee configuraties leverbaar. Ons testsysteem is het basismodel, dat beschikt over de Intel Core i7-3615QM quad core processor (2.3 GHz), 8 GB RAM geheugen en een 256 GB SSD. Het duurdere model heeft de 2.6 GHz Intel Core i7-3720QM processor en een 512 GB SSD aan boord. Beide modellen beschikken uiteraard over het high-resolution Retina-display en de combinatie van  een geïntegreerde Intel GMA HD 4000 en dedicated Nvidia GeForce GT 650M (1 GB GDDR5-RAM) grafische kaart. Voor wie zijn notebook helemaal compleet wilt maken biedt Apple de mogelijkheid om tijdens het bestellen het werkgeheugen naar 16 GB uit te breiden (onboard) of een grotere SSD van 768 GB te laten plaatsen. Dit kost je €200, respectievelijk €500 extra. De grotere SSD is overigens alleen een optie voor het duurste model, dat verkrijgbaar is vanaf €2889. In dit testrapport zullen we ons focussen op het basismodel zonder upgrades, dat €2279 kost.

Verder zullen we uitgebreid kijken naar de prestaties van de hardware, het nieuwe beeldscherm en de andere (nieuwe) features. De nieuwe MacBook Pro beschikt nu eindelijk over USB 3.0HDMI en twee Thunderbolt poorten. FireWire en Ethernet zijn alleen beschikbaar via een speciale adapter. Dus: wat zijn de voor- en nadelen van dit nieuwste lid van de MacBook Pro familie?

Behuizing

Apple borduurt voort op de unibody technologie.
Apple borduurt voort op de unibody technologie.
18 mm hoog en een gewicht van 2 kilogram.
18 mm hoog en een gewicht van 2 kilogram.

Phil Shiller vermeed geen superlatieven bij het beschrijven van de nieuwe behuizing. Apple blijft gebruik maken van de unibody behuizing, die uit een solide stuk aluminum wordt gefreesd. Het design voelt heerlijk aan en wordt gekenmerkt door hoogwaardige esthetiek en bouwkwaliteit. De behuizing kun je niet verbuigen en geeft geen kik bij het uitoefenen van geconcentreerde druk. In vergelijking met de 'normale' MacBook Pro, is het Retina model dunner en lichter. De hoogte bedraagt overal 18 mm en het gewicht is zo'n 2 kg. Daarmee is het nieuwe model 6 mm dunner en ongeveer 500 gram lichter dan de MacBook Pro 15" Late 2011. De wigvormige MacBook Air 13" meet op het dikste punt 17 mm en is dus net iets dunner. In vergelijking met de nieuwe MacBook Pro is de Asus N56VZ, die over vergelijkbare hardware beschikt, een stuk zwaarder en gewoonweg lomp (hoogte van 37 mm). Aan de andere kant kost hij wel maar half zoveel als de MacBook Pro.

Een van de zaken die bijdraagt aan het lagere gewicht is het ontbreken van een glazen cover op het beeldscherm. Het nieuwe model heeft maar twee lagen boven het scherm: een design feature die ook weerspiegeling moet verminderen (meer daarover later). Ondanks de dunne constructie is het schermcover praktisch niet te verbuigen. Een enkel scharnier bevindt zich in het midden en zit verborgen onder zwart plastic. Het houdt het scherm stevig op zijn plaats en voorkomt dat het scherm wiebelt, ook bijvoorbeeld in de auto of trein.

Het design van de notebook is evolutionair en zeker niet achterhaald. Hoe dun de behuizing is, viel ons direct op tijdens het uitpakken van de notebook. Op het schermcover prijkt uiteraard nog altijd het bekende Apple logo. Ondanks dat de behuizing aanvoelt alsof hij tegen alles bestand is, is hij niet ontworpen voor extreem gebruik buitenshuis. Krassen en deukjes ontstaan niet gemakkelijk, maar we zouden toch het gebruik van een soft sleeve en enigszins voorzichtig gebruik aanraden. Al met al is Apple erin geslaagd een nog dunnere behuizing te ontwerpen, die bovendien geen directe zwakke plekken heeft. In deze klasse behoort de MacBook Pro met Retina-display absoluut tot een van de meest dunne en lichte notebooks.

Connectiviteit

USB 3.0 prestaties
USB 3.0 prestaties

Met het nieuwe design zijn er een aantal nieuwe poorten bijgekomen, maar andere verdwenen. Een FireWire en Ethernet poort ontbreken en daarvoor in de plaats zijn twee Thunderbolt poorten gekomen. Ook maakt Apple nu gebruik van een kleinere MagSafe 2 stroomaansluiting. Oudere adapters of Apple monitors vereisen het gebruik van een speciale MagSave adapter, die voor €10 verkrijgbaar is. De ware Apple fans met meerdere Apple producten zullen daar niet erg blij mee zijn. Als je toch een Gigabit Ethernet en FireWire poort nodig hebt, dan kun je ook daarvoor een speciale Thunderbolt adapter aanschaffen. Deze kost €29. Op het moment van schrijven was de adapter voor FireWire harde schijf nog niet beschikbaar, maar op het moment dat je dit leest moet hij verkrijgbaar zijn in de Apple store. In tegenstelling tot de USB 2.0 adapters die je nodig had voor de oudere MacBook Air modellen, is de maximale doorvoersnelheid van de harde schijf met deze FireWire adapter wel gegarandeerd.

Tot de 'splinternieuwe' features behoren een HDMI poort en twee USB 3.0 poorten. We kunnen de verhoogde doorvoersnelheid ten opzichte van USB 2.0 bevestigen na een test met een Corsair Flash Voyager GT 3.0 USB-stick. Veel Windows notebooks beschikten al over USB 3.0 poort, dus terwijl Apple gebruikers een feestje vieren, zullen Windows gebruikers niet erg onder de indruk zijn. We denken dat de MacBook beschikt over alle poorten die je in de praktijk nodig hebt, alhoewel je daarvoor wel drie adapters voor moet kopen en meenemen. Een minpunt: er zou absoluut een derde USB poort aanwezig moeten zijn.

Apple is erin geslaagd om alle poorten op een handige plaats te positioneren; vooral voor rechtshandigen. De poorten bevinden zich dichtbij de achterzijde aan de linker- en rechterkant van de behuizing. Een optische drive is niet langer ingebouwd. De handige plaatsing van de poorten heeft ook als voordeel dat je een externe muis kunt gebruiken zonder last te hebben van allerlei kabels.

Linkerzijde: MagSafe 2, 2x Thunderbolt, USB 3.0, audiopoort
Linkerzijde: MagSafe 2, 2x Thunderbolt, USB 3.0, audiopoort
Rechterzijde: geheugenkaartlezer, HDMI, USB 3.0
Rechterzijde: geheugenkaartlezer, HDMI, USB 3.0

Communicatie

De communicatiemogelijkheden zijn grotendeels onveranderd gebleven. Via een speciale adapter heb je beschikking tot een Gigabit Ethernet poort en WLAN (802.11 b/g/n) verbindingen zijn mogelijk dankzij een Broadcom module. Nieuw is Bluetooth 4.0, de nieuwste standaard op het gebied van short-range communicatie, nu met nog hogere snelheden en efficiëntie. Randapparatuur die met Bluetooth 4.0 werken verbruiken bijvoorbeeld minder energie. Het nieuwe Apple Wireless Keyboard en de Magic Mouse ondersteunen het echter niet. Geïntegreerde UMTS behoort niet tot de mogelijkheden.

Accessoires

De binnenkant van de doos waarin de MacBook Pro wordt geleverd ziet er niet veelbelovend uit en bevat dan ook uitsluitend de broodnodige accessoires. Afgezien van de notebook zelf levert Apple de 85 Watt adapter met MagSafe 2 aansluiting, een stroomkabel met EU adapter, systeem documentatie en een kleine reinigingsdoek mee. Andere accessoires worden niet meegeleverd, maar er zijn letterlijk duizenden (third-party) producten ontworpen voor Apple's populaire producten. Hoezen voor de Retina MacBook Pro zijn er in alle soorten variërend van simpele sleeves voor €15 tot handgemaakte lederen tassen met een prijs van 3 cijfers.

Op software gebied zijn er geen verrassingen. Mac OS X 10.7 Lion is het besturingssysteem en daarnaast zijn de gebruikelijke programma's en de iLife-suite (iPhoto, iMovie en GarageBand) standaard geïnstalleerd. Andere programma's en suites kun je in de op Macs gerichte App Store aanschaffen. Wie na 11 juni 2012 een nieuwe Mac koopt kan bovendien gratis upgraden naar Mac OS X 10.8 Mountain Lion. Heb je een Mac voor die datum gekocht, dan kost de upgrade je via de online store €15.99. Een verborgen partitie op de harde schijf, waar je toegang tot krijgt door de Alt-toets in te drukken tijdens het opstarten, maakt het mogelijk om het systeem naar de originele staat te herstellen.

Onderhoud

In eerste instantie lijkt het cover aan de onderzijde van de notebook er hetzelfde uit te zien als dat van de vorige modellen. Een nadere inspectie leert ons dat speciale vijf-hoekige pentalobe schroeven het cover op zijn plaats houden. Diezelfde schroeven worden ook in de MacBook Air gebruikt. Veel gebruikers en potentiële kopers zullen teleurgesteld zijn, want dit maakt het erg lastig om de notebook zelf te openen. Je kunt voor €5 wel speciaal gereedschap kopen, maar Apple waarschuwt dat je geen recht meer hebt op garantie als je de behuizing zelf opent. In Europese landen geldt dit echter niet, zolang het openen van de behuizing maar op een professionele manier gebeurt. Hetzelfde geldt voor de gele garantie stickers, die eigenlijk meer dienen om je af te schrikken. Wel moeten we melden dat de schroeven erg broos zijn. Pas dus op dat je de schroef niet dol draait, want dat maakt het extra moeilijk om hem te verwijderen en bovendien betaal je voor vervangende schroeven tot €15.

De RAM geheugen modules zijn nu op het moederbord gesoldeerd en de SSD is verplaatst naar een PCB (Printed Circuit Board). Denk bij het bestellen dus goed na over wat je in de toekomst nodig denkt te hebben qua werkgeheugen en opslagcapaciteit. Het vervangen of upgraden van het werkgeheugen is erg duur - voor een upgrade naar 16 GB vraagt Apple €200. Regulier DDR3 RAM geheugen is veel minder duur, maar de benodigde slots hiervoor zouden veel meer ruimte in beslag nemen en die is er simpelweg niet in een dunne behuizing als deze. In theorie zou het wel mogelijk moeten zijn om de SSD zelf te upgraden. Omdat het design anders is (en niet vergelijkbaar met de MacBook Air), moeten we echter wachten tot een third-party fabrikant met een geschikt product op de markt komt. Bedenk wel dat een upgrade een stuk duurder zal zijn dan het vervangen van een normale 2.5 inch SSD.

Zodra je het cover aan de onderzijde verwijderd hebt, zijn alle hardware componenten bereikbaar en kun je de notebook ook van binnen schoonmaken. Wie niet zo handig is, niet het juiste gereedschap heeft of niet zelf aan zijn MacBook wilt sleutelen, kan zijn notebook naar een Apple Reseller brengen, waar voor zo'n €20 professioneel gereinigd wordt.

Garantie

Apple biedt 12 maanden garantie met 90 dagen gratis ondersteuning via telefoon. Het Apple Care Protection Plan (ACPP) verschilt niet van dat voor de MacBook Pro 15 en kost €349. De uitbreiding moet binnen 12 maanden na aankoop van de notebook worden geactiveerd en het verlengt de garantie uit naar 36 maanden. Apple Resellers bieden vaak hun eigen (minder dure) garantie uitbreidingen aan. Het nadeel hiervan is dat je dan vaak gebonden bent aan de winkel waar je de MacBook hebt aangeschaft.

Invoerapparatuur

Verlicht toetsenbord, niveau 1
Verlicht toetsenbord, niveau 1
Verlicht toetsenbord, niveau 16
Verlicht toetsenbord, niveau 16

Toetsenbord

Aan de layout van het Chiclet-style (individuele toetsen) toetsenbord is niets veranderd. De aan/uit-knop bevindt zich nu rechtsboven het toetsenbord. Bij modellen met een optische drive zit op dezelfde plek een eject-knop. De iconen op de F3 en F4 toetsen zijn aangepast aan het nieuwe besturingssysteem, zodat je er nu de tools Mission Control en Launchpad mee kunt oproepen. Het toetsenbord heeft led achtergrondverlichting met 16 helderheidsniveau's, zodat de intensiteit optimaal kan worden aangepast aan de omgeving. De feedback van de toetsen is nog altijd erg goed, maar de lengte van de toetsaanslag is iets korter geworden, waardoor het toetsenbord net wat stijver aanvoelt. Door de kleine aanpassingen en de nog altijd lekker ruime layout vinden we toch dat het toetsenbord een hoge score verdient.

Touchpad

Het trackpad is identiek aan dat in de vorige modellen en combineert een hoogwaardig glazen oppervlak met geïntegreerde muisknoppen. Het is behoorlijk groot (105 x 76 mm) en nog altijd het beste touchpad dat we kennen. De precisie, het gemak in gebruik, de vloeiende bediening en de ondersteuning voor multitouch gestures in Mac OS X zijn gewoonweg nog niet geëvenaard door andere fabrikanten. De BootCamp driver voor Windows installaties is tegenwoordig ook redelijk bruikbaar, alhoewel de functionaliteit niet kan tippen aan die van de standaard driver voor Mac OS X.

We moeten toegeven dat we de afgelopen maanden best veel goede toetsenborden en touchpads van andere fabrikanten voorbij hebben zien komen, maar naar onze mening kan geen van allen tippen aan Apple's invoerapparatuur. Dat Apple zowel de hardware als software zelf ontwerpt, werkt hier duidelijk in hun voordeel.

Chiclet toetsenbord met led achtergrondverlichting
Chiclet toetsenbord met led achtergrondverlichting
Het bekende trackpad met glazen oppervlak
Het bekende trackpad met glazen oppervlak

Beeldscherm

Nieuw: 15.4 inch Retina-display (2880 x 1800 pixels, IPS)
Nieuw: 15.4 inch Retina-display (2880 x 1800 pixels, IPS)
Vergrootglas bij de hand? 2880 x 1800 pixels in Mac OS X
Vergrootglas bij de hand? 2880 x 1800 pixels in Mac OS X
SwitchResX maakt dit mogelijk en is 10 dagen gratis te gebruiken
SwitchResX maakt dit mogelijk en is 10 dagen gratis te gebruiken

De belangrijkste feature van de nieuwe MacBook Pro is het 15.4 inch (39.11 cm diagonaal) Retina-display. Apple maakt al succesvol gebruik van deze techniek in de iPhone 4, iPod Touch en de nieuwe iPad. Tot nu toe was de maximale resolutie van notebook beeldschermen 1900 x 1200 pixels (WUXGA), of 2048 x 1536 (QXGA in oude Thinkpad modellen). Het Retina-display heeft echter een indrukwekkende resolutie van 2880 x 1800 pixels, waarmee hij nog meer pixels heeft dan Apple's eigen 27 inch Thunderbolt beeldscherm (2560 x 1440 pixels). Door de zeer hoge resolutie heeft het scherm maar liefst 5.2 miljoen pixels en dus een dichtheid van 220 DPI. Reguliere HD beeldschermen hebben zo'n 2.1 miljoen pixels en een dichtheid van 141 DPI. Op het Retina-display zijn individuele pixels praktisch niet te onderscheiden en na een aantal minuten met de nieuwe MacBook Pro gewerkt te hebben, is het dan ook al lastig om weer een stap terug te zetten naar  een normaal beeldscherm.

Een probleem als gevolg van de hoge resolutie is de noodzaak voor software ondersteuning. Apple heeft haar eigen iLife suite en standaard programma's aangepast met grafische elementen op hoge resolutie. Andere programma's, zoals Word, Excel, Google Chrome, of apps van Adobe zijn nog niet geoptimaliseerd. Google biedt wel een beta versie van Chrome aan, genaamd "Canary", die voor het moment best goed werkt. Net als Google werken alle softwarefabrikanten aan updates om hun programma's te optimaliseren voor Retina-displays.

Nadat de eerste nieuwe MacBooks bij hun eigenaren arriveerden, verschenen ook de eerste berichten over veronderstelde problemen met het beeldscherm. Zoals vaak gebeurt bij Apple's producten, werden de problemen behoorlijk opgeblazen. Sommigen klaagden over een gele waas, iets dat wij helemaal niet hebben waargenomen. Kleuren zien er levendig uit en wit ziet er echt uit als wit. Een andere klacht gaat over het "inbranden" van content, dat zou optreden wanneer en venster lange tijd geopend blijft. Foto's hiervan kunnen op internet gevonden worden. We hebben meerdere malen getest of content daadwerkelijk "inbrandt", maar dit is niet gebeurt. Het is dan ook hoogstwaarschijnlijk dat de beschreven problemen zijn toe te schrijven aan defecte hardware en Apple zal de getroffen notebooks zeker vervangen. Omdat ons testmodel gewoon uit de winkel komt, kunnen we uitsluiten dat we een 'speciaal geselecteerde' test exemplaar hebben.

Laten we nog wat dieper ingaan op de resolutie van het Retina-display. De resolutie van 2880 x 1800 pixels is ten eerste niet beschikbaar in de systeem instellingen. Er zijn vijf instellingen waaruit je kunt kiezen: 1024 x 600, 1280 x 800 (MacBook Pro 13), 1440 x 900 (MacBook Pro 15 Standard), 1680 x 1050 (MacBook Pro 15 Hi-Res) en 1920 x 1080 (MacBook Pro 17). In essentie werk je gewoon op de ingestelde resolutie, maar de pixeldichtheid is een stuk hoger. Zo gebruikt de 1440 x 900 pixels "Retina" instelling maar liefst 4 keer zoveel pixels als een normaal scherm, zodat zelfs hele kleine fonts leesbaar worden. Op de hoogste instelling (1920 x 1080) is de pixeldichtheid zelfs nog 1.5 keer hoger dan normaal. Wil een programma er goed uitzien, dan moet het pixel doubling ondersteunen. Anders wordt een vierkant van 2x2 pixels gezien als 1 pixel en krijgen ze dus alle 4 dezelfde kleur. De systeem plugin SwitchResX stelt je in staat om op de standaard Retina resolutie te werken (de test versie is 10 dagen gratis te gebruiken). We hebben een screenshot toegevoegd om te laten zien dat het echter bijna onmogelijk is om op zo'n hoge resolutie fatsoenlijk te werken.

1024 x 640 Pixel (2048 x 1280 Pixel)
1024 x 640
1280 x 800 Pixel (2560 x 1600 Pixel)
1280 x 800
1440 x 900 Pixel (Retina Optimal, 2880 x 1800 Pixel)
1440 x 900
1680 x 1050 Pixel (3360 x 2100 Pixel, upscaling)
1680 x 1050
1920 x 1200 Pixel (3840 x 2400 Pixel, upscaling)
1920 x 1200

Tijdens het grondig testen van het beedscherm (type APPA00F) gaf de Gossen Mavo Monitor een maximale helderheid van 292 cd/m² aan. De distributie van de helderheid is gelijkmatig verdeeld (87%), dus het gemiddelde helderheidsniveau van 273 cd/m² ligt dichtbij het maximum. Ten opzichte van het het standaard glossy scherm in de  MacBook Pro 15 Early 2011 is dat in elk geval een verbetering. Bij dat model bedroeg het gemiddelde helderheidsniveau 227 cd/m² en was verdeling niet erg gelijkmatig, al viel dat tijdens gebruik niet direct op. Het non-glare beeldscherm van de MacBook Pro 15 Early 2011 Hi-Res is qua meetresultaten redelijk vergelijkbaar met het scherm in de nieuwe MacBook Pro.

266
cd/m²
277
cd/m²
268
cd/m²
278
cd/m²
292
cd/m²
279
cd/m²
255
cd/m²
279
cd/m²
259
cd/m²
Helderheidsverdeling
Apple APPA00F tested with Gossen Mavo-Monitor
Maximum: 292 cd/m² (Nits) Gemiddelde: 272.6 cd/m²
Helderheidsverdeling: 87 %
Helderheid in Batterij-modus: 292 cd/m²
Contrast: 913:1 (Zwart: 0.32 cd/m²)68.9% AdobeRGB 1998 (Argyll 2.2.0 3D)
95.3% sRGB (Argyll 2.2.0 3D)
68.3% Display P3 (Argyll 2.2.0 3D)

Alle andere testresultaten dragen verder bij aan de positieve indruk die we hebben. De zwartwaarde is gelukkig zeer laag, wat samen met het hoge helderheidsniveau leidt tot een verhoging van het contrast. Het resultaat is een contrast ratio van 913:1, een fantastisch resultaat, nog beter dan van sommige high-end multimedia notebooks, die doorgaans een contrast ratio van 600:1 en hogere zwartwaarde hebben. Tijdens het kijken van een film of het bewerken van foto's is het verschil tussen een hoge en lage contrast ratio duidelijk zichtbaar.

Gelukkig is de beeldverhouding van 16:10 niet veranderd. Wij vinden het fijn dat deze breedbeeld standaard toch nog genoeg verticale werkruimte biedt, waar misschien de "Pro" in de productnaam ook mee te maken heeft. Meer dan 90% van de multimedia notebooks heeft een 16:9 beeldverhouding, omdat je dan tijdens het kijken van films geen zwarte balk boven- en onderin beeld hebt. Door de lage zwartwaarde vallen deze balken op het beeldscherm van de MacBook Pro ten eerste helemaal niet op. Daarnaast richt Apple zich met deze MacBook Pro Retina niet direct op de consument, maar vooral op creatieve professionals die een mobiel werkpaard nodig hebben.

Omdat deze notebook vaak op professioneel niveau gebruikt zal worden, is het interessant om te kijken hoe het met het kleurenbereik gesteld is. Het Retina-display kan bijna de gehele sRGB standaard weergeven. De MacBook Pro 15 Late 2011 met standaard glossy beeldscherm doet het nog net iets beter op dit gebied, maar de Samsung Serie 9 900X4C-A04DE, bijvoorbeeld, kan niet tippen aan dit resultaat. De AdobeRGB standaard kan het scherm helaas niet geheel weergeven. Toch zijn dit indrukwekkende resultaten waar zelfs professionele gebruikers blij mee zullen zijn.

MBP 15 Retina vs. MBP 15 2011 Glare (t)
MBP 15 Retina vs. MBP 15 2011 Glare (t)
MBP 15 Retina vs. Samsung 900X4C (t)
MBP 15 Retina vs. Samsung 900X4C (t)
MBP 15 Retina vs. sRGB Referenz (t)
MBP 15 Retina vs. sRGB Referenz (t)
MBP 15 Retina vs. Adobe RGB (t)
MBP 15 Retina vs. Adobe RGB (t)

Buitenshuis zien we duidelijk het voordeel van de goede, eerdere meetresultaten. Het enige dat comfortabel werken nog in de weg kan staan is het glare-type scherm. In vergelijking met het normale beeldscherm van de MacBook Pro bestaat de constructie boven het paneel hier uit slechts twee lagen en volgens Apple zou dit reflecties tot 75% moeten verminderen. Tijdens normaal gebruik maakt het scherm een zeer positieve indruk. Met de helderheid op het maximale niveau zijn reflecties nauwelijks een probleem en kun je buitenshuis dus prima werken. Verlaag je het helderheidsniveau tot zo'n 50%, dan nemen de reflecties toe, maar de content op het scherm blijft wel leesbaar. Op dit moment is er overigens nog geen non-glare versie van het Retina-display, alhoewel veel gebruikers dat zeker zouden waarderen. Een andere feature van het beeldscherm is een omgevingslichtsensor. Aan de hand van metingen van deze sensor kan het helderheidsniveau automatisch worden aangepast.

Zijaanzicht, maximaal helderheidsniveau
Zijaanzicht, maximaal helderheidsniveau
Vooraanzicht, maximaal helderheidsniveau
Vooraanzicht, maximaal helderheidsniveau
50% helderheidsniveau: reflecties worden zichtbaar
50% helderheidsniveau: reflecties worden zichtbaar

Het Retina-display in de MacBook Pro is het eerste IPS type (In-Plane Switching) scherm dat Apple gebruikt. Dit beeldscherm, dat gebruik maakt van hoogwaardig, vloeibaar kristal, zorgt voor ruimere kijkhoeken. Uit onze tests blijkt inderdaad dat zowel de horizontale als verticale kijkhoek erg ruim is. Bij extremere afwijkingen van de ideale kijkhoeken merken we wel dat de helderheid licht daalt. Op de foto's die we ter vergelijking hebben gemaakt, lijkt de daling echter extremer dan hij in werkelijkheid is. In vergelijking met de zeer goede TN panelen in de reguliere MacBook Pro's, die al zeer goede resultaten afleverden, is het Retina-display duidelijk superieur, vooral qua verticale kijkhoeken.

Apple MBP 15 Retina kijkhoeken
Apple MBP 15 Retina kijkhoeken

Prestaties

Intel Turbo Boost Widget

Voor de nieuwe MacBook Pro biedt Apple keuze uit drie verschillende Ivy Bridge processors. Het gaat om de Intel Core i7-3720QM (2.6 GHz, 6 MB L3-Cache) of de Intel Core i7-3820QM (2.7 GHz, 8 MB L3-Cache), waarbij de laatste €250 extra bovenop de prijs van het topmodel kost. Het basismodel is uitgerust met de Intel Core i7-3615QM. Deze CPU heeft een kloksnelheid van 2.3 GHz en 6 MB L3-cache. Alle processors zijn 22 nm quad core modellen, die 8 threads simultaan kunnen verwerken en gebruik maken van 3D transistors. De processor in ons testmodel kan met Turbo Boost 2.0 technologie een core overklokken tot 3.3 GHz en alle vier de cores tot 3.1 GHz. Wanneer het systeem niet wordt gebruikt, kan de kloksnelheid dankzij SpeedStep verlaagd worden tot 800 MHz. Net als bij grafische kaarten kan het systeem dus zelf bepalen hoeveel rekenkracht hij op een bepaald moment nodig heeft.

Nu we het toch over grafische kaarten hebben: Apple gebruikt een combinatie bestaande uit de geïntegreerde Intel GMA HD 4000 en een dedicated Nvidia GeForce GT 650M. De GT 650M is hoger middenklasse model gebaseerd op de huidige Kepler architectuur en hij beschikt over 384 ALU's, 1024 MB GDDR5 RAM geheugen en een 128-bit bus. De core werkt op een kloksnelheid van 900 MHz en het geheugen op 1254 MHz. Voor onze test hebben een Boot Camp installatie van Microsoft Windows 7 (Release Preview) gebruikt. Een functionele test laat zien dat Turbo Boost prima werkt, maar SpeedStep (800 MHz) niet (volgens HWiNFO). In het nieuwe besturingssysteem ligt de kloksnelheid constant tussen de 3.1 en 3.3 GHz, waardoor de processor minder efficiënt werkt.

Systeeminformatie CPU-Z CPU
Systeeminformatie CPU-Z Cache
Systeeminformatie CPU-Z Mainboard
Systeeminformatie CPU-Z RAM
Systeeminformatie GPU-Z
Systeeminformatie 'apparaatbeheer'
Systeeminformatie 'Over deze Mac'
Systeeminformatie Microsoft Windows 8 Performance index (Release Preview)
Systeeminformatie DPC Latency Checker
 
Systeeminformatie: Apple MacBook Pro 15 met Retina-display (Mid 2012)

Processor

Om de prestaties van de processor goed te bepalen hebben we de Windows 8 installatie gebruikt om de benchmarks uit te voeren. De Intel Core i7-3615QM in ons testmodel scoort 21365 punten in de Cinebench R10 Multi Thread (64-bit) test. Met dit resultaat plaatst hij zichzelf in het bovenste 1/3 deel van onze database. De Samsung Series 7 700Z7C (zelfde processor) en MSI GT70PH met Intel Core i7-3610QM behalen vergelijkbare scores. De duurste MacBook Pro modellen zijn op dit moment het neusje van de zalm en scoren nog eens 8.2%, respectievelijk 12.6% hoger dan ons systeem. De Apple MacBook Pro 15 Eind 2011 met Intel Core i7-2760QM scoort in dezelfde benchmark 18048 punten (-15.5%).

In de nieuwere Cinebench R11.5 scoort de Intel Core i7-3615QM 5.52 punten. Zijn voorganger scoorde er 5.49 - een bijna identieke score. In deze benchmark biedt de nieuwere processor dus geen groot voordeel. De krachtigere Intel Core i7-3720QM en Intel Core i7-3820QM doen het beter met 6.5 (+17.8%) en 6.7 punten (+21.4%). De tools SuperPI en WPrime bevestigen dat ons systeem zeer krachtig is en zeker een plaats in onze prestaties database verdient.

Met de twee krachtigste processors voldoet Apple aan alle wensen. We zijn er echter niet zeker van of de Intel Core i7-3820QM het extra geld ten opzichte van de i7-3720QM wel waard is. Het verschil in rekenkracht tussen de nieuwe processors en processors uit de Sandy Bridge generatie is redelijk klein, maar qua efficiëntie en de geïntegreerde grafische kaart hebben de Ivy Bridge processors toch meer te bieden.

Cinebench R10 Rendering Single 32Bit
4480
Cinebench R10 Rendering Multiple CPUs 32Bit
17054
Cinebench R10 Shading 32Bit
6532
Cinebench R10 Rendering Single CPUs 64Bit
5732 Points
Cinebench R10 Rendering Multiple CPUs 64Bit
21365 Points
Cinebench R10 Shading 64Bit
6680 Points
Cinebench R11.5 CPU Single 64Bit
1.32 Points
Cinebench R11.5 CPU Multi 64Bit
5.52 Points
Cinebench R11.5 OpenGL 64Bit
44.46 fps
Help

Prestaties onder Mac OS X 10.7.4 Lion

De rekenkracht van de processor speelt natuurlijk ook een rol bij het bepalen van de prestaties onder Mac OS X. Een controle via de command line bevestig dat Turbo Boost actief is. Afhankelijk van de belasting lopen drie of vier cores op 3.1 GHz, twee cores op 3.2 GHz, of loopt een core op 3.3 GHz. Ons basismodel van de MBP 15 Retina scoort 18241 punten in de Cinebench R10 Multi Thread test. Het verschil met de Boot Camp installatie van Windows (21365 punten) is -17.1%. Cinebench R11.5 onder Mac OS X 10.7 geeft een 9.8% hogere score dan onder Windows 8 (OS X: 6.12 punten, Windows: 5.52 punten).

De GeekBench tool is een programma voor Macs, die ook beschikbaar is (gratis) voor Windows (32-bit). De resultaten zijn 11053 en 9633 punten (Windows 12.9% lager). De oudere MacBook Pro 15 Eind 2011 met Intel Core i7-2670QM en MacBook Air 13 Mid 2011 scoren 10435 (-5.6%) en 5437 (-50.8%) punten. Het verschil met de vorige MacBook Pro is dus niet erg groot, maar de MacBook Air scoort beduidend lager.

Weer een andere tool die we gebruiken is vergelijkbaar met de systeem benchmark Futuremark en staat bekend als Xbench. Omdat de resultaten van test tot test nogal verschilden, hebben we de hoogste score uit 5 tests genomen. De MacBook Pro Retina staat in veel van de subtests op de eerste plaats, maar scoort iets minder in de "Quartz Graphics Test".  Apple's QuartzDebug tool meet frame rates. Tijdens het scrollen door de Timeline van Notebookcheck.com op Facebook geeft de tool 18 tot 24 fps aan. Volgens Anandtech, haalt de reguliere MacBook Pro 15 frame rates van 50 fps. En inderdaad, zelf merkten we ook dat door de lage frame rate het scrollen niet helemaal vloeiend verliep. Het is de bedoeling dat Mountain Lion dit probleem zal oplossen.

Algemene prestaties

PCMark 7 is een handige tool om de prestaties van het gehele systeem te meten. De MacBook Pro Retina scoort 5545 punten, wat een uitstekend resultaat is (tweede plaats in onze database). Andere systemen met vergelijkbare rekenkracht zijn de Alienware M18x (eerste plaats in database) en de Asus Zenbook Prime UX31A Ultrabook. De Apple MacBook Pro Eind 2011 behaalt  door het ontbreken van een SSD een score van slechts 2389 punten (-57%).  Daardoor scoort de MacBook Air 13 Mid 2011 juist weer beter, omdat deze wel over een SSD beschikt: 3561 punten (-36%). Onze persoonlijke indruk bevestigt de testresultaten: korte laadtijden en genoeg rekenkracht voor zware programma's.

PCMark 7 Score
5545 punten
Help

Massaopslag

Systeeminformatie AS SSD Benchmark
Benchmark
Systeeminformatie CrystalDiskMark
Benchmark

Voor interne opslag kan de notebook uitgerust worden met een 256, 512 of 768 GB PCB-based SSD. TRIM is standaard geactiveerd. Net als de MacBook Air heeft ook de nieuwe MacBook Pro geen standaard 2.5 inch interface. Het vervangen van de harde schijf is daardoor lastiger en duurder. De mogelijkheid bestaat dus om op een later moment te upgraden, maar omdat het niet om een standaard te verkrijgen model SSD gaat, raden we aan om tijdens de aankoop goed na te denken over hoeveel opslagcapaciteit je nu en in de toekomst nodig denkt te hebben. Externe opslagmedia kun je aansluiten via de kaartlezer, Thunderbolt of USB 3.0. Door de hoge snelheden tot 10 Gbit/s is Thunderbolt hiervoor uitermate geschikt. Het enige probleem is dat er op het moment nog niet veel Thunderbolt harde schijven verkrijgbaar zijn en de paar modellen die verkrijgbaar zijn kosten een aardige duit.

Ons testmodel is voorzien van de kleinste Solid State Drive (256 GB). Dit model (type SM256E) is afkomstig van Samsung (MP830 controller, identiek aan de Samsung SSD830) en heeft een S4LJ204X01 3-core ARM controller. Sommige modellen kunnen echter ook over een SandForce controller beschikken. Door de SATA III interface (tot 6 Gbit/s) zijn de prestaties behoorlijk goed. CrystalDiskMark meet een leessnelheid van 475 MB/s en schrijfsnelheid van 416 MB/s. De toegangstijden (AS SSD) zijn extreem laag. Mac OS X en Microsoft Windows 8 lopen beide erg soepel en starten snel op.

De Apple MacBook Air 13 Mid 2011 beschikt over de SATA II voorganger van de drive, de SM256C. Het nieuwe model is bijna 100% sneller. Voordeel van de reguliere MacBook Pro 15 zonder Retina-display is dat de 2.5 inch harde schijf gemakkelijk en goedkoper vervangen kan worden. Voorbeelden van geschikte SSD's zijn de Intel SSD Serie 520 of de OCZ Vertex 4.

Systeminformatie Blackmagic Disk Speed Test
Systeminformatie Xbench (test 1)
Systeminformatie Xbench (test 2)
Systeminformatie Xbench (test 3)
Apple SSD SM256E (Samsung)
Overdrachtssnelheid Minimum: 211.8 MB/s
Overdrachtssnelheid Maximum: 242.5 MB/s
Overdrachtssnelheid Gemiddeld: 218.4 MB/s
Toegangstijd: 0.205 ms
Pieksnelheid: 204.2 MB/s
CPU-gebruik: 5.4 %

Grafische kaart

De nieuwe MacBook Pro modellen beschikken opnieuw over Nvidia GPU's. De Retina MacBook heeft een combinatie van de Intel GMA HD 4000 en de dedicated Nvidia GeForce GT 650M aan boord. Switchen tussen de grafische kaarten gebeurt onder Mac OS X automatisch. Met de tool gfxCardStatus (gratis) kun je zelf instellen wanneer er geswitcht moet worden. Onder Windows is alleen de dedicated gratische kaart beschikbaar. Daardoor kan het systeem niet profiteren van de energiebesparende features die de geïntegreerde grafische kaart te bieden heeft.

Om de prestaties te meten hebben we de synthetische game benchmarks uit de Futuremark gebruikt. Volgens GPU-Z is de maximale core kloksnelheid van de GT 650M onder belasting 900 MHz. Het systeem scoort 14848 punten in 3DMark 06, waarmee hij zich in de hogere middenklasse van onze database plaatst. Andere notebooks met dezelfde GPU, zoals de Alienware M14x R2 of MSI GE70, laten vergelijkbare resultaten zien. De AMD Radeon HD 6770M in de MacBook Pro 15 Late 2011 scoort 10232 punten (-31%). De oudere Intel GMA HD 3000 in de MacBook Air 13 Mid 2011 kan de prestaties van een dedicated grafische kaart niet bijbenen en scoort dus slechts 3808 punten (-74%). Met zijn Intel GMA HD 4000 zet de Asus Zenbook UX32VD een score van 4840 punten neer. Het verschil in score tussen de twee geïntegreerde grafische kaarten bedraagt 21.3%.

De huidige 3DMark 11 voor GPU's met DirectX 11 ondersteuning bevestigt de goede prestaties en de positie in het bovenste 1/3 deel van onze database. Een zeer net resultaat, waarmee het systeem meer dan voldoende geschikt is voor casual gaming. De combinatie van een middenklasse GPU en Mac OS X is sowieso de verkeerde keuze voor hard-core gamers.

3DMark 2001SE Standard
44872 punten
3DMark 03 Standard
38010 punten
3DMark 05 Standard
19768 punten
3DMark 06 Standard Score
14848 punten
3DMark Vantage P Result
10648 punten
3DMark 11 Performance
2384 punten
Help

Gaming prestaties

De lijst met recente games die geschikt zijn voor Max OS X is niet erg lang. Voorbeelden zijn Diablo III, StarCraft II en Civilization V. De meeste gebruikers zullen voor games dus Windows installeren. We hebben een aantal titels getest en gekeken hoe ze draaiden. De bijgevoegde tabel laat zien dat de meeste games vloeiend lopen, zelfs op een resolutie van 1920 x 1080 pixels. Voor een aantal games is het echter beter om de grafische instellingen wat te verlagen. Diablo III draait zelfs vloeiend (aanvankelijk) op 2880 x 1800 pixels met anti aliasing ingeschakeld. In dat geval bedraagt de frame rate zo'n 28 fps. We konden wel glitches creëren door in Diablo III en SC II de 'high' instellingen te gebruiken. Dat zijn dan ook instellingen van boven het niveau waarvoor de Nvidia GeForce GT 650M ontworpen is. Over het algemeen zijn de gaming prestaties echter meer dan voldoende, zelfs voor de casual gamer die wat veeleisender is. Spelen op de standaard resolutie is niet aan te raden, omdat een beperkt aantal games dan nog vloeiend loopt. De GT 650M is wel uitermate geschikt om games zonder beperkte grafische instellingen te spelen op een resolutie van 1440 x 900 pixels.

lagegem.hogeultra
World in Conflict - Benchmark (2007) 251 100 88 29
Trackmania Nations Forever (2008) 184 94.6 51.2
StarCraft 2 (2010) 242.8 79 72.1 41.5
Mafia 2 (2010) 82.5 70.4 60.6 34.9
Diablo III (2012) 164.3 110.3 106.4 58.1

Throttling

Dit testrapport zou niet compleet zonder het onderwerp throttling te behandelen. Prime 95 en Furmark zijn bedoeld om de maximale prestaties uit de hardware te halen. Wanneer beide programma's tegelijk worden gedraaid, ook wel bekend als onze stress test, dan daalt de core kloksnelheid naar 1.2 GHz (veroorzaakt door Prime 95). Als alleen Prime 95 wordt gedraaid, meten we temperaturen tussen de 92 en 104 graden Celsius en het woord "Throttling" knippert continu in HWiNFO. Tijdens het draaien van Furmark loopt het systeem door alle Turbo Boost niveau's. Na ongeveer een uur stabiliseert de temperatuur zich rond 85 graden Celsius, waarbij de fan ingeschakeld is. Met Furmark actief kwam de temperatuur in elk geval nooit boven de 100 graden. Deze beperking, oftewel throttling, wordt mogelijk veroorzaakt door de adapter: tijdens de stress test zou het systeem namelijk 86.6 Watt nodig hebben, maar de adapter kan maximaal 85 Watt leveren. Direct na het uitvoeren van al onze tests hebben we 3DMark 06 en CineBench R11.5 benchmarks nogmaals uitgevoerd. De resultaten waren identiek aan die van de benchmarks uitgevoerd na een 'koude start'.

Om dagelijks gebruik te simuleren hebben we in Windows DiRT Showdown met maximale instellingen en op een resolutie van 1920 x 1080 pixels gespeeld. Na een uur spelen hebben we met Fraps een ronde van 5 minuten opgenomen. Na een redelijk trage start (16 fps) stabiliseerde de frame rate zich op 21 fps. We hebben geen enkel moment iets gemerkt van afname in prestaties.

Onder Mac OS X hebben we geen throttling waargenomen. Om er echt zeker van te zijn, hebben we de CineBench R11.5 Multi Thread continu laten draaien. Na 50 rondes was er nog geen throttling opgetreden en dus durven we te concluderen dat Mac OS X geen last heeft van dit euvel.

Emissies

Geluidsproductie

Een van de nieuwe features van de MacBook Pro Retina is het verbeterde koelsysteem. Het maakt nu gebruik van twee asymmetrische fan units, die de geluidsproductie moeten verminderen. Het doel is in ieder geval om te zorgen de notebook voor de gebruiker stiller is. Tijdens inactiviteit meten we een constant geluidsniveau van 29.4 dB(A) waarbij de fans constant met 2000 rpm draaien. Dit niveau is gelijk aan dat in een ruimte zonder geluidsbronnen. De fans zijn overigens ook  de enige bron van lawaai in de MacBook Pro. Bij het afspelen van een YouTube flash video bleef het systeem stil, alhoewel de fans wel iets harder gingen draaien (2300 rpm).

Onder belasting van het systeem versnellen de fans tot 6000 rpm. Het bijbehorende geluidsniveau bedraagt 47.4 dB(A) en de notebook is nu duidelijk hoorbaar. Gelukkig is het geluid niet erg irritant, omdat de frequentie laag blijft. De MacBook Pro 15 Eind 2011 heeft een vergelijkbare geluidsproductie van 44.1 dB(A). Normaal verdubbeld het geluidsniveau elke 7 tot 10 dB(A), maar door het nieuwe design van de fans klinkt het voor de gebruiker minder hard.

Geluidsniveau

Onbelast
29.4 / 29.4 / 29.4 dB (A)
Belasting
46.7 / 47.4 dB (A)
  red to green bar
 
 
30 dB
stil
40 dB(A)
hoorbaar
50 dB(A)
luid
 
min: dark, med: mid, max: light   Voltcraft SL-320 (15 cm afstand)

Temperatuur

Apple's aluminium behuizing wordt bekritiseerd voor wat hogere temperaturen op de oppervlakken. We besloten dus de combinatie van een dunnere behuizing en krachtige hardware nader te onderzoeken. Tijdens office gebruik draait de fan op slechts 2000 rpm en een groot deel van de warmte wordt via de behuizing afgevoerd (passieve koeling). Bij een kamertemperatuur van 27 graden Celsius meten we dichtbij het toetsenbord een maximum van 38.4 graden Celsius. De behuizing voelt inderdaad warm aan, maar we vinden het geen reden tot bezorgdheid. Omdat de toetsen los van elkaar staan worden ze niet zo warm. Het gebied rechts en links van het touchpad heeft ook een acceptabele temperatuur van 33.6 graden. Zowel de MacBook Pro 15 Eind 2011 als de nog dunnere MacBook Air 13 Mid 2012 blijven iets koeler, maar de omgevingstemperatuur speelt natuurlijk wel een rol.

Wanneer het systeem belast wordt, neemt ook de warmteontwikkeling toe en de temperatuur van de behuizing stijgt behoorlijk. We meten 50.1 graden Celsius boven het toetsenbord. Let wel: dit gebied raak je niet vaak (praktisch nooit) aan tijdens dagelijks gebruik. De onderzijde van de MacBook wordt ook redelijk warm, dus gebruik op schoot kan na een tijdje oncomfortabel worden. De reguliere MacBook Pro (met een iets dikkere behuizing) blijft bij een omgevingstemperatuur van 22 graden Celsius met 43 graden iets koeler. Als we de resultaten vergelijken met de metingen tijdens gebruik onder Windows, dan zien we dat de temperaturen onder Mac OS iets lager zijn. Dat is geen echte verrassing, omdat Apple de hard- en software tot in detail op elkaar kan afstemmen. De verschillen waren groter bij de eerder geteste MacBook Air 11 Mid 2012.

Max. Belasting
 43.3 °C50.1 °C40.1 °C 
 40.3 °C48.6 °C37.7 °C 
 35.5 °C34.7 °C35.1 °C 
Maximum: 50.1 °C
Gemiddelde: 40.6 °C
42 °C47.3 °C47 °C
37.4 °C41.5 °C41.4 °C
34.8 °C36.2 °C36.1 °C
Maximum: 47.3 °C
Gemiddelde: 40.4 °C
Stroomadapter (max.)  54.3 °C | Kamertemperatuur 27.6 °C | Voltcraft IR-360
(-) De gemiddelde temperatuur voor de bovenzijde bij maximale belasting bedraagt 40.6 °C / 105 F, vergeleken met het gemiddelde van 31.3 °C / ###class_avg_f## F voor de apparaten van de klasse Multimedia.
(-) De maximumtemperatuur aan de bovenzijde bedraagt 50.1 °C / 122 F, vergeleken met het gemiddelde van 36.9 °C / 98 F, variërend van 21.1 tot 71 °C voor de klasse Multimedia.
(-) De bodem warmt op tot een maximum van 47.3 °C / 117 F, vergeleken met een gemiddelde van 39.2 °C / 103 F
(±) Bij onbelast gebruik bedraagt de gemiddelde temperatuur voor de bovenzijde 35 °C / 95 F, vergeleken met het apparaatgemiddelde van 31.3 °C / 88 F.
(+) De handpalmsteunen en het touchpad bereiken maximaal de huidtemperatuur (35.5 °C / 95.9 F) en zijn dus niet heet.
(-) De gemiddelde temperatuur van de handpalmsteun van soortgelijke toestellen bedroeg 28.8 °C / 83.8 F (-6.7 °C / -12.1 F).

Luidsprekers

De stereo luidsprekers bevinden zich nog altijd links en rechts van het toetsenbord. In vergelijking met het reguliere model heeft Apple het design aangepast - met fantastische resultaten. De luidsprekers in de normale MacBook zijn niet slecht in vergelijking met die in notebooks uit dezelfde klasse, maar de geluidskwaliteit van de luidsprekers in het Retina model is nog beter. Door de aanwezigheid van een goede bass en lage tonen klinkt het geluid goed gebalanceerd. Het maximale volume niveau is voldoende om een huiskamer met muziek te vullen. Twee adaptieve microfoons bevinden zich onder de rooster-structuur aan de linkerkant. De kwaliteit van opgenomen audio is prima. Externe luidsprekers, een headset, of AV receiver kunnen via de 3.5 mm stereo jack (S/PDIF optisch digitaal), Thunderbolt , of de nieuwe HDMI poort worden aangesloten. Een aparte microfoon ingang is niet beschikbaar op dit model.

Energieverbruik

Naast krachtige prestaties is ook efficiënt energieverbruik belangrijk. De nieuwe Intel Ivy Bridge processors leveren krachtigere prestaties dan oudere modellen, maar verbruiken evenveel, of zelfs minder energie. De processor in ons testmodel (Intel Core i7-3615QM) is ontworpen voor een gemiddeld, maximum vermogen (TDP) van 45 Watt. Het verbruik van de MacBook Pro Retina onder Mac OS X ligt tussen de 8.8 en 17.6 Watt tijdens het gebruik van lichte applicaties (denk aan office). Het verbruik van de MacBook Pro 15 Eind 2011 ligt hoger, vooral bij zware belasting van het systeem. Het minimale energieverbruik is namelijk van vergelijkbaar niveau.  Wanneer het beeldscherm wordt uitgeschakeld, dan daalt het energieverbruik met slechts 0.2 Watt (naar 8.6 Watt). Ondanks dat de ULV processor in de MacBook Air 13 Mid 2012 maximaal 10.7 Watt verbruikt, moet je wel beseffen dat deze processor een stuk minder krachtig is.

Als het systeem wordt belast, stijgt het energieverbruik tot een maximum van 77.2 Watt. Voor de meting hebben we gebruik gemaakt van de tools Unigine 3.0 en Prime. De reguliere MacBook Pro van eind 2011 verstookt iets meer vermogen tijdens deze test (89.2 Watt). Het speelt misschien wel een rol dat in de test van dat model iets andere tools werden gebruikt. De meegeleverde 85 Watt adapter is niet veranderd, alleen zit er nu een MagSafe 2 connector aan. De nieuwe MacBook overschrijdt de limieten van de adapter niet, ook niet onder zware belasting. Alleen onder Windows komt het verbruik met 82.3 Watt tijdens het uitvoeren van de stress test (Prime 95 + Furmark) dichtbij het limiet.

Stroomgebruik
Uit / Standbydarklight 0.1 / 0.6 Watt
Inactiefdarkmidlight 8.8 / 17.2 / 17.6 Watt
Belasting midlight 68 / 77.2 Watt
 color bar
Key: min: dark, med: mid, max: light        Voltcraft VC-940

Batterijduur

Een grote lithium polymeer batterij met een capaciteit van 95 Wh maakt het mogelijk om lang onafhankelijk van het lichtnet te werken. De reguliere MacBook Pro 15 heeft een batterij met capaciteit van slechts 77.5 Wh (-19.4%). Wel is de batterij in het Retina model vastgelijmd in de behuizing, zodat het vervangen lastig en duur is. Volgens Apple's prijslijst kost het vervangen €199 in plaats van €129 voor de reguliere modellen. Gezien de hoge capaciteit van de batterij denken we dat dit een acceptabele prijs is, vooral omdat de batterij toch wel zo'n 1000 laadcycli moet overleven.

De eerste test die we uitvoeren dient om de maximale batterijduur te meten. We stellen hiervoor de helderheid van het beeldscherm in op het laagste niveau (level 1, omgevingslichtsensor en toetsenbordverlichting uitgeschakeld) en schakelen alle connectiviteit opties uit. Met behulp van een script simuleren we het lezen van een tekstdocument - iets dat de hardware nauwelijks belast. Met gfxCardStatus deactiveren we het switchen tussen de twee grafische kaarten en selecteren de Intel GMA HD 4000 als enige optie. Met deze instellingen hebben we een batterijduur van bijna 18 uur gemeten. Omdat de helderheid zeer laag is en het toch om een erg reflecterend beeldscherm gaat, simuleert deze test niet echt een realistisch alledaags scenario. Onze "WLAN surfing" test is een stuk realistischer. Hierin stellen we het helderheidsniveau in op 150 cd/m² en laten het switchen tussen grafische kaarten over aan het systeem. De browser laadt nu om de 40 seconden een nieuwe website. In Mac OS X meten we een batterijduur van 6 uur en 4 minuten, wat een net resultaat is. Met het scherm ingesteld op het maximale helderheidsniveau en de toetsenbordverlichting geactiveerd houdt de batterij het nog steeds 5 uur en 35 minuten uit. De MacBook Pro 15 Late 2011 gaf er in dezelfde test al na 4 uur en 45 de brui aan.

De minimale batterijduur bepalen we onder Windows met de BatteryEater Classis test. Deze test belast de hardware zwaar, het helderheidsniveau staat ingesteld op maximaal en de toestenbordverlichting is ingeschakeld. Nu moet de batterij na 1 uur en 28 minuten weer opgeladen worden. Ter vergelijking hield de MacBook Pro 15 Eind 2011 er na 52 minuten mee op.

Batterijduur
Inactief (zonder WLAN, minimale helderheid)
17h 50min
Surfen met WLAN
6h 04min
Belast (maximale helderheid)
1h 28min

Samenvatting

De hype die de nieuwe Apple MacBook Pro 15 met Retina-display na de WWDC 2012 veroorzaakte was enorm. Na enkele weken testen konden we onze eigen conclusie trekken en onze mening over Apple's nieuwe vlaggenschip met jullie delen. De nu nog dunnere aluminium unibody behuizing is nog altijd indrukwekkend en zet weer een nieuwe standaard in deze categorie. We zijn blij met de toevoeging van HDMI, USB 3.0 en twee Thunderbolt poorten. In vergelijking met andere notebooks is het aantal poorten echter nog altijd wat beperkt. Extra poorten vereisen het gebruik van een adapter - iets dat je ook weer mee moet slepen.

Met de nieuwe serie MacBooks makens tevens de nieuwe generatie Intel Ivy Bridge processors hun opwachting in Apple's notebooks. De algemene en grafische prestaties van de Intel Core i7-3615QM quad-core CPU in combinatie met de dedicated Nvidia GeForce GT 650M zijn best indrukwekkend. Het RAM geheugen is in het Retina-model op het moederbord gesoldeerd, de SSD bevindt zich op een speciale printplaat en de batterij is vastgelijmd in de behuizing. Op dat gebied lijkt de nieuwe MacBook op Apple's MacBook Air. Bovendien is zelf upgraden lastiger geworden, omdat Apple speciale pentalobe schroeven gebruikt. Deze zijn erg broos, dus we kunnen niet echt aanraden om de notebook zelf open te maken. Uitbreiden van de garantie is met €349 relatief duur (€249 voor studenten). Omdat de notebook niet gemakkelijk zelf te repareren is en gezien de flinke aanschafprijs van €2279, moet je de garantie uitbreiding toch zeker overwegen.

Ons (basis) testmodel is uitgerust met een instapmodel 256 GB SSD. De drive is aangesloten via het SATA III protocol en dus lekker snel. SSD's met een grotere capaciteit zijn geen optie voor het basismodel. Het volgende model MacBook (€2289) heeft de 512 GB versie aan boord. Voor professionele gebruikers, die veel met foto's of video werken, zal 256 GB op de lange duur in elk geval niet genoeg zijn.

De beslissende factor om tot aanschaf over te gaan zal voor velen toch het nieuwe 15.4 inch Retina-display zijn. Onze metingen en het gebruik van IPS technologie laten een zeer goede indruk op ons achter. Ondanks dat het een glossy scherm betreft, zijn reflecties niet zo aanwezig als op de oudere modellen: Apple zegt dat dit komt door het weglaten van de buitenste glazen laag. Helaas is er geen model met een mat beeldscherm beschikbaar. Waarmee het scherm zich echt onderscheidt is de resolutie van 2880 x 1800 pixels (16:10). Deze resolutie is overigens niet standaard beschikbaar is de systeem instellingen. De ideale resolutie om op te werken is 1440 x 900 pixels, waarbij 1 pixel dus eigenlijk uit 4 pixels wordt opgebouwd. Dit leidt tot een pixeldichtheid van 220 DPI. Tijdens onze tests hebben echter vaak de resolutie van 1920 x 1200 pixels gebruikt, wat de hardware af en toe tot maximaal belastte. Het net niet helemaal soepele scrollen door pagina's is iets waar we al snel aan gewend raakten. De problemen waar mensen op internet veel meldingen van maakten, namelijk een gele waas over het beeld of ingebrande content, hebben wij op twee verschillende modellen niet waargenomen. Een nadeel is dat veel software van third-party ontwikkelaars op dit moment nog niet is aangepast aan het Retina-display. Apple zelf heeft wel al veel HiDPI updates voor haar eigen software uitgebracht.

De warmteontwikkeling tijdens zware belasting van het systeem blijft toch een probleem. Het vernieuwde koelsysteem met asymmetrische fans en de verbeterde luidsprekers, die ook als luchtinlaat dienen, maken een goede indruk. Dat het geluid van de fans over een grotere frequentieband verdeeld is maakt de notebook niet stiller, maar wel minder storend. De grotere 95 Wh batterij is groot voordeel voor de batterijduur onder Mac OS X. Tijdens dagelijks gebruik zal de batterij het vijf tot tien uur uithouden, afhankelijk van het specifieke gebruik. Al met al hebben we hier een zeer indrukwekkende notebook in handen, die op veel gebieden echt tot de crème de la crème behoort. Het nieuwe Mac OS X 10.8 Mountain Lion moet de prestaties en presentatie nog beter maken. Gebruikers op safe willen spelen en liever een model zonder mogelijke kinderziektes aanschaffen, kunnen eens kijken naar de reguliere MacBook Pro 15. Dit model heeft ook een hardware update van Intel en Nvidia gekregen en kan bovendien gemakkelijker geupgrade worden. Helaas is hij niet veel minder duur. Vooral wanneer hij met het high-resolution scherm en een SSD wordt uitgerust lijkt de Retina MacBook Pro bijna een koopje.

Please share our article, every link counts!
Getest: Apple MacBook Pro 15 met Retina-display (Mid 2012)
Getest: Apple MacBook Pro 15 met Retina-display (Mid 2012)

Specificaties

Apple MacBook Pro Retina 15 inch 2012-06 (MacBook Pro 15 inch Serie)
Processor
Intel Core i7-3615QM 4 x 2.3 - 3.3 GHz, Ivy Bridge
Grafische kaart
NVIDIA GeForce GT 650M - 1024 MB VRAM, Core: 900 MHz, GDDR5, 296.49, Intel GMA HD 4000
Geheugen
8 GB 
, DDR3L-12800S, 1600 MHz, onboard, Hynix, Typ: H5TC2G83CFR
Beeldscherm
15.40 inch 16:10, 2880 x 1800 pixel, Apple APPA00F, IPS, Retina, 220 DPI, diagonaal: 39.11 centimeter, LED, glimmend: ja
Moederbord
Intel HM76 (Panther Point)
Opslag
Apple SSD SM256E (Samsung), 256 GB 
, Samsung S4LJ204X01 3-core ARM Controller
Geluidskaart
Cirrus Logic 4206BCNZ
Verbindingen
2 USB 3.0, 2 Thunderbolt, 1 HDMI, Audio Verbindingen: Gecombineerde koptelefoon/microfoon poort, S/PDIF, Card Reader: SD, SDHC, SDXC, Sensoren: Omgevingslichtsensor
Netwerkmogelijkheden
Broadcom NetXtreme BCM57100 PCI-E Gigabit Ethernet (10/100/1000MBit/s), Broadcom BCM4331 (b/g/n = Wi-Fi 4/), Bluetooth Broadcom BCM20702 4.0
Afmetingen
hoogte x breedte x diepte (in mm): 18 x 358.9 x 247.1
Batterij
95 Wh Lithium-Polymer, 10.95 Volt, 8460 mAh, model: A1417
Besturingssysteem
Apple Mac OS X 10.7 Lion
Camera
Webcam: 720p FaceTime HD
Bijkomende functionaliteiten
Luidsprekers: 2 stereo luidsprekers, Toetsenbordverlichting: ja, Notebook, 85 Watt adapter, stroomkabel, handleidingen, reinigingsdoek, AppStore, DVD-Player, FaceTime, GarageBand, iCal, iChat, iDVD, iMovie, iPhoto, iTunes, Safari, 12 Maanden Garantie, MagSafe 2 stroomaansluiting, model: A1398, twee ingebouwde fans, garantie uitbreiding voor €349 (ACPP, 36 maanden)
Gewicht
2.026 kg, Voeding: 321 g
Prijs
2279 Euro

 

Getest: de nieuwe MacBook Pro 15 met Retina-display.
Getest: de nieuwe MacBook Pro 15 met Retina-display.
Het scharnier houdt het scherm stabiel zonder al te veel gewiebel.
Het scharnier houdt het scherm stabiel zonder al te veel gewiebel.
Het toetsenbord is lichtelijk aangepast: de toetsaanslag is korter.
Het toetsenbord is lichtelijk aangepast: de toetsaanslag is korter.
Geen dedicated aan/uit-knop - net als op de MacBook Air.
Geen dedicated aan/uit-knop - net als op de MacBook Air.
Een enorm cover aan de onderzijde.
Een enorm cover aan de onderzijde.
De speciale pentalobe schroeven vereisen een speciale schroevendraaier.
De speciale pentalobe schroeven vereisen een speciale schroevendraaier.
De stereo luidsprekers zijn eveneens vernieuwd.
De stereo luidsprekers zijn eveneens vernieuwd.
Het nieuwe koelsysteem: lucht wordt aan de zijkant naar binnen gezogen...
Het nieuwe koelsysteem: lucht wordt aan de zijkant naar binnen gezogen...
...en aan de achterkant eruit geblazen. Koelere behuizing?
...en aan de achterkant eruit geblazen. Koelere behuizing?
De adapter is het bekende 85 Watt model.
De adapter is het bekende 85 Watt model.
Aan het eind van de kabel vinden we de dunnere MagSafe 2 connector.
Aan het eind van de kabel vinden we de dunnere MagSafe 2 connector.
De adapter voor de oude connector: €10.
De adapter voor de oude connector: €10.
Vastgelijmde LiPo batterij (95 Wh) in het nieuwe model.
Vastgelijmde LiPo batterij (95 Wh) in het nieuwe model.
Broadcom (BCM4331) WLAN module met drie antennes.
Broadcom (BCM4331) WLAN module met drie antennes.
8 GB RAM geheugen is op het moederbord gesoldeerd.
8 GB RAM geheugen is op het moederbord gesoldeerd.
Boven het beeldscherm: 720p FaceTime HD webcam.
Boven het beeldscherm: 720p FaceTime HD webcam.
Geen verrassingen of extra's is de doos.
Geen verrassingen of extra's is de doos.
Op de sticker staat een lijst van componenten in de notebooks.
Op de sticker staat een lijst van componenten in de notebooks.
Apple blijft gebruik maken van een premium aluminium behuizing.
Apple blijft gebruik maken van een premium aluminium behuizing.
Een vergelijking: het nieuwe unibody design is nog dunner (18 mm).
Een vergelijking: het nieuwe unibody design is nog dunner (18 mm).
De behuizing is zeer stevig.
De behuizing is zeer stevig.
Het lage gewicht van 2 kg is een pluspunt.
Het lage gewicht van 2 kg is een pluspunt.
De weegschaal geeft het exacte gewicht aan.
De weegschaal geeft het exacte gewicht aan.
Op het oog is er weinig veranderd.
Op het oog is er weinig veranderd.
Apple heeft de selectie van poorten aangepast.
Apple heeft de selectie van poorten aangepast.
Twee Thunderbolt poorten, een nieuwe MagSafe poort en USB 3.0.
Twee Thunderbolt poorten, een nieuwe MagSafe poort en USB 3.0.
Voor het eerst: een HDMI poort.
Voor het eerst: een HDMI poort.
Gigabit Ethernet en FireWire zijn beschikbaar met een speciale adapter (elk €29).
Gigabit Ethernet en FireWire zijn beschikbaar met een speciale adapter (elk €29).
De FireWire adapter kwam midden juli uit.
De FireWire adapter kwam midden juli uit.
Een licht aangepaste opening om het scherm open te klappen.
Een licht aangepaste opening om het scherm open te klappen.
De onderscheidende feature: 15.4 inch Retina-display (2880 x 1800).
De onderscheidende feature: 15.4 inch Retina-display (2880 x 1800).
Glossy type: volgens Apple 75% minder reflecties.
Glossy type: volgens Apple 75% minder reflecties.
De kijkhoeken zijn dankzij de IPS technologie erg ruim.
De kijkhoeken zijn dankzij de IPS technologie erg ruim.
De stereo luidsprekers doen ook dienst als luchtinlaat.
De stereo luidsprekers doen ook dienst als luchtinlaat.

Vergelijkbare notebooks

Laptops van een andere fabrikant en met een andere CPU

Laptops met dezelfde schermgrootte en gewicht

Apple MacBook Pro 14 2023 M3 review - Verbeterde runtimes en betere prestaties
M3 Pro 14-Core GPU, M3 Apple M3 Pro 11-Core, 14.20", 1.6 kg
Apple MacBook Pro 14 2023 M3 Max Review - De snelste CPU in een 14-inch laptop
M3 Max 40-Core GPU, M3 Apple M3 Max 16-Core, 14.20", 1.611 kg
Apple MacBook Pro 16 2023 M3 review - Efficiëntie vóór prestaties
M3 Pro 18-Core GPU, M3 Apple M3 Pro 12-Core, 16.20", 2.137 kg
Apple MacBook Pro 16 2023 M3 Max Review - M3 Max daagt HX-CPU's van AMD & Intel uit
M3 Max 40-Core GPU, M3 Apple M3 Max 16-Core, 16.00", 2.147 kg

Prijsvergelijking

Pro

+ Een nog dunnere behuizing en lager gewicht
+ Bouwkwaliteit, stevigheid en esthetiek
+ USB 3.0 en HDMI zijn nu ingebouwd
+ Invoerapparatuur met verlicht toetsenbord
+ Beeldscherm met hoge resolutie (220 DPI, IPS)
+ Indrukwekkende specificaties van beeldscherm
+ Hoge prestaties en krachtige grafische kaart
+ Premium stereo luidsprekers
+ Prima batterijduur (Mac OS X)

Contra

- Behuizing kan erg warm worden
- Aantal poorten is niet overweldigend
- Adapter nodig om extra poorten beschikbaar te maken
- Zelf onderhouden/upgraden bijna onmogelijk
- Slechts 12 maanden standaard garantie
- Upgrades bij aankoop relatief duur
- Veel programma's zijn nog niet geoptimaliseerd voor Retina-display
- Systeem is onder belasting redelijk luidruchtig

In het kort

Wat we goed vonden

De nog dunnere aluminium unibody behuizing die enorm stevig is, fijn aanvoelt en zeer net is afgewerkt. Uiteraard ook het Retina-display met goede eigenschappen en de krachtige prestaties van de hardware.

Wat we misten

HiDPI software van third-party ontwikkelaars, een gemakkelijk manier om de fans schoon te maken en lagere temperaturen aan het oppervlak van de behuizing. Omdat de batterij vastgelijmd is, zal vervangen niet goedkoop zijn.

Wat verraste ons

Dat Apple een behuizing gebruikt die uitbreidingen praktisch onmogelijk maakt (net als MacBook Air). Meer spullen om mee te slepen: MagSafe en Ethernet adapter... en slechts twee geïntegreerde USB poorten.

Aan de andere kant zijn we erg blij met de toevoeging van HDMI en USB 3.0 poorten. De selectie van poorten is nu up-to-date. Helaas zijn er maar een beperkt aantal Thunderbolt randapparaten en degene die er zijn, kosten erg veel en zijn dus niet erg aantrekkelijk.

De concurrentie

Uit Apple's eigen portfolio de MacBook Pro 15 Mid 2012 zonder Retina-display, de MacBook Pro 13 (weegt ongeveer hetzelfde) en zelfs de nog mobielere MacBook Air 13 Mid 2012. Alle modellen zijn voorzien van Ivy Bridge processors. Concurrenten met Windows: Asus N56VZ of MSI GT60 met krachtige hardware maar half zo hoog prijskaartje en de Acer Aspire Timeline Ultra M3 met een dunne behuizing en 15.6 inch beeldscherm. Ook de kleinere Asus Zenbook Prime UX31A and UX32VD met 13.3 inch scherm en full HD resolutie zijn mogelijke concurrenten.

Beoordeling

Apple MacBook Pro Retina 15 inch 2012-06 - 04-08-2012 v3 (old)
Felix Sold

Behuizing
98%
Toetsenbord
90%
Aanwijsapparaat
99%
Aansluitmogelijkheden
69%
Gewicht
88%
Batterij
89%
Beeldscherm
88%
Gaming-performance
89%
Applicatie-performance
99%
Temperatuur
69%
Luidheid
85%
Extra punten
91%
Gemiddelde
88%
88%
Multimedia - Gewogen Gemiddelde
> Overzichten en testrapporten over laptops en mobieltjes > Testrapporten > Archief van onze testrapporten > Testrapport Apple MacBook Pro 15 Retina 2.3 GHz Mid 2012
Felix Sold, 2012-08- 2 (Update: 2024-11- 4)