Testrapport Toshiba Qosmio F60-10X Notebook
Qosmio's nieuwste familielid.
Een eerste blik op de 15.6 inch multimedia notebook onthult een Blu-Ray drive, een GeForce GT330M grafische kaart en, typisch voor Toshiba, Harman/Kardon luidsprekers. We zijn dan ook erg benieuwd wat er nog meer achter deze glanzende rood-zwarte behuizing schuilgaat.
Wanneer je op de Oostenrijkse website van de fabrikant kijkt, zie je op dit moment twee Qosmio F60 modellen: de 10X en 10L. Ons testmodel betreft de F60-10X, die voor 910,- Euro (incl. BTW) verkrijgbaar is. Hij is uitgerust met een Core i3 M 330 (2.1 GHz) CPU, vier GB RAM geheugen (uitbreidbaar tot 8 GB) en een GeForce GT 330M van NVidia met 1024 MB DDR3 VRAM. De F60-10X beschikt over een Core i5 CPU, 6 in plaats van 4 GB RAM, een iets grotere harde schijf (500 GB tegen 320 GB) en een digitale/analoge TV tuner. Dit heeft natuurlijk gevolgen voor de prijs, die met 1100,- Euro exact 200,- Euro duurder is dan die van ons testmodel.
Behuizing
De plastic behuizing van de Qosmio F60-10X is uitgevoerd in een zeer elegant zwart-rood design. Het schermcover heeft een mooie rode hoogglans afwerking, met uitzondering van het Qosmio logo in het midden. Hetzelfde geldt voor de zwarte rand rond het scherm en het gebied waar de polsen rusten, die Toshiba ook beide van een hoogglans afwerking heeft voorzien. Daarnaast is het gebied onder het toetsenbord ook nog afgewerkt met fijne, diagonaal lopende rode lijnen. De basis-unit is aanvullend nog voorzien van een rode streep als finishing touch.
Zoveel hoogglans oppervlakken vragen wel om enige voorzichtigheid, om zo de elegante look van de Qosmio F60 te behouden.
Op het gebied van afwerking hebben we niets te klagen. Alle randen zijn netjes afgerond en de losse delen zijn netjes gemonteerd zonder grote, zichtbare naden en kieren. Er zijn echter wel bepaalde plaatsen waar de behuizing duidelijk doorbuigt wanneer je er met je wijsvinger op drukt. Dit is bijvoorbeeld rechts onder het toetsenbord het geval, maar ook rond de scharnieren wanneer de notebook dicht is. Een andere zwakke plek bevindt zich aan de onderkant rond de Blu-Ray brander. Daarnaast horen we een rammelend geluid wanneer we herhalend op het touchpad tikken met onze wijsvinger. Deze punten moeten we even aanhalen, maar voor de rest hebben ze geen enkele nadelige gevolgen voor de werking van de notebook.
Connectiviteit
De Qosmio F60-10X is voor een multimedia notebook ruim voorzien van aansluitingen. Vooral de HDMI poort is erg handig in combinatie met de Blu-Ray drive en een HD TV. Ook een eSATA poort en TV tuner ontbreken niet, waarbij we moeten vermelden dat de laatste echter alleen in de Qosmio F60-10L is terug te vinden.
Bovendien zijn de poorten goed verdeeld over de vier zijden van de notebook.
De Qosmio F60-10X beschikt naast een normale LAN poort natuurlijk ook over een WLAN module om draadloos te kunnen internetten. Ook Bluetooth ontbreekt niet. Zowel de WLAN als Bluetooth module kan aan en uit worden gezet met de toetsencombinatie FN + F8. Dit kan echter ook via de multifunctionele, balk met aanraakgevoelige sneltoetsen boven het toetsenbord. Met andere sneltoetsen kun je het volume aanpassen, het geluid helemaal uitzetten en zelfs video's en muziek pauzeren. Ook Toshiba's Bulletin Board en de Eco Mode kunnen via deze sneltoetsen aan of uit worden gezet.
Interessant: volgens een Toshiba pop-up werken WLAN en Bluetooth op dezelfde frequentie, waardoor de signalen kunnen interfereren. Het gebruik van beide modules tegelijk is dus mogelijk, maar niet aan te raden. We hebben hier echter geen verder onderzoek naar gedaan.
Boven het beeldscherm, geïntegreerd in de rand rond het scherm, is de inmiddels standaard webcam te vinden. Een ingebouwde microfoon bevindt zich aan de rechterkant van waar de polsen rusten. Je zult tijdens een videoconferentie of telefoongesprek dus wel even moeten opletten dat je de microfoon niet blokkeert.
Invoerapparatuur
Toetsenbord
Het toetsenbord van deze 15.6 inch multimedia notebook heeft net als de behuizing een hoogglans afwerking. Zoals met zo veel dingen heeft dit zijn voor- en nadelen, maar naar onze mening overheersen hier de nadelen. De notebook ziet er zeer elegant uit door de hoogglans afwerking, maar het is algemeen bekend dat hoogglans oppervlakken zéér gevoelig zijn voor vingerafdrukken. De rest van de notebook is met een beetje werk goed schoon te houden, maar een toetsenbord is toch lastig om vrij te houden van vingerafdrukken...
Daarnaast lijkt het toetsenbord prima te werken, ondanks dat het onder druk lichtjes doorbuigt. Het drukpunt van de toetsen is duidelijk en we zijn tevreden over het algemene gevoel tijdens typewerk.
Wanneer je enthousiast tikwerk aan het verrichten bent, kan het geluid van de toetsen wel een beetje overheersend worden. We merkten ook dat het beeldscherm tijdens stevig typewerk een beetje begint mee te bewegen.
Alle toetsen zijn terug te vinden op de plaats waar je ze verwacht, dus het zal niet veel tijd kosten om aan het toetsenbord te wennen. Ook is er een compleet numeriek gedeelte aanwezig.
Touchpad
Het touchpad is een beetje links van het midden geplaatst. Meteen eronder vindt je twee grote, chromen touchpadknoppen.
Zoals veel andere notebooks beschikt de Qosmio F60-10X ook over een multitouch touchpad, dat je met meer vingers tegelijk kunt bedienen. Zo kun je gemakkelijk foto's roteren, inzoomen en in vier richtingen scrollen. Deze acties heb je snel onder de knie, maar het scrollen in foto's, teksten of op internetpagina's is nog steeds gemakkelijker met een muis, net als in- en uitzoomen.
Zowel het touchpad zelf als de touchpadknoppen werken zeer goed en precies. Een knop om het touchpad snel in- en uit te schakelen bevindt zich boven het toetsenbord, maar het is ook mogelijk met de toetsencombinatie FN + F9 (een status LED geeft aan of het touchpad aan of uit is).
Beeldscherm
De Qosmio F60-10X beschikt over een 15.6 inch WXGA beeldscherm met een diagonaal van 39.6 cm. Het scherm heeft een glossy beeldoppervlak, zoals de meerderheid van de huidige notebooks. Toshiba noemt het een "TruBrite HD TFT high brightness display with LED backlight". Zelf vinden we het scherm er aantrekkelijk uitzien, mede door de glossy toplaag. Ook zijn de kleuren levendig en verzadigd. Het scherm komt dan ook volledig tot zijn recht tijdens het kijken van een film.
De maximale resolutie bedraagt 1366x768 pixels, wat overeenkomt met een beeldverhouding van 16:9. Wanneer je een hogere resolutie wilt, zul je een extern beeldscherm moeten gebruiken.
|
Helderheidsverdeling: 78 %
Contrast: 171:1 (Zwart: 1.33 cd/m²)
Het scherm is geen uitblinker op het gebied van kijkhoeken. Er treden namelijk al snel lichte vervormingen van het beeld op, wanneer je iets afwijkt van de ideale horizontale en verticale kijkhoek.
Wat betreft helderheid scoort het scherm goed en behoort hij tot de middenklasse. De maximale helderheid die we hebben gemeten bedraagt 227 cd/m2 (in het midden van het scherm). Het minst heldere deel bevindt zich met 177.1 cd/m2 in de linker benedenhoek. De gemeten waarden zijn echter niet goed genoeg voor gebruik buitenshuis, dat ook nog een bemoeilijkt wordt door het reflecterende beeldoppervlak. Reflecties treden al snel op wanneer er zich een lichtbron achter de gebruiker bevindt.
Prestaties
Ons testmodel, de Qosmio F60-10X, is uitgerust met een 2.13 GHz Core i3 330M CPU. Hij wordt bijgestaan door een GeForce GT 330M grafische kaart in totaal vier GB RAM geheugen. Deze drie componenten zorgen samen met de harde schijf voor het grootste deel van de prestaties.
PCMark Vantage Result | 4552 punten | |
Help |
Genoeg getalletjes voor nu, die vooral bedoeld zijn om het vergelijken met andere notebooks gemakkelijker te maken. We kunnen we nauwelijks aan twijfelen dat de Qosmio F60-10X genoeg prestaties levert voor dagelijkse office taken, zoals internetten, office programma's, e-mailen en het luisteren naar muziek of het kijken van video's. Zelfs films in HD formaat zijn door de Blu-Ray brander geen groot probleem voor de notebook. De Blu-Ray brander is overigens een RW (BD-RE) exemplaar, die kan schrijven, herschrijven en afspelen.
De Qosmio F60-10X doet er wel redelijk lang over om op te starten en alle voorgeïnstalleerde te laden. Het kan wel 100 seconden duren voordat de notebook klaar is voor gebruik. Dit komt vooral door het grote aantal voorgeïnstalleerde programma's. Het is dus verstandig om een selectie te maken van programma's die je daadwerkelijk zult gebruiken, zodat de rest gedeïnstalleerd kan worden. Wanneer de notebook eenmaal opgestart is, werkt hij ook snel en zonder problemen.
In de iets oudere 3DMark 2001 benchmark behaallt de Qosmio F60-10X een score van 21859 punten. De resultaten voor respectievelijk de 3DMark03, 3DMark05 en 3DMark06 zijn als volgt: 16201, 11199 en 5426 punten.
De 3DMark Vantage test leverde een score van 2199 punten, waarbij de GPU een score van 1813 kreeg en de CPU 6095 punten behaalde. In de PCMark Vantage benchmark behaalt de Qosmio F60-10X een goed puntenaantal van 4556.
Ook de Cinebench benchmark hebben we gedraaid en dit leverde een resultaat van 2863 punten op in het single rendering deel, 6643 punten in het multi rendering deel en 3070 punten voor de 64 bit OpenGL test.
Windows 7 geeft de Qosmio F60-10X aan de hand van de performance index check een 5.4, wat vooral door de harde schijf komt. De scores van de CPU, GPU, GPU (games) en het RAM geheugen liggen namelijk een stuk hoger.
De ingebouwde harde schijf van Toshiba werkt naar behoren. Zowel de toegangstijden als doorvoersnelheden voldoen aan onze verwachtingen van een 5400 rpm harde schijf.
3DMark 2001SE Standard | 21859 punten | |
3DMark 03 Standard | 16201 punten | |
3DMark 05 Standard | 11199 punten | |
3DMark 06 Standard Score | 5426 punten | |
3DMark Vantage P Result | 2199 punten | |
Help |
Gaming prestaties
De Qosmio F60-10X beschikt over een middenklasse grafische kaart van de bekende fabrikant Nvidia. We hebben het over de GeForce GT 330M, die over 1 GB VRAM geheugen beschikt (128 bits). Deze middenklasse notebook GPU is op 40nm formaat geproduceerd, beschikt over ondersteuning voor DirectX 10.1 en wordt gezien als de opvolger van de GeForce GT-230M. Daarnaast ondersteunt hij ook de CUDA technologie van Nvidia.
ANNO 1404, waarvan de grafische engine best veel van de hardware vraagt wanneer je niet al te lage graphics wilt, bijt het spits af. Met hoge instellingen dwingt deze game de Qosmio F60-10X helaas op zijn knieën en wordt er slechts een gemiddelde frame rate van 15.9 fps gehaald. Dit is absoluut niet genoeg voor een soepele game ervaring. Met lagere grafische instellingen gaat het de notebook beter af, wat een gemiddelde frame rate van 98.4 fps oplevert met lage instellingen.
Hetzelfde geldt eigenlijk voor GTA IV. Prima frame rates van 43.6 fps worden pas mogelijk met lage instellingen. Wanneer je echter niet teveel op grafische gebied wilt inleveren, kun je ook nog prima uit de voeten met 'medium' instellingen. In dat geval ligt de frame rate rond de 28.2 fps.
Een andere populaire game die we hebben getest is Colin McRae: Dirt 2. Deze game blijkt goed bij de Qosmio F60-10X te passen, want zelfs met hoge instellingen zijn frame rates van meer dan 30 fps mogelijk. De benchmark test, die geïntegreerd is in de game, liet een frame rate van 32.2 fps zien.
lage | gem. | hoge | ultra | |
---|---|---|---|---|
GTA IV - Grand Theft Auto (2008) | 42.61 | 28.28 | 20.68 | |
Anno 1404 (2009) | 98.5 | 15.94 | ||
Colin McRae: DIRT 2 (2009) | 61.1 | 42.6 | 32.3 |
Emissies
Geluidsproductie
De gemiddelde geluidsproductie van de Qosmio F60-10X ligt op 35.7 dB (A). Hier zul je best even aan moeten wennen, want de dominante fan draait altijd. En als dat nog niet genoeg is, maakt de fan ook nog eens een geluid op een frequentie die niet al te plezierig is.
Het is wel een positief punt dat het geluidsniveau echt bijna altijd rond de 35.7 dB (A) ligt, zelfs na langere tijd van zware belasting. Pas daarna gaat de fan nog een tikkeltje harder draaien en stijgt daarmee ook de geluidsproductie. Het maximale geluidsniveau dat ons testmodel bereikte lag op 40.5 dB (A), wat op zicht goed is voor een multimedia notebook.
De Blu-Ray brander produceert een acceptabele 38.8 dB (A), terwijl de harde schijf tijdens zijn werk 36 dB (A) aan geluid produceert.
Geluidsniveau
Onbelast |
| 35.7 / 35.7 / 35.7 dB (A) |
HDD |
| 36 dB (A) |
DVD |
| 38.8 / dB (A) |
Belasting |
| 35.7 / 40.5 dB (A) |
| ||
30 dB stil 40 dB(A) hoorbaar 50 dB(A) luid |
||
min: , med: , max: (15 cm afstand) |
Temperatuur
De temperatuur van de notebook ziet er veelbelovend uit tijdens inactiviteit. De gemeten temperaturen aan zowel boven- als onderkant bevinden zich in de 'groene zone'. De hoogste temperatuur die we konden meten bedroeg 33.9 graden Celsius.
Tijdens zwaardere belasting blijkt de Qosmio F60-10X echter een waar heethoofd te zijn. De temperaturen aan de bovenkant blijven acceptabel, maar aan de onderkant is het een heel ander verhaal. Vooral in het midden wordt de notebook namelijk erg warm tijdens onze stress tests. De temperatuur steeg hier zelfs naar een niveau van 47.6 graden Celsius.
Bij dergelijke temperaturen is het absoluut af te raden om met de notebook op schoot te werken.
(+) De maximumtemperatuur aan de bovenzijde bedraagt 39.2 °C / 103 F, vergeleken met het gemiddelde van 36.9 °C / 98 F, variërend van 21.1 tot 71 °C voor de klasse Multimedia.
(-) De bodem warmt op tot een maximum van 47.6 °C / 118 F, vergeleken met een gemiddelde van 39.2 °C / 103 F
(±) De palmsteunen en het touchpad kunnen zeer heet aanvoelen met een maximum van ###max## °C / 101.5 F.
(-) De gemiddelde temperatuur van de handpalmsteun van soortgelijke toestellen bedroeg 28.8 °C / 83.8 F (-9.8 °C / -17.7 F).
Luidsprekers
Toshiba heeft opnieuw een geluidssysteem van Harman/Kardon in een van zijn notebooks ingebouwd. Je moet daarmee geen geluid van een dedicated hi-fi systeem verwachten, maar in vergelijking met andere notebooks is de kwaliteit van het geluid duidelijk beter. De ingebouwde luidsprekers bevinden rechts en links onder het toetsenbord en ook op het maximale geluidsvolume produceren de luidsprekers een zeer goed geluid, waarbij we geen enkele interferenties of andere minpunten konden horen. Ook zijn we zeer te spreken over de akoestiek van ons testmodel tijdens het kijken van een film.
Als laatste moeten we nog zeggen dat het maximale geluidsvolume zeker hoog genoeg is voor dagelijks gebruik.
Batterijduur
Tegenwoordig zijn bijna alle notebooks uitgerust met een lithium ion batterij. Ons testmodel is daar geen uitzondering op. De batterij heeft een capaciteit van 48 Wh (10.8 Volt, 4200 mAh). Volgens het label gaat het om een batterij van Sanyo. Voordat we naar de resultaten van onze tests kijken, moeten we echter nog twee dingen melden. Zo heeft de notebook een Eco Mode en is het mogelijk om de Blu-Ray drive aan en uit te zetten wanneer je hem niet gebruikt. Dit kan met de toetsencombinatie FN+Tab en het zorgt voor energiebesparing.
Dan de daadwerkelijke resultaten van onze tests. De notebook behaalde een batterijduur van slechts 73 minuten (1 uur en 13 minuten) in de BatteryEater Classis test. De lithium ion batterij presteerde beter in de BatteryEater Reader's test met een tijd van 224 minuten, oftewel 3 uur en 44 minuten. In deze test was de helderheid van het scherm minimaal en waren zowel de Blu-Ray drive, WLAN en Bluetooth uitgeschakeld.
De Eco instelling van Toshiba is ook interessant. In deze modus hield de notebook het in dezelfde BatteryEater Reader's test 226 minuten uit. Dat is 2 minuten meer dan met de instelling die we zelf gebruikten tijdens de eerdere Reader's test. Uiteraard stelt 2 minuten niet veel voor, maar de helderheid van het beeldscherm stond in de Eco modus wel op 'medium'.
Tijdens internetten via WLAN hield de notebook het 183 minuten vol op de batterij.
Het kijken van een DVD zorgt ervoor dat de notebook na 147 minuten weer aan de stroom moet. Het kijken van een Blu-Ray film zal echter waarschijnlijk een hoger energieverbruik en dus een kortere batterijduur hebben. Een film van 90 minuten zul je in ieder geval wel halen.
Uit / Standby | 0.3 / 0.8 Watt |
Inactief | 12.5 / 15.6 / 17.9 Watt |
Belasting |
48.1 / 64.3 Watt |
Key:
min: ,
med: ,
max: |
Samenvatting
Een Intel Core i3 330M CPU met een kloksnelheid van 2.1 GHz, vier GB RAM geheugen (uitbreidbaar tot maximaal acht GB), een GeForce GT 330M van Nvidia, een Blu-Ray brander (met record, rewrite en afspeel ondersteuning) en een 320 GB harde schijf: dat is wat de Qosmio F60-10X te bieden heeft.
Ons testmodel is voornamelijk bedoeld voor multimedia gebruik, maar hij heeft ook genoeg kracht voor recente games, die tot op zekere hoogte goed draaien. De resolutie en de grafische instellingen zullen aangepast moeten worden aan de hardware, maar op die manier is er wel in bijna iedere recente game een soepele frame rate van 30 fps mogelijk. Helaas is de geïntegreerde hardware dus niet krachtig genoeg om games op de hoogste resolutie en met de beste grafische instellingen te spelen. Hiervoor heb je een krachtigere notebook nodig, zoals een model uit de Qosmio X500 serie, die echter ook weer in een heel andere prijsklasse zit.
Helaas heeft de behuizing van de Qosmio F60-10X een aantal zwakke plekken. Ook de permanent draaiende fan of de redelijk hoge temperaturen van de behuizing schrikken misschien af.
Daarentegen is de Qosmio F60-10X zeer goed uitgerust voor zijn taak als multimedia center, want hij beschikt zelfs over een Blu-Ray brander en een HDMI poort. De prijs van 820,- Euro voor de Qosmio F60-10X is ook absoluut acceptabel, zeker gezien de huidige prijzen van een Blu-Ray brander.
Toshiba levert de Qosmio F60-10X met het Windows 7 Home Premium 64 bit besturingssysteem. Ook 24 maanden internationale garantie voor Europa, Midden-Oosten en Afrika, met pick-up service in Duitsland en Oostenrijk na het melden van de reparatie op Toshiba's notebook hotline, wordt meegeleverd.