Testrapport Samsung Series 9 900X1B subnotebook
Een slanke behuizing gemaakt van het nogal onbekende materiaal Duraluminium, goede prestaties, een goede batterijlevensduur en tenslotte een hoogwaardig scherm vormen samen de basis voor een succesvolle subnotebook. Samsung heeft ons allemaal verrast met de nieuwe 9-serie tijdens de Consumer Electronics Show 2011 (CES). De serie omvat onder meer de recent geteste Samsung Series 9 900X3A subnotebook met een 13,3-inch scherm. Ontzag werd opgevolgd door teleurstelling, omdat de kleinere 900X1B voorlopig alleen verkocht werd op de Amerikaanse markt. Ongeveer 6 maanden na de CES 2011 werd de aftrap gegeven voor de kleinste vertegenwoordiger van de series 9 in Duitsland.
Het uiterlijk van de Samsung die we getest hebben is vrijwel hetzelfde als z'n grotere broer, de 900X3A. Dit geldt ook voor de componenten binnenin en de aangeboden functies. Een mat, 11,6-inch paneel met een resolutie van 1366x768 pixels dient als beeldscherm. De zelden gebruikte Intel Core i3-2357M ULV-CPU met een snelheid van 1,3 GHz en Hyper-Threading zorgt voor de kracht om te werken. 4 GB RAM, een geïntegreerde Intel GMA HD 3000 grafische kaart en een 64 GB SSD zijn voorbeelden van de rest van de configuratie. Het aantal interfaces is gereduceerd tot een minimum, maar is toch nog erg modern met USB 3.0 en mini-HDMI.
Een trend naast 3D en diverse smartphones, tablets, was zeker de ultrabook-categorie gestart door Intel. Onder hen zijn verschillende apparaten met 11.6 en 13,3 inch schermen. Voorbeelden hiervan zijn Asus' UX21 en UX31, Acer's Aspire S3, de Lenovo U300 en de Toshiba Portégé Z830. De Samsung 900X1B doet mee in deze categorie en is meteen verkrijgbaar. Andere fabrikanten kunnen hier niet aan tippen. Samsung heeft tot nu toe nog geen eigen ultrabook gelanceerd. Ons testmodel, de 900X1B-A02, kost ongeveer €999 en zit binnen de prijsklasse van deze nieuwe nieuwe productcategorie.
Behuizing
Er is geen twijfel over dat Samsung veel aandacht heeft besteed aan het uiterlijk. De gehele behuizing is zwart, en ziet er elegant en tijdloos uit. De afgebogen randen zorgen voor een goede twist aan het uiterlijk. Deze subnotebook is gemaakt van een legering genaamd Duraluminium, wat een sterker materiaal is dan dan zuiver aluminium. Het ontwerp maakt een consistente indruk. Dit komt vooral doordat overal hetzelfde materiaal is gebruikt, met uitzondering van de rand van het scherm. Er is echter wel een nadeel: op de matte ondergrond zijn vingerafdrukken erg goed zichtbaar en is schoonmaken niet zo makkelijk als op de gladde schermrand en het toetsenbord.
Samsung heeft uiteraard de aansluitingen verborgen, maar de wiebelige bedekking past niet bij het totaalbeeld. De stabliteit van de behuizing is indrukwekkend, vooral omdat de subnotebook niet hoog en zwaar is. De polssteunen verbuigen licht als er veel druk op wordt gezet. De beeldschermdeksel kan makkelijk worden verbogen, waarbij golven ontstaan op het scherm. Het scherm moet met zorg behandeld worden, want tijdens het buigen klinken er krakende geluiden. Dit zou kunnen leiden tot een scheur of een breuk.
De subnotebook is met maar 1,07 kilogram erg licht. De Lenovo ThinkPad X121e is aanzienlijk zwaarder (1,55 kilogram, 31% zwaarder). De Apple MacBook Air 11 Mid 2011 is even zwaar en de nog niet verkrijgbare Asus UX21 Ultrabook is ook ongeveer 1,1 kilogram.
De onderkant van de behuizing zit normaal stevig dicht. Het kan echter met 8 schroeven, die onder rubberen afsluitingen zitten, worden opengemaakt. De grote 4-cel batterij neemt de meeste ruimte in. Het RAM geheugen zit direct op het moederbord gesoldeerd, en kan dus niet vervangen worden. De ingebouwde SSD is aangesloten via een mSATA connector.
Verbindingsmogelijkheden
Samsung heeft de poorten verborgen achter twee afdekkingen aan de linker- en rechterkant van het apparaat. In tegenstelling tot de 900X3A zijn het twee "schuifdeuren". De belangrijkste poorten zijn een USB 3.0 en een USB 2.0 poort, een micro-HDMI aansluiting en een microSD kaartlezer. Samsung heeft gekozen voor een combo audio poort en een eigen connector die het mogelijk maakt om RJ45 via een adapter aan te sluiten. Dit heeft Samsung gedaan om ruimte te besparen.
Over het algemeen is het een bevredigende reeks, maar helaas zit er geen docking-poort en een bijbehorende HDMI adapter bij. Er is geen reden tot klagen betreft de plaatsing van de aansluitingen. Je moet echter wel altijd het apparaat optillen om bij de poorten te kunnen, doordat de poorten erg laag zitten. Dit is een beetje ergerlijk, maar blijkbaar is er geen andere oplossing voor dit design.
Communicatie
De 900X1B laat slechts één ding te wensen over betreft de communicatie: een ingebouwd 3G UMTS module voor mobiel internet. Voor de rest is alles erg modern, met een WLAN standaard 802.11n, Bluetooth 3.0 +HS en zelfs Gigabit LAN. Echter moet de meegeleverde adapter gebruikt worden voor het aansluiten van een netwerkkabel.
Accessoires
De 900X1B wordt geleverd in een uitgebreide verpakking gemaakt van hoogwaardig karton. Het totale pakket bevat de Samsumg 900X1b, diverse documentatie, een overeenkomstige RJ45 netwerk adapter, een herstel- en software DVD en een 40 watt adapter met voedingskabel. Deze laatste is door de meegeleverde voedingskabel minder compact dan de Samsung series 9 900X3A's adapter met ruimtebesparend aansluitingssysteem. Een nogal zinloze gadget in het kader van de leveringen is de draagtas voor de verpakkingen van de subnotebook.
De geïnstalleerde software is standaard. Naast Microsoft Office 2010 Starter, PDF Reader en misschien Skype is er ook veel ongewenste software geïnstalleerd. Wij raden u aan om deze programmatuur te verwijderen. De software van Norton zorgt wederom voor frustatie, omdat het herhaaldelijk een pop-up geeft.
Garantie
Samsung geeft een garantie van 24 maanden over het apparaat. "Warranty Plus" is verkrijgbaar voor €79, respectievelijk €139 en bevat 36 of 48 maanden garantie met ophaal service. Deze upgrade moet binnen 90 dagen na aanschaf worden geregistreerd.
Invoerapparaten
Samsung heeft het verlichte chiclet toetsenbord en touchpad (met multi-touch ondersteuning) en de bijbehorende toetsen niet veranderd in vergelijking met de 13-inch modellen van deze serie. Zie het testrapport van de Samsung Series 9 900X3A met 13,3 inch scherm voor meer informatie.
Beeldscherm
Samsung heeft tijdens hun presentatie op Cebit 2011 bekend gemaakt hoge kwaliteit schermen te gebruiken voor toekomstige laptops. Het bedrijf heeft in de 900X3A het helderste scherm geplaatst die we ooit getest hebben. De Samsung Series 9 9001XA heeft eenzelfde mat scherm (11,6 inch). Het scherm, model SEC3052, heeft een reslolutie van 1366x768 in een 16:9 aspect ratio. Windows 7 ondersteunt niet eens andere resolutie niveau's. Een extern beeldscherm kan echter wel worden aangesloten via de micro HDMI poort. Een overeenkomstige adapter is helaas niet standaard bij de levering, en zal apart moeten worden bijgekocht (€29 bij Samsung).
Het scherm heeft een maximale helderheid van 357 cd/m², gemeten met Gossen Mavo Monitor, en heeft een goede gemiddelde verdeling. Zelfs de nieuwste Apple MacBook Air 11 delft hier het onderspit. De kleine LED lampjes verlichten met 87% het scherm goed, waarbij de helderheid afneemt naar de zijkanten van het scherm toe. Dit verschil is echter niet met het blote oog waar te nemen.
| |||||||||||||||||||||||||
Helderheidsverdeling: 87 %
Helderheid in Batterij-modus: 279 cd/m²
Contrast: 420:1 (Zwart: 0.8 cd/m²)38.83% AdobeRGB 1998 (Argyll 2.2.0 3D)
55.7% sRGB (Argyll 2.2.0 3D)
37.45% Display P3 (Argyll 2.2.0 3D)
Ook de andere meetresultaten duiden erop dat dit een hoogwaardig TN beeldscherm is. Het contrast (420:1) en de intensiteit van zwart (0,8 cd/m2) zijn in verhouding niet zo goed als de helderheid, maar alsnog indrukwekkend. De kleur zwart is goed verzadigd en het contrast zal film fans niet teleurstellen. De professionele gebruiker zal zich ook afvragen hoe goed het kleurenspectrum is. Het beelscherm is helaas niet geschikt voor professioneel gebruik omdat de sRGB gamma niet behaald wordt. De 900X3A doet het echter in vergelijking niet veel beter.
De combinatie van een mat scherm, goed contrast een een uitstekende helderheid zorgt ervoor dat het prettig is om met deze subnotebook buiten te werken. Ondanks de afname in heldheid wanneer de notebook op "batterij modus" wordt gezet, blijft de weergave op het scherm duidelijk zichtbaar. Omgevingsreflectie, gezien bij de Apple MacBook Air 11 Mid 2011, is geen probleem dankzij het matte scherm.
De kijkhoek stabiliteit is erg goed, zoals verwacht van dit scherm. Bij een horizontale beweging vervormen de kleuren bijna niet. Bij verticale beweging is er wel eerder vertekening van kleuren, maar blijft het scherm toch bovengemiddeld presteren. Alles bij elkaar is dit een van de beste schermen in deze categorie.
Prestaties
Het hart van de Samsung Series 9 900X1B subnotebook is een Intel Core i3-2357M ultra low voltage (ULV) dual core CPU met een snelheid van 2x 1,3 GHz. Anders dan de Intel Core i5-2537, die geïnstalleerd zit in de 900X3A, heeft de processor geen automatische overklok systeem (Turbo Boost 2.0). Het lage energieverbruik (TDP) van 17 watt, 3 MB L3 cache en Hyper-Threading technologie (2 kernen, 4 threads) blijven wel beschikbaar. De basis van deze architectuur (Cougar Point 2.0, B3 stepping) is de Intel HM65 chipset.
Net zoals de alledaagse Sandy Bridge processors zijn DDR3 geheugencontroller en een Intel GMA HD 3000 grafische kaart geïntegreerd. De geheugencontroller ondersteund maximaal 16 GB geheugen. Het RAM geheugen is echter aan het moederbord gesoldeerd en is dus beperkt tot 4096 MB. Het opslagmedium is een SSD kaart in mSATA formaat en is gemaakt door Samsung (MZMPA064HMDR, 64 GB). Het kan vervangen worden nadat de bodemplaat is weggehaald. Dit onderwerp komt later in dit testrapport nog aan bod.
We hebben eerst getest met Maxon's CPU benchmark. De Intel Core i3-2357M behaald een score van 4661 punten in Cinebench R10 (64-bit) multithreaded weergave en behoort tot het lagere derde deel van onze databank. De nieuwe AMD A4-3300M APU of de oudere Intel Core i3-380UM processors behalen ongeveer hetzelfde aantal punten. De 900X3A met een Intel Core i5-2537M CPU haalt een iets hogere score van 5127 punten (+10%).
Cinebench R11.5 bevestigt de matige prestaties van de kleine ULV dual-core processors (1,2 punten). De Intel Core i5-2537M neemt hier de leiding met 1,4 punten (+22%). De prestaties van de zwakkere processor hebben niet al te veel invloed op de prestaties van de notebook als geheel, dankzij de Solid State Drive (SSD). De subnotebook heeft over het algemeen weinig tijd nodig om op te starten.
De Intel GMA HD 3000 grafische kaart heeft geen overtuigende resultaten behaald in de gaming benchmarks. Met een score van 1392 punten in 3DMark 06, is de 900X1B in het lagere derde deel van onze databank en is omringd door notebooks met een Arrandale CPU en de geïntegreerde GMA HD grafische kaart. De grotere 900X3A haalde een score van 2788 punten in een andere resolutie (1280x768 pixels) en staat met 50% bovenaan. Het verschil in resolutie moet echter wel bij de beoordeling meegenomen worden. Over het algemeen is de grafische kaart slecht voor 3D prestaties maar een goed voor het gebruik van multimedia.
| 3DMark 03 Standard | 6740 punten | |
| 3DMark 05 Standard | 3785 punten | |
| 3DMark 06 Standard Score | 1392 punten | |
Help | ||
De snelle solid state drive zorgt voor een goede score in de systeembenchmark van Futuremark, die het totale systeem analyseert. De totale configuratie haalt 5787 punten in de iets verouderde PCMark Vantage en presteert dus ongeveer gelijk als andere mulitmedia notebooks met een SSD. De HP EliteBook 2560p en de Samsung RF711-S02DE met quad core CPU bijvoorbeeld. De 900X3A scoort 50% hoger met een totale score van 8657 punten. De goede positie van de 900X1B in het bovenin de middenklasse wordt bevestigd door PCMark 7 (2355 punten).
| PCMark Vantage Result | 5787 punten | |
| PCMark 7 Score | 2355 punten | |
Help | ||
Een solid state drive op het mSATA formaat is de beste keus wanneer ruimte een rol speelt. Samsung heeft een door Samsung zelf geproduceerde SSD in de laptop geplaatst die een capaciteit heeft van ongeveer 64GB. De SSD maakt over het algemeen een goede indruk met een maximum data overdrachtsnelheid van 247 MB/s (lezen), respectievelijk 172 MB/s tijdens schrijven. De toegangssnelheid is ook indrukwekkend, maar Samsung's SSD kan de nieuwe SATA III SSD's niet bijhouden. Theoretisch gezien is het mogelijk om de kaart te vervangen. Er zijn echter niet veel alternatieven beschikbaar en de kosten zijn relatief hoog. Wij bevelen een snelle micro SD geheugenkaart aan als optionele geheugenuitbreiding.
Gaming samenvatting
De combinatie van een energiezuinige processor en een geïntegreerde video kaart is verre van ideaal in louter gaming prestaties. De scores zijn maximaal, zelfs in grafisch minder belastende games en minimale instellingen. Het aantal beelden per seconde (fps) zijn continu rode, onspeelbare categorie in de nieuwere spellen. Alles bij elkaar is het een apparaat voor kantoorbezigheden en multimedia applicaties. Casual gamers zullen niet tevreden zijn met de Samsung Series 9 900X1B.
| lage | gem. | hoge | ultra | |
|---|---|---|---|---|
| World in Conflict - Benchmark (2007) | 33 | 11 | 4 | |
| Supreme Commander - FA Bench (2007) | 16.9 | 7.9 | 5.1 | |
| Battlefield: Bad Company 2 (2010) | 12.1 | 7.6 | 4.6 | |
| Mafia 2 (2010) | 7.7 | 5.8 | 4.8 |
Emissies
Systeemgeluid
Dankzij SSD geheugen en het ontbreken van een optische drive is de ventilator de enige bron van lawaai in de 900X1B. We hebben een maximum van 32,9 dB (A) gemeten in "office modus". De ventilator draait echter niet veel, en dus is het systeem meestal geluidsvrij. Dit komt overeen met 27,4 dB (A) op onze meter (achtergrondlawaai in een absoluut stille omgeving). De ventilator draait als de laptop zwaar belast wordt en produceert dan 39 dB (A). Gelukkig maakt de ventilator geen irritant geluid en is het lawaai constant. Een ander goed punt is dat de ventilator snel langzamer gaat draaien nadat de notebook zwaar belast is.
Geluidsniveau
| Onbelast |
| 27.4 / 30.4 / 32.9 dB (A) |
| Belasting |
| 38.6 / 39 dB (A) |
 | ||
30 dB stil 40 dB(A) hoorbaar 50 dB(A) luid |
||
min:  , med:  , max:  Voltcraft SL-320 (15 cm afstand) | ||
Temperatuur
De 900X1B blijft, net als z'n grotere broer, constant zeer koel als de laptop niet belast wordt. Een verschil in temperatuur tussen als de notebook uit is en in "idle" modus is niet merkbaar. Het ziet er echter anders uit in de belastingstest met Prime95 en Furmark. De temperatuur aan de bovenkant schiet snel in het rode, onaangename gebied. Het verschil is aanzienlijk met een maximum van 53,1°C in de uitgang van de ventilator en een gemiddelde van 36°C bovenop de notebook. De toetsen en de ergonomische polssteunen blijven echter aangenaam koel.
(-) De maximumtemperatuur aan de bovenzijde bedraagt 45.4 °C / 114 F, vergeleken met het gemiddelde van 35.9 °C / 97 F, variërend van 21.4 tot 59 °C voor de klasse Subnotebook.
(-) De bodem warmt op tot een maximum van 53.1 °C / 128 F, vergeleken met een gemiddelde van 39.4 °C / 103 F
(+) Bij onbelast gebruik bedraagt de gemiddelde temperatuur voor de bovenzijde 24.4 °C / 76 F, vergeleken met het apparaatgemiddelde van 30.8 °C / 87 F.
(+) De palmsteunen en het touchpad zijn met een maximum van ###max## °C / 82.6 F koeler dan de huidtemperatuur en voelen daarom koel aan.
(±) De gemiddelde temperatuur van de handpalmsteun van soortgelijke toestellen bedroeg 28.3 °C / 82.9 F (+0.2 °C / 0.3 F).
Gezien deze externe temperaturen moeten we ook binnenin kijken. De temperatuur van de core van de CPU was maximaal 70°C aan het begin van onze belastingstest (gemeten met Prime95 CPU en Furmark GPU). Na een paar uur volledige belasting liep de temperatuur op tot maximaal 85°C. We moeten wel duidelijk maken dat deze tests alleen als globale indicatie dienen. De temperatuursschatting van de processor klopt niet bij deze observaties.
Luidsprekers
Met beide een wattage van 1,5 watt zijn de beide stereo luidsprekers niet bijzonder goed, maar het geluid maakt een acceptabele indruk. De hoge tonen zijn duidelijk hoorbaar en zelfs de bastonen zijn tot zekere hoogte te horen. Het grootste nadeel van de luidsprekers is dat ze aan de onderkant van de notebook zitten, en dat het geluid dus voor een deel verandert afhankelijk van de ondergrond. Het maximum volume is meer dan voldoende en hebben geen invloed op het afspelen. De luidsprekers zijn echter niet goed genoeg om goede externe luidsprekers of koptelefoons te vervangen die aangesloten kunnen worden op de 3,5 mm combo uitgang of HDMI poort.
Batterijlevensduur
De duidelijke verschillen in warmteontwikkeling zijn ook terug te zien in het energieverbruik. De subnotebook verbruikt tussen 5,3 en 9,3 watt in idle modus, en dus minder dan sommige netbooks. Een van de redenen hiervoor is de energiebesparende Core i3-2357 ULV-CPU, die een energieverbruik (TDP) heeft van 17 watt samen met de grafische kaart. De grotere Series 9 900X3A verbruikt bijna twee keer zo veel als onze testmodellen met een maximumverbruik van 16,6 watt in "office mode".
Zoals verwacht groeit het energieverbruik als de notebook belast wordt, maar het blijft binnen de perken met slechts 29,9 watt. De oplader met een maximum vermogen van 40 watt wordt dus lang niet gebruikt. Het verschil met de 900X3A is een stuk lager met 4 watt in deze test. In de individuele tests wordt duidelijk dat de CPU 23 watt claimt voor zichzelf (gemeten met Prime95). Het energieverbruik als de notebook uit staat, respectievelijk slaapstand, is normaal met 0,1 en 0,2 watt.
| Uit / Standby | 0.1 / 0.2 Watt |
| Inactief | 5.7 / 8.7 / 9.3 Watt |
| Belasting |
18.8 / 29.9 Watt |
   
| |
Key:
min: ,
med: ,
max: Voltcraft VC-940 | |
De 4-cel lithium polymeer accu met een capaciteit van 42 watt uur neemt de meeste ruimte in beslag. Het voordeel van een lithium polymeer accu is meestal de langere levensduur en aanpassingsopties omdat de accu is gemaakt van erg dunne laagjes elektrodes. Een nadeel in vergelijking met een normale lithium accu is dat deze accu een langere tijd nodig heeft om volledig opgeladen te worden (165 minuten).
Terug naar de batterijlevensduur: BatteryEater Classic test belast het systeem met maximale helderheid, verlicht toetsenbord en ingeschakelde WLAN. De accu is leeg na 2 uur en 29 minuten in dit scenario. In Reader's test (alleen documenten lezen) houdt de notebook het echter 9 uur en 13 minuten vol. Hierbij is de helderheid laag en is WLAN en toetsenbordverlichting uitgeschakeld.
Alledaags gebruik wordt "surfen via WLAN" genoemd. De helderheid van het beeldscherm is op een aangename sterkte en de WLAN module is aangezet voor deze test. Met een looptijd van 5 uur en 56 minuten maakt de subnotebook een goede indruk, aangezien de notebook slechts een 4 cell accu heeft. De plaatsing van de accu in de notebook is een nadeel, aangezien een verwisseling van de accu alleen door een gespecialiseerde dealer gedaan mag worden.
Samenvatting
De Samsung Series 9 900X1B is een van de eerste subnotebooks die klein, elegant en volledig capabel is. Het heeft ook een mat een vooral overtuigend 11,6 inch HD scherm en een goede batterijlevensduur. Samen met de Intel Core i3-2357 ULV CPU en het snelle 64GB SSD geheugen zorgt hij voor een snelle combinatie die een aantal gaming notebooks achter zich laat in benchmarks. Dit geldt echter niet voor de 3D prestaties van de geïntegreerde GMA HD 3000 grafische kaart.
De subnotebook behaalt nog meer punten dankzij z'n invoerapparaten, het lage gewicht en z'n afmetingen. De configuratie van het apparaat is erg modern, waarbij bepaalde interfaces zijn beperkt tot de basis en een 3G module niet inbegrepen is. De lange tijd die de accu nodig heeft om te herladen en de temperatuur van de behuizing zijn additionele minpunten. Als u op zoek bent naar een slanke subnotebook met goede prestaties en het Windows besturingssysteem, Apple's MacBook Air 11 Mid 2011 daargelaten, bent u bij Samsung aan het goede adres.
Zelfs nu het bedrijf de Series 9 niet als "ultrabook" gelanceerd heeft op de markt, wordt toch voldaan aan enkele punten op Intel's lijst van eisen. Voordeel van Samsung: Zowel de grotere 900X3A en de 900X1B die we getest hebben zijn nu verkrijgbaar. Ons testmodel is verkocht voor een prijs van €999, inclusief belasing.
