Testrapport Lenovo ThinkPad Edge E325-12972FG notebook
“Though through, slim and light”, dit is hoe Lenovo z’n nieuwe 13,3-inch ThinkPad Edge E320 en E325 adverteert. Een testrapport van de krachtiger E320 (Core i3-2310M) is een aantal dagen eerder gepubliceerd op Notebookcheck. In tegenstelling tot de Lenovo ThinkPad Edge 320 heeft de door ons geteste E325 (1976FG) AMD Fusion. Binnenin de subnotebook zit een AMD E-350 dual-core processor (2x 1,60 GHz) met een geïntegreerde AMD Radeon HD 6310 videokaart. Voor een betaalbare prijs €420 biedt dit notebook een niet-reflectief 13,3-inch beeldscherm (1366 x 768) en 2 GByte DDR3 RAM (1333 MHz). De harde schijf is een traag model, namelijk een Hitachi 320 GB (5400 rpm) harde schijf.Het notebook heeft noch een optische drive, noch een up-to-date USB 3.0 poort. Het besturingssysteem is Windows 7 Premium Edition (64-bit) van Microsoft (vooraf geïnstalleerd).
Tot nu toe hebben modellen uit de Edge series een goede indruk gemaakt op ons. Onze bevindingen met dit subnotebook kun je in de rest van dit testrapport nalezen.
Behuizing
Het door ons geteste model heeft een rode achterkant van het beeldscherm. De behuizing is vrijwel identiek aan de eerder geteste modellen E320, X121e en E125. Helaas is de Edge subnotebook vergeleken met de oudere ThinkPad modellen er qua stevigheid op achteruit gegaan. Het chassis kan makkelijk vergebogen worden. De polssteun buigt in vergelijking hiermee slechts een beetje in bij hoge druk. Het toetsenbord is echter op sommige plaatsen wel makkelijk te buigen.
Het beeldscherm zelf kan makkelijk worden gebogen. Ook zijn de schanieren van het beeldscherm niet zo stabiel meer en laten het beeldscherm wiebelen. Daarentegen is de bodemplaat wel sterk. De gebruiker hoeft maar 3 schroeven te verwijderen om toegang te krijgen tot het binnenwerk. De Lenovo ThinkPad Edge E325 behoort met een gewicht van 1,7 kilo zeker niet tot de zwaarste subnotebooks.
Verbindingsmogelijkheden
Alle poorten zijn helaas gevestigd aan de linkerkant en aan de rechterkant. Er zitten geen aansluitingen aan de voor- en achterkant. Hierdoor kan het snel een rommeltje worden door alle kabels, als je veel apparaten wilt aansluiten. Het gebruik van een externe muis is lastig, omdat er weinig ruimte is en omdat het snoer snel verwikkelt raakt met de andere bedrading. Er is ook niet veel keuze aan aansluitingen. Alles bij elkaar zijn er 3 USB 2.0 poorten, waarvan er één een combinatie is met eSATA. Er mist ook een aparte aansluitpoort voor een externe microfoon.
Communicatie
Vergeleken met z’n broer de E320, mist het geteste apparaat een HSDPA module. De WLAN module ondersteunt de protocollen 802,11b, 802,11g en 802,11n. De subnotebook bevat ook een Gigabit Ethernet controller van Atheros en heeft Bluetooth. Deze laatste ondersteunt zelfs de 3.0 versie.
Beveiliging
Omdat de subnotebook voor zakenlieden bedoeld is, speelt beveiliging een belangrijke rol. Er is een Kensington Security Lock beschikbaar. Het toetsenbord is vrijwel niet waterdicht, en er is ook geen vingerafdrukscanner. Dit is echter niet gek in deze prijsklasse.
Accessoires
Er zijn niet veel accessoires met de notebook meegeleverd. In het pakket zit alleen de notebook zelf met een handleiding.
Garantie
De standaard garantie van de Lenovo ThinkPad Edge E325 is geldig voor 12 maanden. Met de ThinkPlus garantie wordt dit verhoogd met 24 maanden. Afhankelijk van het type van de garantie, kost dit tussen de €55 en €85.
Invoerapparaten
Toetsenbord
De toetsen van de ThinkPad zijn hol, zodat de vingers makkelijker op de toetsen liggen. Het typen voelt fijn, net zoals het drukpunt van de toetsen. De functietoetsen worden echter alleen geactiveerd door de ‘Fn’ toets. De belangrijkste zijn de functies ‘Afspelen’ en ‘Stop’. Dit kan vooral problemen opleveren voor gebruikers die andere functies zijn gewend.
De toetsen, zoals eerder vernoemd, kunnen makkelijk ingedrukt worden. De toetsen zijn niet rubberachtig, zodat ze behoorlijk glad zijn. Alles bij elkaar genomen is het typen op deze notebook zeer aangenaam.
Touchpad/TrackPoint
Lenovo heeft twee alternatieven voor de muis: de touchpad en de TrackPoint. De rode TrackPoint zit tussen de G, H en B toetsen. De benodigde knoppen zitten onder de spatiebalk. Ze zijn groot genoeg en geven voldoende weerstand.
De touchpad heeft een oppervlakte met structuur. Lenovo heeft ervoor gekozen om niet twee extra knoppen onder het touchpad aan te brengen, en in plaats daarvan moet je aan de zijkanten van de touchpad drukken. Hierdoor wordt het hele touchpad wiebelig, en het kost behoorlijk veel moeite om deze knoppen in te drukken.
Beeldscherm
De ThinkPad E325 heeft een 13,3 inch mat scherm (LEN4090). De resolutie van het beeldscherm is 1366 x 768 pixels, zoals de meeste beeldschermen van dit type. Het beeldscherm heeft een aspect ratio van 16:9, en heeft weinig contrast. Dit is enkel 162:1. De intensiteit van zwart is opmerkelijk hoog: 1,09 cd/m².
| |||||||||||||||||||||||||
Helderheidsverdeling: 90 %
Helderheid in Batterij-modus: 177 cd/m²
Contrast: 162:1 (Zwart: 1.09 cd/m²)43.68% AdobeRGB 1998 (Argyll 2.2.0 3D)
61.8% sRGB (Argyll 2.2.0 3D)
42.05% Display P3 (Argyll 2.2.0 3D)
Het beeldscherm mag dan wel mat zijn, door de lage helderheid is het erg lastig om ermee buiten te werken. De resultaten van de helderheid, gemeten door de Gossen Mavo-monitor, zijn teleurstellend. Het gemiddelde was slechts 174,6 cd/m². De maximale waarde van 182 cd/m² was gemeten rechts bovenin de hoek. Het maakt niet uit voor de helderheid of de notebook aangesloten is op het lichtnet of dat hij op batterij werkt. Wij denken dat buiten werken met de ThinkPad Edge E325 erg teleurstellend is, ondanks het matte beeldscherm. Het enige lichtpuntje is dat de verdeling van de helderheid wel goed is, met 90%.
Zoals altijd testen we ook de kijkhoeken. Bij een horizontale beweging vertekent het beeld wel, maar blijft het binnen de perken. Bij een verticale beweging vertekent het beeld echter zeer snel. Aangezien het beeldscherm in z’n geheel al niet best is, verbazen deze resultaten ons niets.
Prestaties
Lenovo vertrouwt op de AMD Fusion E-350 APU voor de ThinkPad Edge E325. De processor heeft 2 cores, en allebei draaien ze op 1,6 GHz. De TDP van de AMD Fusion E-350 APU met 1024 KB L2 cache, is maar 18 watt. De gebruikte chipset is de AMD A50M FCH.
APU is een afkorting voor Accelerated Processing Unit. Dit betekent dat de processor en de videokaart zijn gecombineerd. De videokaart van de AMD Fusion E-350 is de AMD Radeon HD 6310 met 80 shaders. De grafische kaart ondersteunt DirectX 11 en de UVD3 video decoder voor HD video’s (MPEG-2, H,264, VC-1).
Het vooraf geïnstalleerde werkgeheugen is standaard 2 Gigabyte DDR3 (PC3-10600). De harde schijf is gemaakt door Hitachi, en heeft een opslagcapaciteit van 320 GB. De harde schijf draait met 5400 rpm.
De AMD Fusion processors zijn dan wel niet de snelste, ze zullen waarschijnlijk wel een goede indruk maken door hun geïntegreerde videokaart. De prestaties van de processor zijn getest door ons met Cinebench benchmark van Maxon. De score van de Lenovo ThinkPad Edge E325 is, zoals verwacht, in het lagere gedeelte van onze benchmark database. De scores van de subnotebook (2195 punten) met Cinebench R10 multi (64-bit) benchmark zijn ongeveer gelijk aan die van andere notebooks met dezelfde processor. Het beste score van de E-350 processor is van de Wind U270 van MSI, die 2250 punten scoorde. Een soortgelijk beeld komt naar voren bij Cinebench R11.5. In dit geval ligt het geteste apparaat achter met 0,6 punten in de CPU test. Nu scoren ook de andere notebooks met dezelfde AMD processor ongeveer 0,6 punten. Ter vergelijking: de Lenovo Edge E320 met de Intel i3-2310M CPU is in staat om 7398 punten te scoren in dezelfde test. Dit is meer dan twee keer zo veel punten als de AMD chip in het geteste model.
| Cinebench R10 - Rendering Multiple CPUs 64Bit (sorteer op waarde) | |
| Lenovo ThinkPad Edge E325-12972FG | |
| Lenovo ThinkPad Edge E320 NWY3RGE | |
We hebben de prestaties van het systeem geanalyseerd met PCMark Vantage en PCMark 7 van Futuremark. De ThinkPad scoorde 2278 punten in PCMark Vantage, en hoort dus bij de beste apparaten met deze processor. Alleen het model ThinkPad x120e, ook van Lenovo, is beter en wist 2600 punten te scoren. In PCMark 7 behaalde de ThinkPad 933 punten. De ThinkPad x120e is hier alweer sneller, en behaalde een score van 1101 punten. De grotere broer van de E325, de E320, haalde hier meer dan twee keer zo veel punten (2009 punten).
| PCMark Vantage Result | 2278 punten | |
| PCMark 7 Score | 933 punten | |
Help | ||
De geïntegreerde AMD Radeon HD 6310 grafische kaart heeft meerdere 3DMark (Furmark) benchmarks doorlopen. De Edge 325 behaalde een score van 2048 punten in 3DMark2006. Hierdoor is de Edge 325 het best geteste apparaat met deze videokaart en plaatst hij zich in het midden van onze benchmark databank. Degenen die denken dat dit het gebied is waarin Intel verslagen is, hebben het fout. De tegenhanger van Intel, de i3-2310M CPU met geïntegreerde HD 3000 grafische kaart, haalt maar liefst 3098 punten.
Hetzelfde beeld ontstaat bij 3DMark 11. Hier is het geteste model weer de beste in z’n klasse, met 286 punten. Alleen notebooks met de Radeon HD 6250 scoren hier lager.
| 3DMark 03 Standard | 5782 punten | |
| 3DMark 05 Standard | 3765 punten | |
| 3DMark 06 Standard Score | 2048 punten | |
| 3DMark Vantage P Result | 718 punten | |
| 3DMark 11 Performance | 286 punten | |
Help | ||
We hebben de prestaties van de harde schijf gemeten met HD-Tune. De harde schijf in de notebook is van Hitachi. Het heeft een opslagcapaciteit van 320 GB en draait 5400 ronden per minuut (rpm). Hierdoor wordt de data gemiddeld overgebracht met een trage 55,5 MB/s. Een SSD wordt in deze prijsklasse niet geleverd, maar een harde schijf met 7200 rpm zou de voorkeur hebben boven 5400 rpm.
Emissies
Systeemgeluid
Zolang gebruikers de ThinkPad Edge E325 met mate belasten, zoals op internet surfen of tekstverwerking, zal de ventilator niet beginnen met draaien. Hierbij wordt er geluid gemeten van 30,1 dB(A). De harde schijf van Hitachi is behoorlijk lawaaierig in gebruik met 30,7 dB(A). Alles bij elkaar zijn dit erg goede waarden.
Wanneer er veel wordt verwacht van de subnotebook, wordt het systeem een stuk warmer en begint de ventilator te draaien. Onder zware belasting produceert de notebook tussen de 36,5 dB(A) en 36,7dB(A). Het is duidelijk hoorbaar zonder storend te worden.
Geluidsniveau
| Onbelast |
| 30.1 / 30.1 / 30.2 dB (A) |
| HDD |
| 30.7 dB (A) |
| Belasting |
| 36.5 / 36.7 dB (A) |
 | ||
30 dB stil 40 dB(A) hoorbaar 50 dB(A) luid |
||
min:  , med:  , max:  Voltcraft sl-320 (15 cm afstand) | ||
Temperatuur
De ontwikkelde temperatuur van de ThinkPad Edge E325 is redelijk bescheiden. Tijdens kantoorbezigheden is de bovenkant maar 29,1 °C. De onderkant is net iets warmer, en wordt 32,8 °C. Tijdens de prestatietesten steeg de temperatuur niet veel, in tegenstelling tot veel andere notebooks. Het temperatuurverschil tussen kantoorbezigheden en onder volle belasting is bijna niet merkbaar. Het toetsenbord wordt maximaal 31,1 °C, en de onderkant precies 33,1 °C. Op dit vlak scoort de Lenovo dus hoog.
(+) De maximumtemperatuur aan de bovenzijde bedraagt 31.1 °C / 88 F, vergeleken met het gemiddelde van 35.9 °C / 97 F, variërend van 21.4 tot 59 °C voor de klasse Subnotebook.
(+) De bodem warmt op tot een maximum van 33.1 °C / 92 F, vergeleken met een gemiddelde van 39.4 °C / 103 F
(+) Bij onbelast gebruik bedraagt de gemiddelde temperatuur voor de bovenzijde 28.6 °C / 83 F, vergeleken met het apparaatgemiddelde van 30.8 °C / 87 F.
(+) De palmsteunen en het touchpad zijn met een maximum van ###max## °C / 85.5 F koeler dan de huidtemperatuur en voelen daarom koel aan.
(±) De gemiddelde temperatuur van de handpalmsteun van soortgelijke toestellen bedroeg 28.3 °C / 82.9 F (-1.4 °C / -2.6 F).
Luidsprekers
Het is niet mogelijk om de speakers te zien zonder het apparaat open te maken. De stereospeakers zitten onder een kleine opening, vlakbij de scharnieren van het beeldscherm. Gebruikers hoeven niet veel te verwachten van de speakers. Bastonen ontbreken volledig, maar voor bijvoorbeeld een Skype gesprek zijn ze voldoende. Als je echt van muziek wil genieten zul je dus externe speakers of een koptelefoon moeten aansluiten. Hiervoor is er een 3,5 mm koptelefoon uitgang beschikbaar. Deze functioneert ook als de microfoon, dus beide kunnen niet tegelijk gebruikt worden.
Batterijlevensduur
Het energieverbruik van de Lenovo ThinkPad Edge E325 heeft goede waarden. Afhankelijk van het geselecteerde energieprofiel, gebruikt de subnotebook tussen de 5,9 watt en 8,5 watt als hij niet gebruikt wordt, en 25,2 watt als hij volledig belast wordt. Dit is twee keer zo veel als wanneer hij voor kantoorbezigheden gebruikt wordt, maar het is weinig in vergelijking tot andere notebooks. Z’n oudere broer, de E320 gebruikt onder volle belasting 47,3 watt. Dit is bijna twee keer zo veel. Het energieverbruik is ook verrassend laag als hij in slaapstand staat (0,2 watt), en wanneer hij uit staat (0,1 watt).
| Uit / Standby | 0.1 / 0.2 Watt |
| Inactief | 5.9 / 8.2 / 8.6 Watt |
| Belasting |
25.2 / 24.1 Watt |
   
| |
Key:
min: ,
med: ,
max: Voltcraft VC 940 | |
Een subnotebook is gemaakt voor gebruik zonder aansluiting op het lichtnet, en moet dus een goede batterijduur hebben. We hebben gekeken hoe lang de notebook het volhoudt tijdens kantoorbezigheden. We hebben hierbij WLAN uitgezet, de laagste helderheid geselecteerd en de notebook in energiebesparing gezet. De batterij hield het 9 uur en 57 minuten vol. Met WLAN aan, en de helderheid op gemiddeld probeerden we internetgebruik te simuleren. Hierbij hield de batterij het 7 uur en 12 minuten vol. Door alles op ‘prestaties’ in te stellen, en het programma ‘Battery-Eater’ de klassieke test te laten uitvoeren, hield de batterij het nog steeds een zeer respectabele 3 uur en 17 minuten vol.
Samenvatting
De Lenovo ThinkPad E325 is z’n geld waard. De 13,3 inch subnotebook bevat de bekende AMD Fusion E-350 APU. Lenovo heeft geen extra eigenschappen in de notebook ingebouwd.
Een belangrijk voordeel van deze notebook is de lange batterijlevensduur van bijna tien uur. En zelfs onder zware belasting houdt het systeem het nog meer dan drie uur vol. Het toetsenbord en de Trackpoint zijn van goede kwaliteit, zoals verwacht. De ThinkPad E325 is daarom geschikt voor lang typen.
De behuizing is echter niet zo goed en robuust zoals verwacht wordt van de ThinkPad series. Het beeldscherm mag dan wel niet-reflectief zijn, maar de helderheid zou aanzienlijk hoger moeten zijn. Ook zou een up-to-date USB 3.0 poort erg wenselijk zijn.
Degenen die het niet erg vinden dat de notebook een minder dan perfecte behuizing heeft, en die de subnotebook niet te veel belasten, zullen deze betaalbare 13,3 inch subnotebook met lange batterijlevensduur ideaal vinden.
