Testrapport Intel Core 2 Duo „Penryn“ CPUs
Klein, niet veeleisend, maar krachtig. Dit is een passende korte beschrijving van de nieuwe mobiele Penryn CPU van Intel. De belangrijkste voordelen van deze nieuwe processor naast het overschakelen op 45nm productie, die een dramatish hoger aantal transistoren mogelijk maakt, zijn de grotere L2-Cache en verbeterde energie besparende opties.
Introductie
De nieuwe Penryn notebook processor generatie werd op hetzelfde moment geintroduceerd als de desktop tegenhanger ervan. Op 45nm (nanometer) geproduceerd, is de Penryn core merkbaar kleiner dan zijn Merom equivalent, maar is hij instaat veel meer transistoren te plaatsen op zijn kleinere oppervalkte. Uitgedrukt in getallen, dit betekend dat de Meron core 291 millioen transistoren heeft, terwijl de Penryn er 410 millioen heeft. Dit is meer dan 40% extra.
Een andere belangrijke verandering is de vergroting van de L2-Cache van 50% in vergelijking met Merom processoren. Dit betekend dat een L2-Cache van respectievelijk 3 en 6 megabyte. Omdat dit de hoeveelheid data verhoogt die de processor snel kan bereiken, is het waarschijnlijk het belangrijkste voordeel van de Penryn architectuur voor de meeste gebruikers en hoofdzakelijk verantwoordelijk voor de prestatie verbetering. De kloksnelheid van de nieuwe Penryn cores blijven andere andere kant wel gelijk met de Merom modellen, op een maximale kloksnelheid van 2,6GHz.
| Type | Kloksnelheid | L2-Cache | TDP | Prijs |
| X9000 | 2.8 GHz | 6MB | 44 Watt | $ 851.- |
| T9500 | 2.6 GHz | 6MB | 35 Watt | $ 530.- |
| T9300 | 2.5 GHz | 6MB | 35 Watt | $ 316.- |
| T8300 | 2.4 GHz | 3MB | 35 Watt | $ 241.- |
| T8100 | 2.1 GHz | 3MB | 35 Watt | $ 209.- |
Betreffende hun TDP waarden (Thermal Design Power) wijken de Penryn modellen niet af van hun Merom tegenhangers. T9xxx en de T8xxx moddellen zijn momenteel aangemerkt met 35 watt. De extreme editie genaamd X9xxx heeft 44 watt koelcapaciteit nodig. Fabrikanten zouden dus in staat moeten zijn om de nieuwe processoren in laptops te steken die overeen komen met Merom processoren, altands wat koeling betreft.
Hoewel een bestaande Merom processor in laptops door een Penryn processor te vervangen is, gebeurt het niet vaak volgens Intel, omdat de nieuwe processoren BIOS ondersteuning nodig hebben en het moederbord compatibel moet zijn met de processoren, om optimale prestaties te behalen.
T7800 Merom vs. T9500 Penryn
De volgende vraag lijkt het belangrijkste voor een potentiele laptop koper:
Wat zijn de voordelen van de nieuwe Penryn processoren en hoeveel kosten ze?
Intel has of course an answer for those questions. The official press release of 7th of January 2008 says:
Intel heeft natuurlijk een antwoord op die vraag. Het officiele persbericht van 7 Januari 2008 meldt:
„All deze nieuwe chips (...) verhogen een PC's snelheid, verminderen de stroom behoeften, besparen de batterijduur, en helpen het millieu en worden in kleinere verpakkingen gestoken voor compactere computer ontwerpen. ..."
Dit klinkt zoals gebruikelijk goed. De prijs van de nieuwe chips zijn ook ongeveer hetzelfde als die van de Merom processoren. Betere prestaties voor dezelfde prijs - als iemand Intel's standpunt gelooft, zijn de oude modellen nu min of meer overbodig. Maar hoe presteren de Penryn CPU's in de praktische tests?
Met hulp van Schenker Notebook, die ons niet alleen een mySN M570RU gaming laptop aanboden, maar ook de volledige Penryn CPU reeks, hadden we de mogelijkheid om de processoren direct met elkaar te vergelijken, respectievelijk met de "oude" T7800 Merom Core.
Vanwege de hoge specificaties van het testexemplaar met een nVidia GeForce 8800M GTX videokaart, lag de focus op prestaties in games, alsmede op verschillende applicatie benchmarks.
Gaming Benchmarks
Er waren slechts minieme prestatie verschillen tussen de T9500 Penryn en de T7800 Merom CPU merkbaar bij de welbekende 3DMark benchmark test. De Penryn scoorde in alle tests hoger, maar de verschillen waren vrij klein, ongeveer één tiende van één precent. De winst van de Penryn processor verlaagde naarmate een hogere versie van 3DMark gebruik werd. Zeker bij 3DMark 2006. Dit komt omdat er een hogere eis ligt bij grafish rekenkracht dan bij de processor in deze versies.
Het verschil in prestaties was iets beter in de Ego-shooter Doom 3. Hoewel de prestatie verschillen ook in deze test weer kleiner worden naarmate het detail niveau van de grafishe kaart hoger wordt gezet, is het prestatieverschil tot 10% tussen de Penryn en de Merom processor. Dit bewijst dat processorkracht vooral in oudere games een verschil maken, waar de videokaart de limiterende factor niet is.
In de benchmark test van de DirectX 9 horror shooter F.E.A.R. volgt de eerdere conclusies. Als je het teleurstellende resultaat van de GPU min / CPU min instellingen met de Penryn negeert, wat blijkbaar een driver probleem is, krijgt de Penryn een kleine leiding op de Merom op de medium instellingen, wat volgt in een gelijkspel op maximale instellingen. Zoals in de eerdere tests is de videokaart de limiterende factor op hogere instellingen, wat processorkracht minder belangrijk maakt.
Het real-time strategie spel World in Conflict werd getest met medium details (DirectX 9) en met hoge details (DirectX 10). In beide waren licht hogere prestaties van de Penryn merkbaar. De verschillen bleven echter opnieuw steken op minder dan één percent winst.
Het belangrijkste van de huidige gaming tests is natuurlijk Crysis, een andere ego-shooter van EA-Games. Het feit dat Crysis erg veeleisend is op gebied van grafisch rekenkracht, en dat hij niet houd van videokaarten die trager zijn dan een 8800M GTX, zou ondertussen wel bekend moeten zijn. We zijn echter meer geïntereseerd hoeveel invloed de CPU heeft op de benchmark resultaten.
Nogmaals de conclusie dat resultaten van de Penryn en de Merom processor gelijkaardiger worden, naarmate het grafisch detail niveau wordt opgeschroeft. Dit fenomeen is merkbaar, onafhankelijk van de resolutie. De Penryn processor maakt niet echt veel verschil tijdens de gameplay op medium settings (zelfs de GeForce 8800M GTX haalt geen acceptabele framerates op high details). De resultaten bij de twee zijn praktisch identiek.
Programma benchmarks
Interessant genoeg, zelfs de resultaten van de PCMark 2005 Benchmark test lieten amper voordeel zien van de Penryn processor. Hetzelfde kan gezegd worden over het marginaal punten verschil in de 3DMark 2006 CPU benchmark.
Duidelijk merkbaar, en dus voor de gebruiker relevanter, waren de verschillen in de benchmark tests met CineBench Release10. In alle test categorieën, beginnende met enkelvoudige en meervoudige CPU rendering tot een OpenGL benchmark, behaalde de Penryn processor een voorsprong op de Merom processoren tot 10%.
Stroomverbruik
Volgens intel is nog een voordeel van de Penryn processor de merkbaar verlaagde energie consumtie, wat vooral voor laptops belangrijk is. Vanwege het feit dat andere systeemonderdelen net zo'n grote impact hebben op energieverbruik, maakt dat een objectieve vergelijking moeilijk. De volgende waarden moeten daarom als referentiewaarde gezien worden, wat desondanks wel een en ander laat zien.
Het gemeten stroomverbruik gedurdende de Cinebench R10 benchmark bevestigd Intel's punt en laat een energie reductie van ongeveer 10% zien, bij de Penryn processoren in alle tests.
Het verschil in de Crysis CPU benchmark test is lager, maar de Penryn procesoren slagen er nog steeds in een merkbare verlaging te tonen.
Batterijduur
Zoals stroomverbruik, wordt de batterijduur van de mySN M570RU met respecfievelijk een T7800 en een T9500 processor beinvloed door andere hardware onderdelen. Resultaten moeten dus met een korretje zout genomen worden.
Het Penryn systeem kon 4 minuten langer op batterij overleven in de Classic Test van de software tool BatteryEater (op een totale duur van 90 minuten). In de Readers test (simulatie van tekst lezen op je laptop met minimale schermhelderheid), hield de Penryn configuratie het 9 minuten langer uit (op een totale duur van 148 minuten).
Het besparende potentiel van de Penryn processor zou waarschijnlijk hoger liggen met kantoor hardware of een gemiddelde multimedia laptop. Voor dat soort resultanten zullen we echter nog enkele tests moeten afwachten van zulke mobiele systemen.
Huidige Penryn processoren in vergelijking
De T9500 Penryn processor loopt meestal voor op de T7800 met een identieke kloksnelheid. Afhankelijk van het gebruik, kunnen verschillen duidelijker of minder duidelijk optreden.
Gezien beide CPU's voor dezelfde prijs de deur uit gaan, wordt verwacht dat het aantal Penryn processoren snel zal toenemen.
De Penryn reeks bestaat momenteel uit vier modellen met een 6MB L2-Cache en een kloksnelheid van 2,1 tot 2,6 GHz, alsmede een extreme versie die op 2,8GHz loopt. De volgende test zal laten zien hoe ze tegenover elkaar presteren.
Gaming Benchmarks
We starten onze vergelijking nogmaals met de welbekende Futuremark 3DMark benchmark test. Tijdens onze test, 2001 tot 2006 wordt een gelijkspel tussen de T9300 en de T9500 duidelijker. Beide zijn iets sneller of gelijk aan de T7800 processor. Ook beter merkbaar is de verminderde invloed van de processor op het resultaat met nieuwere versies van 3DMark, zeker 3DMark 2006.
Beide Penryn top versies presteren beter dan de Merom processor van 2,6 GHz in de Doom3 Timedemo benchmark test. Iets achterop liggen de T8xxx versies met elks 3MB L2-Cache.
De F.E.A.R. benchmark test laat vergelijkbare resultaten zien met medium CPU en GPU instellingen, hoewel de Merom processor nog steeds sneller bij minimale CPU en GPU instellingen. We slaagden er niet in uit te zoeken waarom de T9500 processor het zo slecht deed. Dit probleem deed zich voor in elke benchmark (inclusief restart).
Alle processoren lieten hetzelfde resultaat zien in maximale CPU en GPU instellingen. De videokaart speelt hier nogmaals een belangrijke rol.
De World in Conflict prestatie test laat een merkbare winst op de Penryn CPU's met een 6MB L2-Cache zien, tot 10% op medium alsook op hoge instellingen in alle tests. Alleen in de hoogst mogelijke resolutie op ons test systeem van 1680x1050 en hoge details, laten alle processoren bijna identieke framerates zien.
Gelijkaardige resultaten verschenen bij de Crysis benchmark test. Terwijl we de CPU benchmark op verschillende resoluties hebben getest, doet er zich een merkbare verbetering voor met de T9300 en de T9500 CPU op lage details, welke verminderen naarmate de grafische instellingen hoger gezet werden, tot zelfs bijna geheel verdwijnen op hoge details. Dit fenomeen kan je al merken op medium details op een resolutie van 1400x1050 of hoger. De CPU benchmark laat een identiek resulaat zien.
Aan te raden voor gaming doeleinden zijn daarom de twee Penryn modellen met 6MB L2-Cache, die altijd iets voorop liepen in onze tests. De T9300 2,5GHz processor is waarschijnlijk de meest aantrekkelijke, rekeninghoudend met de prijs -deze is ongeveer 200 dollar (een €130) goedkoper dan de T9500, die ongeveer gelijkaardige prestaties levert.
Programma benchmarks
Verbazingwekkend genoeg neemt de T9300 processor de leiding in de PCMark 2005 benchmark vergelijking. Na de T9500 en de T9300 processoren zijn opnieuw de Merom processoren. Iets achterop staan de twee 3MB L2-Cache modellen, de T8300 en de T8100.
Nog duidelijker is de superioriteit van de Penryn CPU's in de Cinebench R10 benchmark test. Terwijl de twee 6MB Cache CPU's T9500 en T9300 opnieuw duidelijk leiden, slaagt zelfs de T8300 processor met 3MB L2-Cache en 2,4GHz erin om dicht bij de T7800 Merom processor te komen met 2,6GHz en 4MB L2-Cache.
Stroomverbruik
Wanneer je het maxiale stroomverbruik van de Penryn CPU's vergelijkt tijdens de Cinebench R10 benchmark, neem je een duidelijke verbetering waar tegenover de Merom processor. Desondanks zijn de verschillen tussen deze drie Penryn CPU's vrij klein, behalve de T8100 die op 2,1GHz loopt tegenover de T9500, die 10% meer stroom verbruikt dan de T8100.
Samenvatting
De nieuwe Intel Core 2 Duo Penryn processoren bieden een aantal veranderingen zoals de vergroting van de L2-Cache van 50%, nieuwe energie besparende functies en SSE2 commando's. Voor de gebruiker is dat samengevat: betere prestaties en minder energie verbruik.
Hoewel de voordelen van de Penryn CPU's vrij beperkt zijn, zeker voor de huidige games die meer profiteren bij een krachtigere videokaart dan een krachtige processor, is het nog steeds een verbetering tegenover de Merom processoren en, nog belangrijker voor een laptop koper: aan dezelfde prijs.
De krachten van de nieuwe processoren worden vooral duidelijk bij CPU intensieve taken (rendering, decoderen,..). Wat betreft het lagere energie verbruik (tot 10% minder bij maximale belasting!) is de Penryn CPU zeker ook aantrekkelijk voor mobiel gebruik. Net zoals bij de Merom cores, kan een LV (Low Voltage) of een ULV (Ultra Low Voltage) versie van de Penryn processor verwacht worden die specifiek voor sublaptops gemaakt zijn met een erg laag stroomverbruik.
As opposed to it's competitor AMD, Intel's quad core concept combines two dual core processors. The Penryn with it's reduction in size and the new 45nm production technology are therefore big steps for the coming mobile quad cores made by Intel. We wonder when the first quad core processor for notebooks will be available.
Tegenover zijn concurent AMD, is Intel's quad core concept om twee dual core processoren aaneen te kleven. De Penryn is met zijn verkleining en productie op 45 nanometer en zijn daarom twee belangrijke stappen voor mobiele quadcores van Intel. We vragen ons af wanneer de eerste quad core processor voor laptops beschikbaar komen.
We willen Schenker-Notebook nog bedanken die ons vriendelijk voorzagen van een mySN M570RU testexemplaar. Hier kan je de mySN M570RU configureren en bestellen.
