Testrapport IBM/Lenovo Thinkpad X60s Notebook
Expert in reizen - met een minpunt voor het beeldscherm. Waarschijnlijk is het ontwikkelen van een zeer goed subnotebook een van de moeilijkste taken binnen de ontwikkeling van de notebooks. Het is belangrijk om een robuust en licht notebook te ontwerpen die tegelijkertijd een goede batterijduur heeft. Lenovo's condities zijn goed, omdat ze recent eersteklas kennis van IBM hebben gekregen. Zoals gewoonlijk kun je alles lezen over de Thinkpad X60 op notebookcheck.com.
Behuizing
Het ontwerp van de Thinkpad X60s is duidelijk zakelijk, en zonder uitspringende details. Dus elk ontwerp detail heeft ook een directe functie.
Het enige opvallende detail is de felrode trackpoint in het midden van het zwarte toetsenbord. Er is geen twijfel over mogelijk, dit is het trademark van Thinkpad.
Ook het welbekende IBM logo is aanwezig - op de handsteunen en op de klep van het beeldscherm - iets dat mensen naast je zouden kunnen benijden.
De behuizing van de X60s bestaat voornamelijk uit een hoge kwaliteit magnesium legering. De binnenkant, de onderkant en de klep van het beeldscherm zijn van dit materiaal gemaakt, dat uitstekende gewichts- en stabiliteitseigenschappen heeft. Maar niet alleen de magnesium onderdelen maken dit notebook robuust. Ook de beweging van dit notebook is zeer goed. Het is een plezier om dit notebook aan te raken. Een klein nadeel: het is lastig schoon te maken. De handsteunen zijn gemaakt van plastic, maar hebben een hoge kwaliteit oppervlak.
Over het algemeen heeft de Thinkpad X60s een noemenswaardige robuustheid en buigstevigheid. Ook al is de dikte van het notebook maar iets meer dan een centimeter, de X60s heeft een uitstekende buigstevigheid en drukbestendigheid. Je kunt beter een speld in een hooiberg zoeken dan een kraakgeluid bij de X60s.
De buigstevigheid van het beeldscherm is net zo goed. De magnesium beschermplaat in combinatie met het zeer goede "Camshell" ontwerp doet het goed. Je kunt echter wel kleine vervormingen in het midden van het beeldscherm opmerken, als je er kracht op uitoefent. Dus je moet niet te veel spelen met deze 1.3kg dwerg van nauwelijks A4 formaat.
De beeldschermscharnieren zijn typisch volgens IBM maatstaven ontworpen. Hoewel ze redelijk smal zijn, is er geen ander mechanisme gelijk aan dit mechanisme. Twee robuuste metalen pinnen houden het 12 inch beeldscherm stevig vast, zonder enig wiebelen, terwijl het beeldscherm gemakkelijk in de juiste positie te drukken is.
Een ramshoorn haak zorgt ervoor dat het beeldscherm stevig dicht zit: de behuizing van de X60s is ontworpen op een manier dat het beeldscherm en de behuizing als het ware in elkaar vouwen. Daardoor worden de horizontale krachten op de scharnieren kleiner, en het beeldscherm wordt tegelijkertijd beschermd tegen krassen en stof.
De interfaces van de X60s zijn aan beide kanten geplaatst, omdat de achterkant gebruikt wordt voor de batterij. De interfaces zijn de zogenaamde standaard uitrusting van subnotebooks, zoals USB 2.0 poorten, Firewire en een VGA poort. Natuurlijk is het mogelijk om de interfaces uit te breiden door het notebook in een dockingstation te zetten via de docking poort. Verder heeft de X60s geen geïntegreerde optische drive.
Input Devices
Hoewel er bij de meeste subnotebooks slecht wordt omgegaan met het ontwerp van de input-devices, is dit bij de Thinkpad X60s juist een van de betere punten. Zowel de breedte als de lengte van het notebook worden optimaal gebruikt door het toetsenbord. Daardoor biedt het optimaal overzicht en comfort op een zo klein mogelijke ruimte.
De grootte van de toetsen zijn over het algemeen goed te noemen, alleen direct naast de enter toets, die over 2 rijen is geplaatst, is de ruimte klein. De toetsen voor de ü, ä, + en # in de Duitse toetsenbord lay-out zijn verkleind tot 2/3 van de standaardgrootte. Hetzelfde is gebeurd bij de Windows toets, de alt en de ctrl toets op de eerste rij. Hoewel deze compromissen gemaakt zijn, is het toetsenbord zeer goed, hoewel je misschien wel wat oefening nodig hebt voor je zonder typfouten kunt typen. Zoals gewoonlijk zit het toetsenbord stevig vast aan de behuizing, het typen voelt zeer goed aan, de toetsen komen snel genoeg omhoog, en er is een duidelijk drukpunt.
Ook een aantal andere eigenschappen van het toetsenbord zijn noemenswaardig. De Thinkpad lay-out geeft de FN toets een plaats helemaal aan de linkerkant. Vergeleken met andere toetsenborden is de FN toets dus gewisseld met de ctrl toets. Verder is er een hot-key "ThinkVantage" geplaatst, die direct gebruik van het softwarepakket van IBM/Lenovo mogelijk maakt. Dit softwarepakket maakt het snel en gemakkelijk mogelijk om de hardware en software configuratie aan te passen, door een gemakkelijke te begrijpen gebruikers gids.
Een leuke gadget is ook de Thinklight, een witte LED, die het toetsenbord van bovenaf belicht, zonder de gebruiker daar bij te hinderen. Daardoor is het mogelijk om te werken met dit notebook, zelfs als het bijna compleet donker is, terwijl de helderheid van het beeldscherm niet genoeg is om het toetsenbord te verlichten, maar daar later meer over.Een andere eigenschap van de X60s is het missen van een gebruikelijk touchpad. Door de problemen met de beschikbare ruimte, en door de ontwerpkeuze voor een ruimer toetsenbord, is de touchpad achterwege gelaten, en is er alleen een trackpoint geplaatst, die duidelijk minder ruimte inneemt.
Dit kleine rode apparaatje, die de meeste gebruikers nog niet echt kennen (en die gelijk het geduld van de gebruikers test), blijkt al snel een betere muisvervanger te zijn. Het is niet nodig om de vinger op te tillen om op bepaalde gedeeltes van het beeldscherm te komen, en de muiscursor kan worden bestuurd door een ontspannen, stille hand. De kracht die je uitoefent stuurt de snelheid van de muiscursor, en de richting stuurt de richting van de muiscursor.
Mocht dit Thinkpad trademark problemen opleveren, dan kun je natuurlijk altijd nog een muis aansluiten op een van de drie USB aansluitingen, want de optische muizen van tegenwoordig werken bijna op ieder soort oppervlak, of het nu gepolijst metaal is of de bankleuning.
Nu nog even een stukje over de data beveiliging: de Thinkpad X60s heeft een fingerprintreader en kan daarmee worden beschermd tegen onbedoeld gebruik. Verder gebruikt de X60s een welbekend actieve harde schijf beveiliging die binnen een paar seconden de kop van de harde schijf haalt bij hevig schudden, om data verlies te voorkomen. Software om een data back-up te maken, een TPM chip en een mogelijk BIOS wachtwoord kunnen je helpen om vertrouwelijke informatie te beschermen. Uitgebreide details over de beveiliging van de X60s kunnen worden opgevraagd op de website van het product.
Beeldscherm
De Thinkpad X60s is uitgerust met een niet reflecterend 12 inch XGA beeldscherm met een maximale resolutie van 1024x768 pixels. Daardoor is het werkgebied van het beeldscherm niet zo goed, vergeleken met andere 12 inch notebooks met een WXGA beeldscherm. Helaas biedt Lenovo op dit moment niet eens een andere configuratie aan met een hogere resolutie.
De maximale helderheid van het beeldscherm is maar 124.8 cd/m^2. De gemiddelde waarde van 114.8 cd/m^2 is dus nog lager. Ondanks dit is de verlichting er goed, met 86.4%. Hoe dan ook, de helderheid is goed genoeg voor binnengebruik. Buitengebruik zou problemen kunnen veroorzaken, maar meer daarover later.
Het meetdiagram laat een kleine verkleining van de blauwe kleurcurve zien, die er voor zorgt dat het beeldscherm warmere kleuren heeft. Over het algemeen genomen zijn de kleuren niet echt helder.
|
Helderheidsverdeling: 86 %
Contrast: 156:1 (Zwart: 0.8 cd/m²)
Die indruk wordt ook ondersteund door de contrastratio. De zwartwaarde (ook wel minimum helderheid genoemd) is 0.8 cd/m^2. Daardoor ligt het maximale contrast op 156:1, wat een slecht resultaat is. Zelfs tijdens normaal gebruik merk je dat de reactietijd van het scherm niet erg hoog is, want animaties en snel scrollen leiden tot een wazig beeld.
Al deze aspecten worden verergerd bij buitengebruik. In zeer lichte omgevingen lijkt het beeldscherm erg donker, en het contrast wordt zelfs nog minder. Een andere reden voor het slechte buitengebruik is de helderheids instellingen van het beeldscherm, die de helderheid omlaag halen bij batterijgebruik, waardoor de maximale helderheid naar 80 cd/m^2 wordt teruggebracht. Het is mogelijk deze instellingen te veranderen, maar nog steeds is de kans dat je in de zon kunt werken klein.
Het laatste minpunt van het beeldscherm is de kijkhoek, de kijkhoek is horizontaal nog wel groot genoeg, hoewel het contrast wel verminderd, maar verticaal is de kijkhoek erg klein, en kleine veranderingen leiden tot ernstige lichtverschillen.
Prestaties
Net als andere Thinkpads zijn er bij de X60s een groot aantal keuzes te maken die verschillende prestaties mogelijk maken. Wat betreft de processor zijn er een aantal energiebesparende (Pentium M, Core Duo, Core 2 Duo CPUs), als ook krachtige chips tot aan een Core 2 Duo T7200 CPU met 2.0Ghz beschikbaar.
De keuze van de processor hangt af van de gewenste prestaties en de gewenste emissies en batterijduur. Als een vuistregel geldt: Meer prestatie geeft meer emissie en kortere batterijduur.
Het notebook dat wij hebben getest was uitgerust met een L2400 CPU, een energiebesparende versie van de Intel Core Duo T2300. Dit is een goede middenweg tussen prestatie en energieverbruik, en geeft de X60s goede prestaties voor kantoorgebruik.
Voor de grafische prestaties heeft de X60s een Intel GMA 950 videochip aan boord. Deze is krachtig genoeg voor kantoor en internet applicaties, maar is voor hogere 3d eisen beperkt. In ieder geval is dit notebook bedoeld voor kantoor werkzaamheden. Het zou ook mogelijk moeten zijn om naar Windows Vista over te stappen, ook al eist Windows Vista meer geheugen, en zal dus waarschijnlijk de prestaties van dit notebook verlagen.
Het geheugen kan gemakkelijk worden vergroot tot maximaal 4 GB, maar we moeten daarbij wel vermelden dat de huidige configuratie beide geheugenbanken in gebruikt neemt met een 512MB chip. Dus om het geheugen te kunnen vergroten zal er in ieder geval 1 van de 2 vervangen moeten worden.
De 80 GB Toshiba harde schijf scoorde gemiddeld wat betreft overdrachtsnelheid en toegangstijden. Ook kan er bij dit notebook gekozen worden voor een 120GB harde schijf.
3DMark 2001SE Standard | 5737 punten | |
3DMark 03 Standard | 1467 punten | |
3DMark 05 Standard | 546 punten | |
Help |
PCMark 04 Standard | 4344 punten | |
PCMark 05 Standard | 2707 punten | |
Help |
Emissies
Loudness
Als het notebook inactief is, is het geluid van de fan gemiddeld, en niet erg storend. Interessant feit is, dat de fan nauwelijks draait, en dat het geluid van de harde schijf duidelijker hoorbaar was.Het geluidsniveau van de X60s ligt tussen 35.4 en 38.4dB, en is daarmee gemiddeld en acceptabel.
Geluidsniveau
Onbelast |
| 32.4 / 41.3 / 41.3 dB (A) |
HDD |
| 37.9 dB (A) |
DVD |
| 36.5 / dB (A) |
Belasting |
| 0 / 41.3 dB (A) |
| ||
30 dB stil 40 dB(A) hoorbaar 50 dB(A) luid |
||
min: , med: , max: (15 cm afstand) |
Geluidsniveau
Onbelast |
| 35.4 / 38.4 / 37 dB (A) |
HDD |
| 36.2 dB (A) |
Belasting |
| 0 / 38.4 dB (A) |
| ||
30 dB stil 40 dB(A) hoorbaar 50 dB(A) luid |
||
min: , med: , max: (15 cm afstand) |
Temperatuur
De behuizing, die vooral uit magnesium bestaat, wordt duidelijk ook gebruikt voor passieve koeling. Zowel de bovenkant als ook de onderkant van dit notebook werden maar matig warmer, en kwamen niet hoger dan 40°C. Dus dit notebook kan mobiel gebruikt worden wat dit betreft, maar de prestatie van het notebook zal waarschijnlijk lager zijn, omdat de batterijduur niet erg hoog is, later meer hierover.
Temperatures on the top
Ball of hand max.: 38.4 Celsius
Top max.: 38.4 Celsius
Average: 34.7 Celsius
Hotspot:
Temperatures on the bottom
Bottom max.: 41.3 Celsius
Average: 37.4 Celsius
Hotspot:
Room Temperature: 22.5 Celsius
Speakers
Een enkele speaker in het midden aan de voorkant zorgt voor het geluid, wat tot op zekere hoogte acceptabel is. Het maximale volume is beperkt, en de klank leidt onder het gebrek aan bastonen. Daarom willen we ook het gebruik van een koptelefoon aanbevelen als je muziek wilt luisteren.
Batterijduur
De geteste X60s was uitgerust met een uitermate lichte 2000mAh batterij (Slim Line Battery). Ook een grotere 4 cell versie (Enhanced Capacity Battery), die een beetje uitsteekt, en een 8 cell batterij die over de hele breedte uitsteekt, zijn beschikbaar. Het gewicht van de batterij is een halve kilogram, wat bijna evenveel is als de helft van het notebook.
Maar dat doet er niet toe, er zijn in ieder geval alternatieven, die zeker de toch wel slechte batterijduur zullen verlengen. De batterijduur van de door ons geteste notebook is minimaal 1 uur, en maximaal 3.5 uur.
Uit / Standby | 0 / 0 Watt |
Inactief | 12.1 / 16.4 / 18 Watt |
Belasting |
33.4 / 32.1 Watt |
Oordeel
De Lenovo Thinkpad X60s is een notebook van hoge kwaliteit en uitstekend vakmanschap, met een succesvol IBM ontwerp. Hoewel het ontwerp geen prijzen zal winnen, is het ontwerp van de Thinkpad een klasse apart wat betreft ergonomie en functioneel design.
Ook de input devices zijn zeer goed. Het trackpoint is de enige muisvervanger, dus als je daar niet aan gewend bent, zal het wat tijd kosten om er aan te wennen, maar na die tijd, zal er erg prettig mee te werken zijn. Het toetsenbord van de Thinkpad is wat betreft overzicht en type comfort erg bekend, en de X60s voldoet dan ook aan deze verwachting, ondanks het kleine formaat.
Het beeldscherm is middelmatig helder, maar goed verlicht. Het contrast is laag. In normale omstandigheden zal dit geen problemen veroorzaken, maar vooral bij mobiel gebruik met snel veranderende omgevingen is het beeldscherm beperkt in mogelijkheden.
De prestaties van het geteste notebook zijn een goede middenweg tussen mobiliteit en prestatie. De kracht van de X60s is goed genoeg voor kantoor applicaties en ook de emissies van het notebook zijn goed.
De batterijduur is niet echt uitstekend, namelijk tussen 1 en 3 uur, maar kan worden uitgebreid met een aantal verschillende batterijen. Helaas zullen die batterijen de Thinkpad X60s' gewicht sterk verhogen, omdat het basis gewicht erg laag is met 1.3kg.