Testrapport HP EliteBook 6930p Notebook
EliteBook>Compaq>ProBook.
HP geniet nog steeds een goede reputatie bij consumenten en zakelijke gebruikers. Om met de ontwikkelingen in het high-quality segment mee te kunnen gaan, heeft de Amerikaanse fabrikant de EliteBook serie in het leven geroepen, die zich wat betreft prestaties, stevigheid en kwaliteit van de behuizing boven de bekende Compaq modellen positioneert. De HP EliteBook 6930p, een compacte 14 inch notebook van hoge kwaliteit, is het eerste model uit deze nieuwe serie die we aan onze tests zullen onderwerpen. In het volgende testrapport lees je wat je van deze pro-notebook kunt verwachten.
Op dit moment zijn de business notebooks van HP in drie groepen verdeeld. De bekende HP Compaq serie is een middeklasse business notebook met interessante poorten en prestaties voor een mooie prijs, terwijl de ProBook serie (bijv. HP ProBook 4510s) vooral goedkopere modellen omvat. De EliteBooks staan wat betreft kwaliteit, uitrusting en prestaties boven deze twee groepen.
Daarmee behoort de HP EliteBook 6930p tot de top van de compacte 14" alleskunners. Ook heeft hij een goede uitrusting en zijn er veel configuratiemogelijkheden.
Behuizing
Aluminium is in. En niet alleen lifestyle producten van Apple, maar ook high-quality business notebooks, zoals de EliteBooks van HP, maken er gebruik van. HP voorziet echter alleen bepaalde gebieden van aluminium, in tegenstelling tot Apple. Aan de binnenkant, maar ook aan de buitenkant van de behuizing komen we namelijk ook een van niet minder hoge kwaliteit magnesiumlegering tegen. Het lichte, geborstelde aluminium op het schermcover en het gebied waar de polsen steunen voelt erg goed aan en daarnaast geeft het de notebook een coole business uitstraling.
Gezien de gebruikte materialen is het ook niet verrassend dat de behuizing zeer stevig is. De behuizing kan dan ook willekeurig aan een hoek of uiteinde van het scherm vast worden gepakt. De behuizing vervormt ook nauwelijks en we hebben geen gekraak waar kunnen nemen. Zelfs wanneer je wat uitgebreider zoekt naar zwakke plekken kom je er geen tegen. Openingen zijn goed afgewerkt en wiebelende componenten komen we niet tegen - alhoewel er een grote uitzondering is: de batterij.
Tot onze verbazing zat deze erg los in de behuizing. Vooral aan kant van het uitwerpmechanisme kan de batterij vrij bewegen en kunnen we hem tot 2 mm uit de behuizing trekken voordat het mechanisme dat de batterij vast moet houden hem tegenhoudt. Voor een business notebook van deze prijsklasse is dit een pijnlijk foutje.
Ook het sluitingsmechanisme van het beeldscherm vonden we niet fantastisch. Twee geschikte haakjes aan de bovenkant van het beeldscherm vallen in twee niet erg goed ontworpen openingen in het gebied waar de de polsen steunen. Om het scherm daadwerkelijk te sluiten moet er nogal veel kracht worden uitgeoefend voordat het sluitingsmechanisme in werking treed. Ook het bijkomende geluid is niet erg elegant.
Connectiviteit
Afgezien van de verplichte dockinstation poort verschillenden de aanwezige poorten nauwelijks van die van een multimedia notebook. De dockingstation poort bevindt zich overigens aan de onderkant van de notebook. Ook is er een aansluiting aan de onderkant toegevoegd, waarmee een extra batterij aan de onderkant bevestigd kan worden. Deze aansluiting is standaard aanwezig op alle business notebooks van HP (behalve de ProBook!). HP biedt verschillende batterijen aan die via deze aansluiting aan de onderkant bevestigd kunnen worden om de batterijduur te verlengen. Hierover lees je verder in het testrapport uiteraard meer, wanneer we de batterij behandelen.
Voor de rest kom je alleen standaard poorten tegen. Er zijn drie USB poorten, FireWire, modem, LAN en een VGA poort aan de achterkant van de notebook. Uiteraard behoren hoofdtelefoon en microfoon aansluiting ook tot de standaard uitrusting. Helaas is er geen poort voor digitale uitvoer van beelden aanwezig op de notebook, zoals een HDMI poort. Wanneer je geen geld uit wilt geven aan een dockinstation is het natuurlijk nog altijd mogelijk om een externe monitor via de VGA poort aan te sluiten. Bij een resolutie van 1920x1200 pixels op ons 24 inch test beeldscherm (Dell 2408 Wfp) levert deze VGA poort een acceptabel beeld waar goed mee te werken is. Uiteraard blijft de kwaliteit via de analoge aansluiting achter bij digitale doorvoer van beelden, zoals via HDMI.
De plaatsing van de poorten is beperkt tot de rechter-, linker- en achterkant van de behuizing, waarbij de poorten aan de rechterkant ver naar achter geplaatst zijn, terwijl ze aan de linkerkant meer in het midden zitten. Hierdoor hebben rechtshandigen misschien een klein voordeel, maar linkshandigen zullen ook prima met de EliteBook 6930p uit de voeten kunnen. Poorten die vaak continu gebruik zijn, zoals de VGA poort en stroomaansluiting, bevinden zich allemaal aan de achterkant van de notebook.
Standaard zijn er Gigabit Ethernet van Intel (Intel 82567LM) en Wireless LAN (Wireless WiFi Link 5300), ook van Intel, ingebouwd, waarvan de laatste doorvoersnelheden van maximaal 450 Mbps ondersteunt. Ook Bluetooth V2.0 behoort tot de standaard uitrusting van de 6930p.
Configuraties met mobiel breedband internet zijn mogelijk voor bepaalde modellen. Afhankelijk van de provider en het model zorgt een dergelijke breedband module voor een meerprijs van 50,- tot 100,- Euro.
Dit geldt ook voor de 2.0 megapixel webcam en SmartCard lezer, waarvan de beschikbaarheid ook afhangt van het model.
Aangezien we hier met een business notebook uit een hoge klasse te maken hebben, heeft HP de EliteBook 6930p voorzien van 3 jaar "pick-up service". Uiteraard is het mogelijk door middel van HP's "Care Pack" de garantie naar wens aan te passen en uit te breiden tot 5 jaar met "on-site service". Met bepaalde uitbreidingen van de garantie behoren meerprijzen van honderden euro's tot de mogelijkheden.
Invoerapparatuur
Gelukkig heeft HP de het concept van een high-quality business notebook ook consequent toegepast op het toetsenbord. De indeling van het toetsenbord is logisch en duidelijk. Alle toetsen zijn groot genoeg waardoor er geen vervelende verkleinde toetsen zijn. Dit geldt ook voor de pijltjestoetsen en functie toetsen aan de rechterkant van de twee regels hoge Enter-toets.
Het toetsenbord zit stevig in de behuizing en kan nauwelijks worden ingedrukt bij het uitoefenen van kracht. De weerstand van de toetsen is goed afgesteld en de mate waarin de toetsen ingedrukt moeten worden is gemiddeld tot kort. Al met al is het toetsenbord naar onze mening zeer geschikt voor intensief typewerk.
Als vervanger van de muis beschikt de EliteBook 6930p over een combinatie van touchpad en trackpoint, of zoals HP het noemt "dual pointing devices". Over het touchpad zijn we zeer tevreden. Het oppervlak voelt fijn aan, de muisvervanger reageert goed en de twee touchpadknoppen werken ook prima. Over de trackpoint zijn we minder te spreken. De twee trackpointknoppen werkten wel lekker, maar het rubber dopje van de trackpoint is niet erg ergonomisch. Op het dopje zit namelijk een uitsteeksel, dat voor meer grip moet zorgen, maar dat bij langdurig gebruik niet erg fijn aanvoelt. Daarnaast reageert de trackpoint nog altijd minder goed dan die op Thinkpads van Lenovo. Toch is de trackpoint wel handig, wanneer je bijvoorbeeld de cursor tijdens het typen van een tekst even moet verplaatsen. Bij het gebruik van de trackpoint hoef je namelijk niet je handen van het toetsenbord te halen om de muis te besturen, zoals dat wel het geval is tijdens het gebruik van het touchpad.
Dan iets wat we normaal alleen tegen kwamen op multimedia notebooks voor consumenten, maar wat we nu ook terugvinden op business notebooks: aanraakgevoelige sneltoetsen. Boven het toetsenbord van de EliteBook 6930p bevindt zich een reflecterende balk. Het activeren van WLAN of het openen van HP Info Center gaat zeer gemakkelijk door een zachte aanraking van de juiste toetsen. Met het aanpassen van het volume hebben we meer problemen. Het volume wordt verhoogd of verlaagd door je vinger over een bepaald gebied naar links of naar rechts te slepen. Echter om het volume precies op het gewenste niveau te krijgen, is veel geduld of veel oefening nodig.
Beeldscherm
Om voor iedere gebruiker een passende oplossing te bieden, kan de EliteBook 6930p ook van verschillende beeldschermen worden voorzien. Zo kan er gekozen worden voor een 14.1" WXGA scherm met een resolutie van 1280x800 pixels, met normale of LED achtergrondverlichting, maar ook een WXGA+ beeldscherm (1440x900) behoort tot de mogelijkheden.
Ons testexemplaar beschikte over een 0-8-15 WXGA beeldscherm, dat een van de goedkopere varianten is. De maximale helderheid van het scherm bedroeg 208 cd/m² in het midden. RIchting de hoeken zagen we de helderheid dalen, wat inderdaad met het blote oog te zien was. In de hoeken daalt de helderheid naar 151.9 cd/m², waardoor de lichtopbrengst van het beeldscherm (SEC4C42) 73.0% bedraagt, wat benedengemiddelde is.
| |||||||||||||||||||||||||
Helderheidsverdeling: 73 %
Contrast: 138:1 (Zwart: 1.51 cd/m²)
Zelf vinden we het beeld helaas een beetje grauw en bleek, dat misschien nog wordt versterkt door het matte beeldoppervlak. Vooral het tonen van huidskleuren laat zien dat de kleurrepresentatie van het beeldscherm een zwak punt is.
Net zo matig als dit is het maximale contrast. Met een zwartwaarde van 1.51 cd/m² bedraagt de maximale contrast ratio namelijk slechts 138:1, wat ook een beneden gemiddeld resultaat is.
Het voordeel van een reflectie-vrij beeldscherm is inderdaad dat je zelfs bij vervelende lichtinval, bijvoorbeeld buitenshuis, ongestoord kunt werken. Er treden namelijk geen reflecties op en het beeld is goed af te lezen. Alleen bij zeer helder licht krijgt het beeldscherm het moeilijk, aangezien ze helderheid dan niet meer hoog genoeg is om een goed contrast te creëren.
De stabiliteit van de kijkhoeken is helaas ook maar matig. De horizontale kijkhoeken zijn iets ruimer en bovendien treden er geen vervelende reflecties op. Bij het afwijken van de ideale verticale kijkhoek treden er helaas al snel vervormingen van het beeld op. Tijdens mobiel gebruik zul je dus door de openingshoek te veranderen zelf moeten uitvinden wat de ideale kijkhoek is.
Prestaties
HP wil absoluut niet bezuinigen op de hardware componenten. Afhankelijk van de gebruikte grafische chip wordt de EliteBook 6930p uitgerust met een Intel PM45 of GM45 chipset. HP geeft ook een lijst met geschikte processors waarmee de 6930p uitgerust kan worden: P8400/P8600/P8700/T9400/T9550/T9800 en alle modellen uit de huidige Intel Core 2 Duo "Penryn" serie. De T9800 CPU is een van de krachtigste dual core processors van dit moment die kan worden gebruikt (2.93 GHz, 6 MB L2-cache, TDP 35W). Hierdoor zal het koelsysteem ook groot moeten zijn, zodat zwakkere CPU's lekker stil kunnen blijven.
De modellen met een discrete grafische kaart (PM45 chipset) beschikken over een chip van AMD/ATI. De Mobility Radeon HD 3450 grafische kaart is ontworpen als een instapmodel, die vergelijkbaar is met een Quadro NVS 150M of Geforce 9300M GS van concurrent Nvidia.
Deze discrete grafische kaart zal echter niet aan zeer hoge eisen kunnen voldoen. In klassieke 3D programma's, of het nou processionele CAD animaties of minder serieusze games gaat, zal de grafische chip al snel zijn limiet bereiken. De grafische kaart biedt wel ondersteuning voor het decoderen van HD video's door middel van de geïntegreerde Avivo videofuncties.
Als je deze laatste functie wel kunt missen, dan heb je ook genoeg aan de HP 6930p met geïntegreerde Intel 4500M HD grafische chip. Populaire standaard programma's (zoals Office) zijn voor deze chip geen probleem en bovendien is hij zeer efficiënt wat betreft energieverbruik. Ons testexemplaar was ook met deze grafische chip uitgerust. De gebruikte CPU is een T9400 die met een kloksnelheid van 2.53 GHz tot de beste van zijn klasse behoort en met een TDP van 35W ook nog redelijk efficiënt is. Gebruikers die vooral mobiel willen werken met de notebook kunnen beter voor een exemplaar met Pxxx CPU van Intel kiezen. Deze hebben een TDP van 25W waardoor zowel de batterij als het koelsysteem van de notebook gespaard wordt. Ook wanneer je niet van plan bent veel en vaak zware programma's te draaien, zijn deze processors een prima keuze.
In de PCMark 2005 benchmark bereikt de HP EliteBook 6930p een prima resultaat van 5072 punten. Met deze score is hij vergelijkbaar met de Dell Latitude E6400, die een vergelijkbare uitrusting heeft.
Helaas maakt HP nog steeds gebruik van DDR2 RAM geheugen in de 6930p. Ons testexemplaar beschikt over slechts 2 GB RAM geheugen, maar wel in de vorm van één module, zodat er een RAM slot vrij is voor een eventuele upgrade.
Er is ook enorm veel keuze uit harde schijven. HP biedt klassieke harde schijven aan met een capaciteit tot 250 GB en snelheden van 5400 of 7200 rpm. De 7200 rpm exemplaren maken ook gebruik van 3D-DriveGuard, die de opgeslagen data in het geval van een val of schokken beschermt. Om het helemaal veilig te doen, kun je ook kiezen voor een 80 GB Solid State Drive, die ongevoelig is voor schokken en ook nog eens geen geluid maakt. Door de korte toegangstijd en hoge lees- en schrijfsnelheden kunnen high-quality SSD's een zeer positief effect hebben op de prestaties van een systeem.
Ons testexemplaar was voorzien van een traditionele maar prima presterende ST9160823AS harde schijf van Seagate. Met doorvoersnelheden tot 59.4 MB/sec en een korte toegangstijd van 14.8 milliseconden in de HD Tune benchmark laat deze harde schijf zien een zeer interessante prijs/prestatie-verhouding te hebben.
Games
De EliteBook 6930p is niet echt een gaming notebook, maar het is best mogelijk dat een zakelijke gebruiker na een dag hard werken even wil ontspannen met een game als World of Warcraft of Sims 3.
Beide bovenstaande games hebben we wat nader bekeken. Met minimale details (800x600) draait WoW met een gemiddelde frame rate van 55.7 fps, wat vloeiend is. Het verhogen van de details naar medium en de resolutie naar 1024x768 zorgt ervoor dat de frame rate naar een nauwelijks speelbare 14.4 fps daalt.
Hetzelfde geldt voor Sims 3. Met de laagst mogelijke instellingen en een resolutie van 800x600 laat Fraps een gemiddelde frame rate van 41.2 fps zien, waarmee de game goed speelbaar is. Medium instellingen en een verhoogde resolutie van 1024x768 pixels zorgen er voor dat de gemiddelde frame rate daalt naar 15.4 fps. Met een minimale frame rate van 3 fps, oftewel haperingen, was de game in dit geval nog nauwelijks speelbaar
Met de grafische chip van ATI zal de notebook waarschijnlijk een stuk beter presteren, waardoor de games speelbaar zullen zijn met betere grafische instellingen.
| 3DMark 2001SE Standard | 5039 punten | |
| 3DMark 03 Standard | 2104 punten | |
| 3DMark 06 Standard Score | 702 punten | |
Help | ||
| PCMark 05 Standard | 5072 punten | |
| PCMark Vantage Result | 2429 punten | |
Help | ||
Emissies
Geluidsproductie
Zoals het een office notebooks betaamt, blijft de HP EliteBook 6930p lekker stil bij lage belasting (internet, tekstverwerken,...). Slechts een zacht geluid konden we horen, waar de 7200 rpm harde schijf waarschijnlijk aan bijdraagt.
Met een geluidsniveau van 33.5 dB(A) kunnen we de notebook in ieder geval als zeer stil beschouwen. De maximale geluidsproductie bedroeg 45.2 dB(A) na enkele uren van zware belasting. Wanneer je de notebook slechts af en toe even laat zweten, bedraagt het geluidsniveau slechts 38.2 dB(A), wat inderdaad hoorbaar is, maar absoluut niet storend.
Geluidsniveau
| Onbelast |
| 33.5 / 33.5 / 0 dB (A) |
| HDD |
| 34.2 dB (A) |
| DVD |
| 38.6 / dB (A) |
| Belasting |
| 38.2 / 45.2 dB (A) |
 | ||
30 dB stil 40 dB(A) hoorbaar 50 dB(A) luid |
||
min:  , med:  , max:  (15 cm afstand) | ||
Temperatuur
De onderkant, maar ook de bovenkant, blijven lekker koel tijdens de stress-test. De bovenkant bereikt een maximale temperatuur van slechts 33.6 graden Celsius, terwijl de onderkant met 37.9 graden Celsius iets warmer wordt. Op dit punt scoort de aluminium/magnesium behuizing dus erg goed. De warmte wordt gelijkmatig over de behuizing verdeeld en afgegeven aan de omgeving, zodat er geen bepaalde warme plekken zijn en er zonder problemen met de notebook op schoot gewerkt kan worden.
(+) De maximumtemperatuur aan de bovenzijde bedraagt 33.6 °C / 92 F, vergeleken met het gemiddelde van 34.3 °C / 94 F, variërend van 21.2 tot 62.5 °C voor de klasse Office.
(+) De bodem warmt op tot een maximum van 37.9 °C / 100 F, vergeleken met een gemiddelde van 36.8 °C / 98 F
(+) De palmsteunen en het touchpad zijn met een maximum van ###max## °C / 82 F koeler dan de huidtemperatuur en voelen daarom koel aan.
(±) De gemiddelde temperatuur van de handpalmsteun van soortgelijke toestellen bedroeg 27.6 °C / 81.7 F (-0.2 °C / -0.3 F).
Luidsprekers
De luidsprekers zijn in de voorste rand van de 6930p ingebouwd. Daardoor is het geluid recht op de gebruiker gericht. De luidsprekers hebben een goed maximaal volume en het geluid zelf is in positieve zin verrassend. Al met al kun je prima een filmpje kijken of muziek luisteren via deze ingebouwde luidsprekers. Ook de 3.5 mm hoofdtelefoon aansluiting werkte prima.
Batterijduur
Als eigenaar van een business notebook zul je waarschijnlijk profijt hebben van de ruime keuze uit batterijen. Zo biedt HP voor de 6930p bijvoorbeeld een 4-cells Li-ion batterij aan, die inderdaad alleen gebruikt wordt voor de modellen met Intel grafische kaart, maar ook een grotere 6-cells batterij met een capaciteit van 55 Wh. Ons testexemplaar beschikte ook over deze laatste batterij.
Een specialiteit van HP zijn de verkrijgbare externe extra batterijen, die aan de onderkant van de notebook bevestigd kunnen worden. Deze batterijen kunnen door hun grotere capaciteit de batterijduur aanzienlijk verlengen.
Met de 6-cells batterij bereikte onze 6930p een maximale batterijduur van 353 minuten in de BatteryEater Readers test (min. helderheid, WLAN en Bluetooth uit, energiebesparend profiel), wat bijna 6 uur is. Onder belasting in de BatteryEater Classic test (max. helderheid, belasting, high-performance profiel, WLAN en Bluetooth aan) hield de batterij het na 78 minuten al voor gezien.
Onze praktijktest, waarin we internetten via WLAN, leidde tot een batterijduur van 195 minuten (max. helderheid, WLAN aan, energiebesparend profiel). Bij het kijken van een DVD (max. helderheid, gebalanceerd profiel) houdt de batterij het na 170 minuten voor gezien, wat overigens lang genoeg is om een gemiddelde film helemaal af te kunnen kijken.
| Uit / Standby | 0.2 / 0.3 Watt |
| Inactief | 9.2 / 13.5 / 17 Watt |
| Belasting |
33.8 / 54.4 Watt |
   
| |
Key:
min: ,
med: ,
max: | |
Samenvatting
De EliteBook 6930p van HP heeft draagt zijn naam met recht. De kwaliteit van de behuizing bewijst dat we hier met een notebook van grote klasse te maken hebben. Daarnaast voelen de metalen oppervlakken niet alleen fijn aan, maar ze zorgen er ook nog eens voor dat de notebook extreem stevig is en daarom zeer geschikt voor intensief dagelijks gebruik.
De notebook is verkrijgbaar in verschillende configuraties, waardoor de prijzen ook erg verschillen. Op dit moment liggen de prijzen tussen de 900,- en 1800,- Euro en zelfs meer. De verkrijgbare, goed presterende processors, optionele UMTS module, de mogelijkheid voor een dedicated grafische kaart en toepasbare SSD's zorgen voor deze grote prijsverschillen. De nadruk van notebook ligt echter toch op zakelijk gebruik, waarbij 3D berekeningen toch erg beperkt zijn.
Dezelfde ruime keuze heb je ook wat betreft het beeldscherm. Je kunt kiezen voor een standaard WXGA scherm, maar ook voor een WXGA+ exemplaar met een hogere resolutie, wat natuurlijk van je persoonlijke wensen afhangt. Het verkrijgbare LED beeldscherm is er helaas alleen in WXGA formaat, maar deze zou in ieder geval niet hetzelfde matige contrast, matige lichtopbrengst en matige kleurrepresentatie als het geteste scherm moeten hebben. HP heeft zich wel aan een ongeschreven wet voor business notebooks gehouden, namelijk het gebruiken van een mat beeldscherm, dat veel fijner is voor de ogen.
De geluidsproductie van de HP 6930p is tot ons genoegen erg beperkt. In stille omgevingen is slechts een zacht geluid hoorbaar uit de notebook. Wanneer je voor een SSD kiest, hoor je de notebook waarschijnlijk helemaal nauwelijks meer. De temperaturen blijven ook altijd binnen de acceptabele grenzen. De metalen behuizing draagt hier uiteraard aan bij, aangezien deze de warmte gelijkmatige verdeeld en afgeeft aan de omgeving.
Zakelijke gebruikers met niet te veel CAD en 3D eisen kiezen met de HP EliteBook 6930p absoluut voor een solide notebook, die door het matte beeldscherm en heldere beeldscherm ook nog eens geschikt is voor gebruik buitenshuis. Ook de batterij levert acceptabele prestaties. Met een extra optionele batterij kom je waarschijnlijk de hele werkdag door zonder problemen.
Veel dank gaat uit naar het bedrijf Notebook.de , die ons vriendelijk heeft voorzien van dit testexemplaar. Hier kun je deze notebook configureren en bestellen.
