Testrapport Dell Studio 17 Notebook
Studio Line.
De nieuwe Studio serie van Dell is verkrijgbaar in twee maten. De eerste maat is de Studio 15 met een compact 15.4 inch breedbeeld formaat. De tweede maat is het 17 inch model, ook wel Dell Studio 17 genaamd, die speciaal is ontwikkeld voor mensen die van een groot scherm houden waar ze makkelijk overzicht op kunnen houden. Maar de Studio 17 heeft niet alleen een groter beeldscherm, er zijn namelijk krachtigere hardware componenten, zoals een Intel processor en ATI grafische kaart, aanwezig dan bij zijn kleine 15.4 inch broertje.
Of je kiest voor een 15 inch of 17 inch notebooks hangt het meest af van het de vraag wat je wensen wat betreft mobiliteit zijn. Terwijl de kleinere notebooks een lager gezicht en kleinere afmetingen hebben, bieden de grotere notebooks een groter beeldscherm en meer krachtige componenten om zwaardere programma's zoals games goed te kunnen draaien.
Behuizing
De Dell Studio 17 is eigenlijk in alle aspecten gelijk aan de Studio 15. Behalve dat de Studio 17 natuurlijk in het algemeen iets groter is door het 17 inch beeldscherm. Net als bij zijn kleine broertje kan de gebruiker kiezen uit een aantal designs afhankelijk van de persoonlijke voorkeur. Er kan bijvoorbeeld worden gekozen voor een net donker-blauw deksel of juist een opvallende oranje, groene of roze kleur.
Het kleurrijke 'deksel' an de zwarte basis lijken op frames om de binnenkant die zilvergrijs is met een lijntjes-achtig patroon. Dit design ,'topo' genaamd, van Dell is een andere mogelijke optie voor de gebruiker en laat de notebook nog meer opvallen.
Het interessante mechanisme om het scherm open en dicht te klappen trekt ook de aandacht met twee enorme scharnieren aan de zijkanten. Ook dit geeft de Studio serie een echt herkenbaar en eigen design. Iedereen die andere notebook series van Dell kent zal snel uitvinden dat de Studio serie gelijk is aan die van de XPS serie, die dit element als eerste gebruikte.
Wat betreft de stabiliteit van de behuizing heeft de Dell Studio 17 de zelfde voor- en nadelen als het 15 inch exemplaar. De basis unit van de notebook is zeer goed bestand tegen uitgeoefende drukkrachten en buigt niet door. Ondanks zijn duidelijke grotere gewicht kan de notebook makkelijk opgepakt aan de voorkant. Krakende geluidjes bij het gebruik van de notebook zijn dan ook eigenlijk helemaal afwezig.
Het zwakte onderdeel van deze notebook is hetzelfde als dat bij de Studio 15: het 'deksel'. Deze kan noch het beeldscherm beschermen tegen torsie noch tegen uitgeoefende drukkrachten op de buitenkant. Zelfs wanneer je niet hard op het kleurrijke deksel duwt zijn er op het beeldscherm, wanneer dit aanstaat, duidelijk veranderingen te zien.
Net als het 15 inch model moet ook het 17 inch model het zonder een sluitingsmechanisme doen, die het opengaan van de notebook tijdens transport zou moeten voorkomen. Het is dus belangrijk om de notebook niet met kleine objecten in een vak te transporteren, omdat deze tussen het beeldscherm en het toetsenbord terecht kunnen komen en voor schade kunnen zorgen.
Aansluitingsmogelijkheden
Aangezien de Dell Studio 17 groter is zou er duidelijk meer plaats moeten zijn voor poorten aan de zijkanten. Ondanks dat biedt de notebook toch dezelfde aansluitingsmogelijkheden als de Studio 15. Opnieuw is de puntige voorkant vrij van poorten. Door het scharniermechanisme geldt hetzelfde voor de achterkant.
Aan de linkerkant bevindt zich achteraan een Kensington slot, daarvoor een analoge video-uit en een digitale HDMI poort die het mogelijk maakt digitale videodata op een extern hoog-resolutie beeldscherm weer te geven. Verder naar de voorkant bevinden zich twee USB poorten, een LAN poort, nog een USB poort, een FireWire poort, ExpressCard slot en een SD-kaartlezer.
De audiopoorten, twee 3.5 mm stereo jack-pluggen om twee hoofdtelefoons aan te sluiten en een microfoon-poort zitten rechts op de behuizing dicht bij de voorkant. Het midden van de rechterkant wordt in beslag genomen door een slot-in DVD drive die optioneel ook vervangen kan worden door een Blu-Raycombinatie-drive. Voor de rest zitten er twee USB poorten en een stroomaansluiting richting de achterkant.
Ondanks dat de aansluitingsmogelijkheden, afgezien van één USB poort, niet uitgebreider zijn dan die van de Dell Studio 15, is de plaatsing van de poorten wel veel gebruiksvriendelijker. Dit geldt vooral voor mensen die rechts zijn. De LAN poort aan de linkerkant in het midden zou echter wanneer deze in gebruik is minder handig kunnen zijn voor mensen die links zijn.
Naast de aansluitingsmogelijkheden zijn ook de aanwezige communicatiemogelijkheden van het 17 inch model bijna hetzelfde als die van de Studio 15. De Dell Studio 17 is ook uitgerust met een geïntegreerde GigabitLAN module en afhankelijk van de configuratie met of WLAN standard 802.11b/g of 802.11n. Een Bluetooth 2.0 en UMTS/HSDPA module zijn andere opties.
Voor de rest beschikt de Studio 17 over een 2.0 megapixel webcam en een vingerafdruklezer.
De standaard accessoires bestaan uit enkele DVD's met stuurprorgramma's, een recovery DVD voor Windows Vista, Microsoft Works en Roxio Creator. Zelfs een geprinte gebruiksaanwijzing is meegeleverd. Passende tassen, muizen en andere producten kunnen ook op Dell's website worden aangeschaft voor een schappelijke prijs.
De basis ondersteuning voor de hardware bestaat slechts uit 12 maanden basisgarantie. Dit zou je eigenlijk absoluut uit moeten breiden naar 2, 3 of zelfs 4 jaar on-site service. De garantie voor 2 jaar kost op het moment 110 euro, terwijl een upgrade tot 4 jaar slechts 40 Euro extra kost, wat een totaal van 150 Euro maakt.
Invoerapparatuur
Dell heeft gebruik gemaakt van het grotere formaat behuizing van de Studio 17 en heeft deze dan ook uitgerust met een toetsenbord met extra numeriek gedeelte. Afgezien van de grotere rechter 'Shift'-toets en de gescheiden pijltjes-toetsen is de indeling van het toetsenbord identiek aan die van het 15 inch model. Het standaard toetsenbord is door het extra numerieke gedeelte aan de rechterkant wel niet helemaal in het midden geplaatst. Het ingebouwde touchpad bevindt zich in het midden onder het toetsenbord.
Typen voelt ook hetzelfde als op het toetsenbord van de Dell Studio 15 en kenmerkt zich doordat de toetsen maar zacht hoeven te worden ingedrukt maar toch een duidelijke feedback geven. We konden tijdens het testen snel wennen aan het toetsenbord en het duurde niet lang voor we er helemaal gewend aan waren. Voor de rest waren typefouten zeldzaam. Ook vonden we het plezierig zachte 'tikgeluid' van het toetsenbord goed.
We nemen aan dat het ingebouwde touchpad in het algemeen hetzelfde is als dat van de Dell Studio 15. Het touchpad lijkt echter van hetzelfde materiaal te zijn als het omliggende materiaal, maar op het het iets ruwere oppervlak kan er gemakkelijker met de vingers worden 'gegleden' dan op het gecoate en redelijk plakkerige materiaal van de plaats waar de polsen op steunen. Ondanks dat het touchpad niet altijd direct reageert, kan het toch goed worden gebruikt als vervanger van de muis voor onderweg. Vooral de twee muisknoppen vonden we erg fijn aangezien ze niet ver ingedrukt hoefden te worden en een zachte feedback gaven.
De sneltoetsen om de Mediaplayer te besturen, het volume aan te passen en DVD's of CD's uit de slot-in DVD drive te werpen bevinden zich in de behuizing boven het toetsenbord. De aanraakgevoelige toetsen met nette iconen die oplichten bij het activeren zijn nauwelijks zichtbaar wanneer ze niet gebruikt worden.
Beeldscherm
Zoals al eerder gezegd heeft de Dell Studio 17 een 17.0 inch beeldscherm een resolutie van 1400x900 pixels (WXGA+). Dit is de laagst mogelijke resolutie verkrijgbaar voor de Studio 17 met als alternatief als LED paneel (+ 40.- Euro) of CCFL technologie. Voor gebruikers die hogere eisen hebben wat betreft de grootte van het bureaublad en de fijnheid van de resolutie is ook een WUXGA paneel met een zeer hoge resolutie van 1920x1200 pixels beschikbaar voor deze notebook. Deze versie kost met CCFL technologie ongeveer 140.- Euro meer dan de standaardconfiguratie.
Ons testexemplaar beschikte over een WXGA+ LED beeldscherm met een zeer goede maximale helderheid van 327 cd/m² in het midden van het beeldscherm. Aangezien de helderheid meer naar de hoeken van het beeldscherm minder wordt, is de lichtopbrengst slechts 73.1%. Toch, door de minimale helderheid van 239 cd/m² en een gemiddelde helderheid van 292.7 cd/m², konden we geen abnormale dingen ontdekken.
| |||||||||||||||||||||||||
Helderheidsverdeling: 73 %
Contrast: 818:1 (Zwart: 0.4 cd/m²)
De subjectieve impressie van de representatie van kleuren overtuigde ook. De kleuren zijn heerlijk en het contrast is goed. Dit is ook bewezen door de gemeten zwartwaarde (minimale mogelijke helderheid - zwart) van 0.4 cd/m². Deze leidt tot een perfecte contrast ratio van 818:1.
Ondanks dat het beeldscherm, net als bij alle andere alternatieve verkrijgbare beeldschermen, een glimmend oppervlak heeft, zijn de prestaties buiten hoogstens beperkt. De perfecte helderheid maakt het mogelijk dat het beeldscherm zelfs buiten in zeer lichte omgevingen af te lezen is. De reflecties in het beeldscherm zijn echter wel vervelend.
De verschillende mogelijke kijkhoeken beslaan vooral horizontaal een groot gebied. De kwaliteit van de afbeelding wordt vooral verminderd door de reflecties. De verticale kijkhoeken beslaan ook een duidelijk groter gebied dan panelen van concurrenten. Wanneer de kijkhoeken echter abnormaal worden, neemt uiteraard zoals gewoonlijk ook het contrast af.
Video van de kijkhoeken van het beeldscherm
Prestaties
Net als voor bijna alle modellen van Dell's notebook series zijn er veel opties mogelijk voor de configuratie en zo ook voor de Studio 17. Wat betreft de processor is er keuze vanaf de T5550 CPU van Intel met 1.83 GHz kloksnelheid en 2 MB L2-cache tot de zeer krachtige T9500 CPU met 2.6 GHz kloksnelheid en 2 MB L2-cache. Afhankelijk van het gekozen basismodel en het aanbod kan het veranderen van de processor een behoorlijk impact hebben op de prijs. Wanneer je bijvoorbeeld wilt upgraden vanaf een T8300 CPU, die in ons testexemplaar zat, kost het 350 euro om deze te vervangen voor een T9500 CPU.
Wat betreft de grafische chip zijn er twee versies verkrijgbaar. De ingebouwde Intel X3100 grafische chip is voldoende voor basis programma's zoals Internet Explorer, Office en het afspelen van DVD's. De chip ondersteunt ook al DirectX10 en is zelfs krachtig genoeg voor oudere games.
Dell biedt ook een model aan met een dedicated grafische kaart voor ambitieuze multimediagebruikers. Een Mobility Radeon van ATI, de HD3650 met 256 MB GDDR2 videogeheugen wordt gebruikt. Deze heeft ongeveer dezelfde kracht als de Geforce 9500M GS of de iets oudere 8600M GT beiden van concurrent nVIDIA.
De Studio 17 van Dell behaalde 3302 punten in de 3DMark 2006 benchmark. Daarmee is deze notebook slechts iets minder krachtig van vergelijkbare modellen met een Geforce 8600M GS of GT grafische kaart. In gedachten houdend dat dit een 17 inch desktopvervanger notebook is, kunnen de 3D prestaties van de Studio 17 bijna een beetje beperkt genoemd worden. De eisen wat betreft 3D graphics moeten beperkt zijn zelfs wanneer het mogelijk is enkele huidige games met beperkingen te spelen. Meer hierover later.
De prestaties bij het draaien van programma's op de geteste Studio 17 waren duidelijk beter. Er werd een totale score van 5771 punten behaald in de PCMark2005 benchmark en zelfs krachtige notebooks zoals de HP Pavilion HDX 9320EG werden met dit puntenaantal ingehaald.
De prestaties van het geteste exemplaar waren gemiddeld in de Cinebench R10 benchmark. Terwijl de OpenGL prestaties gemeten bij een schaduwtest duidelijk slechter waren dan bij concurrenten met een Geforce of Quadro FX grafische kaart, waren de prestaties van de T8300 CPU absoluut goed. De ATI HD3650 is echter niet een aanrader als het gaat om professioneel gebruik van CAD of andere grafische programma's.
Het testexemplaar beschikte over het maximale aan ondersteunde RAM capaciteit. Door twee DDR2 PC5300 modules van Samsung, elk van 2048MB en Dual-Channel technologie heeft de Studio 17 een behoorlijke capaciteit.
Ook de harde schijf van de geteste notebook is een krachtig onderdeel. Ondanks dat de harde schijf van Western-Digital met een totale capaciteit van 320 GB slechts draait met 5400 r/pm heeft deze een zeer lage toegangstijd van 16.8 milliseconden.
De behaalde overdrachtssnelheden waren ook boven gemiddeld.
Afhankelijk van de eisen wat betreft de snelheid en capaciteit zijn er nog 2 andere opties mogelijk voor massa-opslag. De Studio 17 kan namelijk zelfs met 2 harde schijven van 320 GB worden uitgerust aangezien er twee slots aanwezig zijn hiervoor. Hiermee wordt een maximale capaciteit behaald van 640 GB. Voor de rest zijn er ook grotere harde schijven met een revolutionaire snelheid van 7200 r/pm verkrijgbaar in Dell's online winkel.
| 3DMark 2001SE Standard | 19596 punten | |
| 3DMark 03 Standard | 8302 punten | |
| 3DMark 05 Standard | 6527 punten | |
| 3DMark 06 1280x800 Score | 3302 punten | |
Help | ||
| PCMark 05 Standard | 5771 punten | |
Help | ||
| Cinebench R10 | |||
| Instellingen | Waarde | ||
| Shading 32Bit | 2754 Points | ||
| Rendering Multiple CPUs 32Bit | 4760 Points | ||
| Rendering Single 32Bit | 2595 Points | ||
Gaming Performance
Wanneer de Studio 17 is uitgerust met een ATI Mobility Radeon HD3650 grafische kaart is het zelfs mogelijk om games te spelen. Daarom hebben we gekeken hoe de Studio 17 notebook presteert als het om games gaat.
De notebook behaalde een gemiddelde frame rate van 15 tot 18 fps met medium details en een resolutie van 1024x768 pixels in de Crysis CPU/GPU benchmark. Dit is een te lage frame rate voor soepel gameplezier. Alleen wanneer de details worden ingesteld op 'low' wordt er een resultaat van 37 tot 43 frames per seconde gehaald. Bij het draaien van de demo van Crysis haalt de Studio 17 een gemiddelde frame rate van 35 tot 40 fps. Deze game is dus zeker weten te spelen met deze instellingen.
De Studio 17 haalde net 21 tot 40 fps met een resolutie van 1024x768 pixels, gedeactiveerde anti-aliasing en standaard details in een praktijktest met Call of Duty 4, een klassieke shooter. Alleen wanneer de details naar het minimum werden ingesteld en alle andere grafische opties uitgezet werden, was de game speelbaar met een frame rate van 35 tot 70 fps.
De resultaten van de test met Unreal Tournament 3 zijn ongeveer hetzelfde. Bij de standaard details (3/6) en met een resolutie van 1024x768 pixels was de frame rate 38 tot 58 fps in Deathmatch in de map Heat-Ray. Dit is waarschijnlijk al te laag. Een frame rate van 58 tot 60 fps was alleen mogelijk met het detailniveau op 1/6.
Emissies
Geluidsproductie van het systeem
Na het aanzetten van de notebook bleef deze voor een lange tijd stil en haalde een geluidsniveau van 29.7 db(A), wat nauwelijks hoorbaar is. Alleen een stil 'klikgeluid' van de harde schijf is hoorbaar. Bij matige belasting, wanneer bijvoorbeeld Office programma's worden gebruikt of over het Internet wordt gesurft, start de systeemfan na korte tijd met draaien en stijgt het geluidsniveau naar 35.2 dB(A). In deze toestand is de notebook goed hoorbaar maar is het niet echt storend .
Na langere tijd onder belasting, waarbij de draaisnelheid van de fan erg laag is, gaat de fan sneller draaien en wordt er een maximaal geluidsniveau van 4.3 dB(A) behaald voor een korte tijd. Wanneer dit maximum is bereikt daalt de draaisnelheid snel weer en daalt het geluidsniveau naar een stabiele 42.8 db(A). Zelfs in dit geval, bij bijvoorbeeld het spelen van games, is het geluidsniveau acceptabel.
Geluidsniveau
| Onbelast |
| 29.7 / 35.2 / 35.2 dB (A) |
| HDD |
| 30.6 dB (A) |
| DVD |
| 35.8 / dB (A) |
| Belasting |
| 42.8 / 44.3 dB (A) |
 | ||
30 dB stil 40 dB(A) hoorbaar 50 dB(A) luid |
||
min:  , med:  , max:  (15 cm afstand) | ||
Temperatuur
De temperatuur aan de bovenkant van de basis unit is onafhankelijk van de belasting van het systeem zeer laag. De maximale gemeten temperatuur van 32.6°C verdient absoluut geen kritiek.
De onderkant van de Studio 17 wordt daarentegen iets warmer en bereikt een maximale temperatuur van 39.3°C in het midden van de behuizing. De emissies van warmte zijn in het algemeen goed.
(+) De maximumtemperatuur aan de bovenzijde bedraagt 32.6 °C / 91 F, vergeleken met het gemiddelde van 40.5 °C / 105 F, variërend van 21.2 tot 68.8 °C voor de klasse Gaming.
(+) De bodem warmt op tot een maximum van 39.3 °C / 103 F, vergeleken met een gemiddelde van 43.2 °C / 110 F
(+) De handpalmsteunen en het touchpad bereiken maximaal de huidtemperatuur (32.6 °C / 90.7 F) en zijn dus niet heet.
(-) De gemiddelde temperatuur van de handpalmsteun van soortgelijke toestellen bedroeg 28.9 °C / 84 F (-3.7 °C / -6.7 F).
Luidsprekers
Het geluid van de Dell Studio 17 is lijkt heel veel op dat van de Studio 15. Helaas konden we niet veel positiefs melden over de luidsprekers van de Studio 15. In de test met verschillende muziekstijlen bleek de ingebouwde speaker beneden gemiddeld te zijn en was deze niet overtuigend door het 'schelle' geluid dat bijna blikkerig klinkt. Goed geluid is alleen mogelijk via de 3.5 mm stereo jack-pluggen wanneer je een hoofdtelefoon van hoge kwaliteit aansluit.
Accuduur
Het geteste systeem was uitgerust met een 6 cells 56 Wh standaard accu. Als alternatief biedt Dell ook een 9 cells 87 Wh accu aan die de accuduur met ongeveer 50% zou moeten verlengen. Echter moet er op het moment van het schrijven van dit testrapport 143.- Euro worden betaald voor deze uitbreiding op de mobiliteit en onafhankelijkheid van een stopcontact. Dit is tenminste de prijs die er nu voor betaald moet worden in de online winkel van Dell.
De Studio 17 behaalde slechts een gemiddelde accuduur van 153 minuten in de test om de langst mogelijke accuduur te meten (BatteryEater Readers test) met minimale helderheid, energiebesparend profiel en gedeactiveerde WLAN/Bluetooth.
De accuduur bedroeg slechts 67 minuten in de BatteryEater Classic test onder belasting (maximale helderheid, WLAN actief).
Wanneer je een DVD kijkt met de maximale helderheid en gedeactiveerde WLAN (energieprofiel gebalanceerd) is de accuduur 108 minuten. Dit zou voldoende moeten zijn voor de meeste van de verkrijgbare films. Het verlagen van de helderheid voor een nog iets langere accuduur zorgen.
In de WLAN modus met aangepaste helderheid (niveau 10/15) en het energiebesparende profiel geactiveerd behaalt de Studio 17 een minimale accuduur van 142 minuten. Dit biedt mogelijkheid voor beperkt mobiel gebruik van deze notebook. Wanneer je eisen op het gebied van mobiliteit hoger zijn is het aan te raden de aanschaf van de 9 cells accu te overwegen.
| Uit / Standby | 0 / 0 Watt |
| Inactief | 27 / 31 / 36 Watt |
| Belasting |
64 / 71 Watt |
   
| |
Key:
min: ,
med: ,
max: | |
Eindoordeel
In principe heeft de Dell Studio 17 dezelfde voordelen als de Studio 15. Het 17 inch model wijkt alleen af op het gebied van het grotere beeldscherm met hogere resolutie en dus groter bureaublad en door het toetsenbord met extra numeriek gedeelte.
Het design van de Studio 17 is net als dat van de Studio 15 aan te passen aan de wensen van de gebruiker. Veel verschillende kleuren voor het 'deksel' en een groot aantal opties wat betreft hardware, vooral voor de CPU en harde schijf, maken het mogelijk de notebook helemaal aan de persoonlijke wensen aan te passen.
Een voordeel van de Studio 17 is het zeer heldere LED beeldscherm, dat een glimmend oppervlak heeft, maar een zeer goede contrast ratio van 818:1. Ook de kijkhoeken van het geteste WXGA+ paneel zijn absoluut goed.
De prestaties van de Studio 17 kunnen worden beïnvloed door het kiezen van een goede CPU. Er is echter wel maar keuze uit slechts 2 grafische chips/kaarten, namelijk tussen een geïntegreerde Intel GMA X3100 of een ATI HD3650 grafische kaart. De gebruiker kan dus kiezen voor zeer beperkte of een lagere middelklasse grafische kaart. De hardware van de Studio 17 is echter niet geschikt voor snelle 3D graphics of soepel gamen. Wanneer gamen of andere grafische programma's wel belangrijk voor je zijn is het een mogelijkheid eens te kijken naar Dell's XPS modellen.
De Dell Studio 17 is vooral geschikt voor gematigd gebruik van multimedia en is een goede keuze wanneer een beeldscherm met hoge resolutie en hoge kwaliteit belangrijk is. Afhankelijk van je eisen op reserve capaciteiten kan de prijs ruim onder de 1000.- Euro liggen. Een met de geteste notebook vergelijkbaar multimedia-capabel model kost 999.- Euro inclusief verzending (E-Value Code: review-NR73502).
