Deutsch
English
Español
Français
Italiano
Polski
Português
Русский
Türkçe
Svenska
Chinese
MagyarTestrapport Dell Latitude E6420 Notebook
Een van de grootste veranderingen ten opzichte van de E6410 is het geheel vernieuwde design. Sommigen zien dit als positief, omdat de notebook nu een vriendelijkere uitstraling heeft. Anderen vinden juist dat hiermee de professionele look van het apparaat verloren is gegaan. Maar wat iemands mening ook is, een ding is zeker: het scherpe, strakke design van de vorige generatie is er niet meer! De E6420 heeft een design dat meer op die van de nieuwe XPS modellen lijkt.
Een kijkje bij de concurrentie laat zien dat Lenovo's Thinkpad T420 loyaal is aan zijn voorganger, de T410 - er zijn slechts kleine veranderingen aan het design. HP presenteert ons met de nieuwe EliteBooks geheel het tegenovergestelde van Dell. Het topmodel, de HP EliteBook 8460p, brengt de retro, "boxy" stijl terug, die op de een of andere manier toch sterke gevoelens teweeg brengt.
Technisch gezien zijn alle notebooks zeer gelijkwaardig. Ze proberen allemaal indruk te maken met hun geavanceerde beveiligingsopties, groot toepassingsgebied en, uiteraard, de combinatie van krachtige prestaties en een lange batterijduur.
Dit zijn dan ook onder andere de criteria voor het volgend testrapport, want over welk design beter is, kun je blijven discussiëren.
Behuizing
Of je het design nou mooi vindt of niet, dit is een van de stevigst uitziende Latitudes van de laatste jaren. De goede keuze van materialen voor de constructie van de behuizing draagt daar enorm aan bij. We hebben gezocht naar plastic onderdelen, maar vonden dit alleen rond het toetsenbord en de rand rond het beeldscherm is ook van plastic gemaakt. De andere oppervlakken en onderdelen zijn gemaakt van een aluminium-magnesiumlegering. Dell noemt dit composiet Tri-Metal en refereert meerdere malen naar overeenkomsten met verschillende - alhoewel niet erg overtuigende - militaire standaarden.
De basis unit is dankzij het stevige magnesium frame, dat alle hardware veilig herbergt, ongelofelijk sterk en uitstekend opgewassen tegen verbuigen. In tegenstelling tot andere fabrikanten laat Dell trots een stukje van het magnesium frame zien door dit aan de zijkanten iets uit de behuizing te laten steken. De onderkant van de behuizing en het gebied rond het toetsenbord zijn met schroeven aan het frame bevestigd: "Unibody Lite", als je het zo wilt noemen.
Onze pogingen om het oppervlak in te deuken hadden totaal geen effect. Dat geldt ook voor het schermcover, dat onder druk geen millimeter meegeeft. Volgens Dell zijn de scharnieren van het scherm gemaakt van staal, dat echter niet direct zichtbaar is - zoals bij Lenovo Thinkpads. In dit geval is het staal bedekt met een magnesium laag. Het kost redelijk wat kracht om het scherm te openen, maar het wiebelt wel nauwelijks wanneer je openingshoek aan hebt gepast. Net als HP stapt Dell af van de individuele rubberen dopjes rond het scherm om dichtklappen van het scherm te dempen. Als vervanging hebben ze nu één lange rubberen strip rond het gehele scherm geplaatst, die er ook voor moet zorgen dat stof in dicht geklapte staat niet op het scherm en toetsenbord kan komen. Een enkele haak is aanwezig om het scherm dichtgeklapt te houden.
Hardware repareren of verwisselen is redelijk gemakkelijk. De harde schijf zit vast met vier schroeven en na deze los gedraaid te hebben, schuif je de schijf zo uit de behuizing. De rest van de hardware is bereikbaar via een cover aan de onderkant van de behuizing. Deze zit met meer schroeven vast. De fans, heat sinks, processor, geheugen, PCI module en CMOS batterij zijn allemaal zichtbaar na verwijdering van dit cover.
Opnieuw een kijkje bij de concurrentie (Lenovo T420, HP 8640p) laat zien dat deze notebooks ongeveer evenveel wegen. Het standaard model van Lenovo's T420 weegt 2.24 kg met de standaard 6-cells batterij. HP's model, met de kleinst mogelijke 3-cells batterij, komt op een gewicht van 2.07 kg; dat is hetzelfde als de Dell E6420 met een 4-cells batterij.
De specifieke configuratie die wij hebben getest is inclusief een 9-cells batterij (97 Wh), waarmee het gewicht op 2.620 kg komt te liggen. Wat betreft de behuizing is de E6420 met 352 mm de breedste. De T420 is 12 mm minder breed en de HP 8640p 14 mm. Hetzelfde geldt voor de diepte van de behuizing: de E6420 steekt namelijk 10 mm verder uit als hij naast zijn concurrenten staat. De Lenovo T420 is in gesloten staat met 30 mm de dunste van de drie (E6420 en 8460p beide 32 mm - gebaseerd op specificaties van de fabrikanten).
Connectiviteit
Hoe zit het met de poorten en plaatsing daarvan op de E6420? Vooral de plaatsing springt namelijk in het oog wanneer je voor het eerst naar de notebook kijkt. Ze bevinden zich namelijk rond de achterste hoeken. Aan de linkerzijde, meer naar voren, vinden we het Smartcard slot gevolgd door een luchtuitlaat, hoofdtelefoon/microfoon combopoort, VGA poort en een USB 2.0 poort. Om het hoekje, aan de achterkant, zit een RJ45 Ethernet poort en de aansluiting voor de adapter.
Aan de rechterzijde, dichtbij de voorkant, zit een 45 mm ExpressCard slot en daaronder de DVD drive. Daarna volgen twee USB 2.0 poorten en een gecombineerde USB/eSATA aansluiting. Om het hoekje treffen we een HDMI poort en Kensington slot aan. Aan de voorkant van de behuizing bevindt zich ook een SD kaartlezer.
Het ontbreken van een USB 3.0 poort is teleurstellend. Uiteraard biedt de eSATA poort snellere doorvoersnelheden dan USB 2.0, wat handig is voor het overzetten van grote bestanden of maken van back-ups op een externe harde schijf. Toch beschikken niet heel veel apparaten over een eSATA poort en er lijkt ook niet echt toekomst te zitten in deze techniek.
Nieuwere harde schijven ondersteunen USB 3.0, want eSATA verdwijnt langzaam van de markt. De optionele USB 3.0 poort(en) in plaats van de DVD drive klinkt ook niet echt als een goede oplossing, want een: je zou de DVD drive missen en twee: je moet nog meer voor de USB 3.0 adapter betalen (exacte prijs onbekend). We zien echter dat HP wel verstandig is geweest. Zij hebben namelijk wel twee USB 3.0 poorten (+ eSATA) in de 8640p geplaatst. Lenovo volgt echter hetzelfde pad als Dell en rust de T420 alleen uit met eSATA.
Een andere belangrijke feature zou de keuze van de video uitgang zijn: HDMI 1.3 (volgens Dell). Het gebruik van multi-monitor set-ups (+2x24“ FHD via DualHead2Go) of high-resolution 30 inch schermen (2560x1600) kun je echter wel vergeten, want om dit mogelijk te maken zul je nog eens €180 extra moeten neertellen voor een geschikt docking station. HP en Lenovo doen het op dit punt beter en rusten de 8460p en T420 wel uit met een Displayport.
Aan de andere kant kunnen we niet anders zeggen dan dat de plaatsing van de poorten uitstekend is. Zelfs zonder docking station kun je de Latitude E6420 aan verschillende randapparatuur koppelen, zonder dat de ruimte rond de notebook vol ligt met kabels. Over docking stations gesproken: de E6420 kan gekoppeld worden aan bestaande docking stations, inclusief de E-Legacy Extender, E-Port en E-Port Plus. Bij twijfel, spreek met iemand van Dell.
Internet en Bluetooth
Zoals we gewend zijn van Dell beschikt de Latitude E6420 over verschillende opties om verbinding te maken met het internet. Uiteraard is er een Gigabit Ethernet poort aanwezig (Intel 82578LM). Je kunt ook kiezen tussen een Wifi module van Intel (b/g/n) of van Dell (a/g/n). Daar bovenop kan de E6420 nog worden uitgerust met een UMTS/HSPA module. Het slot voor de simkaart bevindt zich daar waar ook de batterij zit en de antennekabel is ook al gereed. Met de geschikte module kun je ook later zelf deze functionaliteit aan de notebook toevoegen. Bluetooth 3.0 is optioneel, net als het ingebouwde 56k modem (V.92). Die laatste zou handig kunnen zijn als je in afgelegen gebieden of op een zakenreis internetverbinding nodig hebt, maar waar geen WiFi of UMTS beschikbaar is.
Beveiliging
Zakelijke gebruikers weten dat beveiliging niet iets is om te vergeten bij de aankoop van een notebook. Om de toegang tot het systeem te beperken, is de Latitude E6420 uitgerust met een Smartcardlezer (contactloze lezer ook verkrijgbaar). Je kunt zelfs een vingerafdrukscanner aan de configuratie toevoegen (FIPS standaard verkrijgbaar).
Het is ook mogelijk om anti-diefstal software te installeren, waarmee de notebook na diefstal kan worden gelokaliseerd of waarmee gevoelige data op afstand kan worden verwijderd. Let op: deze service moet VOOR de eventuele diefstal uiteraard worden geactiveerd en er zitten vaak periodieke kosten aan.
Garantie
Omdat we hier met een premium business notebook te maken hebben, biedt Dell standaard drie jaar on-site service garantie aan met reparatie op de volgende werkdag. Dit minimaliseert de tijd dat je door een defect zonder notebook zit.
Als dat nog niet genoeg service is, dan kun je upgraden naar Dell Pro Support (+€145). Hiermee kun je 24 uur per dag telefonische ondersteuning krijgen, inclusief de mogelijkheid om vragen te stellen over software van andere partijen dan Dell zelf.
Voor de heethoofden of onhandige personen onder ons is er nog een extra service die dekking biedt in geval van waterschade, schade na blikseminslag, het laten vallen van de notebook, etc. Dit kost nog eens €150 extra zonder diefstalbescherming, of €240 inclusief diefstalbescherming (3 jaar dekking, prijs exclusief BTW).
Invoerapparatuur
Toetsenbord
Met de vernieuwing van het gehele design hoort ook een nieuwe toetsenbord lay-out om aan te wennen. Tot de veranderingen behoren ook de speciale functietoetsen in de rechter bovenhoek, waaronder de "insert" en "delete" toets. Deze toetsen zijn nu op een enkele rij geplaatst, waardoor ze wat dichter op elkaar zitten dan daarvoor.
Ook de "page up" en "page down" toetsen zijn verplaatst en bevinden zich nu net boven de cursortoetsen. Aan de nieuwe lay-out moet je misschien even wennen, maar hij brengt verder geen beperkingen met zich mee - alhoewel de toetsen nu absoluut dichter op elkaar zitten.
Typen op dit toetsenbord voelt best comfortabel. De aanslag is stevig en het vereist redelijk wat druk om de toets in te drukken, waardoor je ook het drukpunt gemakkelijk voelt. Ook tijdens stevig typewerk is het geluid dat de toetsen maken subtiel en acceptabel.
Een fantastische feature is de toetsenbord verlichting, die €40 extra kost, maar waarmee je wel ongeacht de lichtcondities in je omgeving altijd iedere toets kunt vinden (handig in de trein, bus, vliegtuig, etc.). Uiteraard is het toetsenbord ook beschermd tegen eventueel morsen van water of andere vloeistoffen.
Trackpoint/Touchpad
Om de cursor over het scherm te bewegen, biedt Dell twee opties aan: trackpoint en touchpad. Ten opzichte van het vorige model zijn er hier ook een aantal dingen veranderd. De kleur van de muisknoppen is veranderd en is het trackpoint niet meer helemaal zwart. Het trackpoint werkt in ieder geval ongelofelijk goed. Die op de Thinkpad T420 reageerde erg vergelijkbaar. Alleen de vorm van het trackpoint op de Thinkpad is (naar onze mening) beter.
Het multitouch touchpad heeft een goede afmeting van 8x4.5 cm en heeft bovendien een fijn, glad oppervlak. De multitouch functies kunnen geheel naar wens worden ingesteld via de voorgeïnstalleerde software. De knoppen bij het touchpad zijn al net zo comfortabel in het gebruik en hebben precies de juiste lengte van aanslag en klikken bijna geluidloos.
Display
De Dell Latitude E6420 is leverbaar met drie type 14" schermen (36 cm diagonaal). Op Dell's website beschikt de basis configuratie over een LED scherm met een HD resolutie van 1366x768 pixels. Voor €70 upgrade je dit scherm naar een scherm met multitouch bediening. Voor gebruikers die graag veel schermen tegelijk open hebben staan, is er ook een HD+ scherm verkrijgbaar. Deze heeft een resolutie van 1600x900 pixels (+€40). Dit scherm zit ook in ons testmodel en is het extra geld naar onze mening waard.
Door alleen al naar het scherm te kijken, zie je dat het heel helder is. Dit wordt bevestigd door onze meting, die uitkomt op een maximum van 320 cd/m² in het midden van het scherm. Voor deze notebook klasse is dat behoorlijk hoog.
De gemiddelde helderheid is met 277 cd/m² iets lager. Dat komt vooral omdat de helderheid richting de hoeken van het scherm afneemt. De verdeling van de helderheid bedraagt 79%. Met het blote oog kunnen we geen verschillen in helderheid waarnemen.
De Lenovo Thinkpad T420 met een HD+ scherm heeft een iets lagere helderheid (max. 223 cd/m²), maar wel een beter contrast (162:1).
| |||||||||||||||||||||||||
Helderheidsverdeling: 80 %
Helderheid in Batterij-modus: 320 cd/m²
Contrast: 127:1 (Zwart: 2.52 cd/m²)36.68% AdobeRGB 1998 (Argyll 2.2.0 3D)
52.1% sRGB (Argyll 2.2.0 3D)
35.38% Display P3 (Argyll 2.2.0 3D)
Dus hoe goed ziet een plaatje eruit op dit scherm? Zwart ziet er niet erg gesatureerd uit en de afbeelding heeft een soort koude kleurtoon, of eigenlijk een lichte blauwe waas. Als we de zwartwaarde meten, komen we uit op een ongewenst hoge 2.52 cd/m². Daardoor heeft het scherm, ondanks zijn hoge helderheid, een laag contrast van slechts 127:1 (max. helderheid, midden van scherm).
Wat betreft het kleurenbereik (spectrum van kleuren dat afgebeeld kan worden) levert Dell hier niet iets speciaals af, maar meer het gewoonlijke. Zowel het Adobe RGB als sRGB bereik wordt niet geheel gedekt. Het WXGA+ scherm van het oude model, de E6410, brengt het er op dit gebied vergelijkbaar van af. Hetzelfde geldt voor het scherm in de Lenovo Thinkpad T420.
In vergelijking met de Apple MacBook Pro 13 of Dell XPS 15 is het veel beperktere kleuren spectrum van dit scherm gemakkelijk te zien.
Bij gebruik van de Latitude E6420 onderweg is het scherm eigenlijk altijd behoorlijk leesbaar, onafhankelijk van je omgeving. Het matte beeldscherm voorkomt reflecties die het beeld verstoren. Samen met de hoge helderheid zorgt dat ervoor dat het beeld altijd leesbaar is, zelfs in direct zonlicht.
Het laatste waar we het scherm op willen testen zijn de kijkhoeken. Het beeld blijft onveranderd bij behoorlijk grote kijkhoeken van opzij. Verticaal gezien is er veel minder ruimte om van de ideale kijkhoek af te wijken. Het beeld blijft echter gemakkelijk leesbaar wanneer je het scherm iets meer omlaag klapt, maar wanneer je het scherm meer open klapt, voorbij de ideale kijkhoek, dan ziet het beeld er al snel overbelicht uit. Dit verergert snel en vervolgens zien we een soort negatief van het oorspronkelijke beeld.
Tijdens het testen moesten we de positie van het scherm vaak een beetje aanpassen om het beeld duidelijk te zien.
Prestaties
De reden dat 14" business notebooks zo populair zijn, is waarschijnlijk de balans tussen portabiliteit en prestaties. Vaak zijn 12" en 13" notebooks toch beperkt wat betreft hardware, terwijl 14" notebooks vaak wel met standaard processors kunnen worden uitgerust en zelfs met dedicated grafische kaarten.
Dat brengt ons op de beschikbare configuraties voor deze notebook: deze lopen van het zwakste en goedkoopste model met Intel Core i3-2310M CPU tot een configuratie met de i7-2720QM quad core CPU. Daarmee maakt Dell de gehele Sandy Bridge serie leverbaar voor de Latitude E6420.
Het moederbord heeft twee slots voor RAM geheugen en kan maximaal 8 GB adresseren. Prijs: het plaatsen van de beste hardware kan €194 extra kosten, afhankelijk van de basis configuratie waar je vanaf start en afhankelijk van andere gekozen features (bijv. beeldscherm).
Er is ook ruime keuze voor de grafische kaart. Met de basis configuratie beschikt het systeem over de Intel HD Graphics 3000, die is geïntegreerd in de CPU. Deze configuratie is prima voor gewoon kantoorwerk. Met hogere eisen voor 3D graphics of speciale software zul je waarschijnlijk kunnen profiteren van een dedicated grafische kaart, zoals de optionele Nvidia NVS 4200M (Optimus). Dell's webshop wordt op dit punt echter een beetje onduidelijk: de NVS 4200M blijkt namelijk in twee versies beschikbaar te zijn. Het ene model staat genoteerd als "35W" en de andere, voor dezelfde prijs, als "512MB (45W). Na een telefoontje naar Dell bleek dat dit een fout was, en dat alleen de "35W" verkrijgbaar is voor de E6420. Dit was dan ook de versie in ons testmodel, alhoewel de Nvidia software aangaf dat de grafische kaart over 512 MB DDR3 videogeheugen beschikt. Volgens Dell's website is dit echter alleen het geval voor de "45W" versie.
Volgens de officiële specificaties van Nvidia loopt de NVS 4200M op een kloksnelheid van maximaal 810 MHz, terwijl de processor snelheden tot 1620 MHz aan zou kunnen. In het systeemeigenschappen menu van ons testmodel werd de kloksnelheid aangegeven als 740/1480 MHz. Dat lijkt erop te wijzen dat een zwakkere versie van de NVS 4200M in onze Dell Latitude E6420 is ingebouwd.
Tijdens de stress test werd een maximale GPU temperatuur van 99 graden Celsius gemeten, wat erg hoog is voor de 45W versie van de NVS 4200M, werkend op de maximale kloksnelheid (dit lijkt dus het verhaal van Dell dat er geen 45W versie leverbaar is voor de E6420 te bevestigen).
Algemene prestaties
In het door ons geteste systeem is een Intel Core i3-2310M, de het lichtste model uit de Sandy Bridge serie, gecombineerd met de Nvidia NVS 4200M ("35W"). De CPU prestaties hadden echter beter gekund. Volgens de metingen in eerdere testrapporten kan het upgraden van een i3-2310M CPU naar een 2630QM CPU - met verder alle hardware hetzelfde - leiden tot een stijging van 45% van de algemene score in de PCMark Vantage (64 bit) benchmark. In termen van prijs/prestatie verhouding, ben je het beste uit met de i5-2410M en de i5-2520M.
In het "high performance" profiel scoorde de door ons geteste Latitude E6420 5534 punten. Daarmee verovert de notebook een gemiddelde plek in onze database en zit hij op hetzelfde niveau als de Lenovo T410 (620M/NVS 3100M) en de Acer Travelmate 8472TG (350M/GT 330M). Wanneer de E6420 wordt uitgerust met een i7-CPU, dan schiet de PCMark Vantage score omhoog naar 8000 punten.
Voor een flinke boost van de algemene prestaties zou het gebruik van een Solid State Drive (SSD) een goede keuze kunnen zijn. Hiermee zou de 10000 punten grens in de PCMark Vantage gemakkelijk verbroken moeten worden. Het beste voorbeeld hiervan is de Thinkpad T410s (580M/NVS 3100M), die met een SSD een indrukwekkende score van 10926 punten behaalde.
Over prestaties gesproken: we waren nieuwsgierig naar de nieuwe optie in Dell's Control Point software. "Ultra Performance" heet deze optie en Dell claimt dat de CPU in deze modus op volle snelheid draait, net als de fan. We waren echter niet echt in staat om dit concreet te meten, omdat de resultaten niet veel afweken van de andere en omdat de Core i3-2310M CPU geen Turbo Boost heeft.
| PCMark Vantage Result | 5534 punten | |
Help | ||
CPU prestaties
Het is al bekend waar de Intel Core i3-2310M toe in staat is. De CPU heeft een kloksnelheid van 2100 MHz, maar beschikt niet over Turbo Boost, zoals de i5 en i7 serie. Dankzij Hyper-threading heeft het systeem de beschikking over twee extra virtuele cores, waardoor multicore geoptimaliseerde programma's een stuk sneller draaien. De prestaties van de CPU zijn vergelijkbaar met die van de oudere topmodellen uit de Penryn serie (P9600) en zijn in sommige gevallen beter dan die van AMD's huidige, krachtigste processors (N640, N660).
De resultaten uit de Cinebench Rendering benchmark zijn zoals we verwachtten. Als je veel software gebruikt die hoge eisen stelt aan de CPU, dan is het beter om te kiezen voor een i5 of i7 CPU. Daarbij moet je denken aan software voor complexe berekeningen, het gebruik van virtuele machines, etc.
GPU prestaties
We houden het bij de Cinebench benchmark, die als toevoeging op de CPU Rendering test ook een OpenGL test heeft om de prestaties van de grafische kaart te meten. In de Cinebench R10 64-bit Shading test behaalt het systeem 4471 punten. Scores als deze vinden we meer in onze database. Vergelijkbare GPU's zijn de ATI Mobility Radeon HD 5650 en de Nvidia NVS 3100M (Thinkpad T510 - 4563 punten en T410s - 4445 punten).
De Nvidia NVS 4200M is geen held op CAD gebied, wat wordt bevestigd door de SPEC Viewperf 11 benchmark. Bijna iedere score in deze benchmark was beneden het gemiddelde, maar net iets hoger dan die van de NVS 3100M. Quadro FX en FirePro grafische kaarten doen het op dit gebied een stuk beter.
De prestatiecheck kunnen we niet afsluiten zonder de 3DMark score. Met 4601 punten in de 3DMark 2006 benchmark (1280x1024) bevindt de GPU zich op hetzelfde niveau als de GeForce GT 320M en GT 130M. Interessant genoeg laat onze database zien dat zelfs Intel's geïntegreerde HD Graphics 3000 soms 4000 punten behaalt, afhankelijk van de gehele hardware configuratie.
| 3DMark 05 Standard | 9189 punten | |
| 3DMark 06 Standard Score | 4601 punten | |
| 3DMark Vantage P Result | 2231 punten | |
Help | ||
Harde schijf prestaties
Voor een business notebook als de Latitude E6420 zijn er uiteraard veel opties voor de harde schijf. Op Dell's website wordt er geadverteerd met normale harde schijven (7200 en 5400 rpm), maar ook met solid state drives (SSD's) met een capaciteit tot 256 GB. Met het oog op prestaties is een SSD de beste keuze, maar daar hangt ook een prijskaartje aan. Dell biedt een 128 GB SSD aan voor een meerprijs van €330 en een 256 GB exemplaar gaat voor niet minder dan €650 over de virtuele toonbank van Dell. Het daadwerkelijke typenummer van de SSD wordt in de webshop echter niet vermeld. Dit is een kwalijke zaak, omdat er nogal verschillen zitten tussen SSD's als het aankomt op prijs/prestatieverhouding. De snelste SSD's, zoals de OCZ Vertex 3 en de Intel Elmcrest 510 serie, kosten €500 voor een 240-250 GB model. Dat wetend, zijn de prijzen van Dell behoorlijk aan de hoge kant en het zelf inbouwen van een SSD is dus misschien een betere keuze.
De Seagate ST9250410AS in ons testmodel heeft een capaciteit van 250 GB en draait op een snelheid van 7200 rpm. De prestaties in onze benchmarks zijn zoals verwacht. Wel maakt de schijf een constant hoorbaar, zoemend geluid en de leeskop maakt redelijk wat geluid wanneer er data wordt gelezen.
Gaming prestaties
De echte zakenmensen onder ons zullen bij het lezen van de volgende paragraaf misschien afkeurend met hun hoofd schudden, maar toch zijn wij benieuwd hoe de Nvidia NVS 4200M grafische kaart omgaat met een aantal recente games. Onze verwachtingen zijn uiteraard niet hooggespannen, maar na een dag hard werken zou het toch leuk zijn om even te kunnen ontspannen met het opbouwen van een virtuele stad, het racen door de modder of het spelen van een potje voetbal.
We hebben drie games getest op de Dell Latitude E6420. Anno 1404 - die al weer enkele jaren meegaat, maar nog steeds leuk is - was als eerst aan de beurt en draaide soepel met lage grafische instellingen. Soepele gameplay is niet mogelijk met een hoge resolutie en hoge grafische instellingen. Je zult dus echt een keuze moeten maken tussen graphics en prestaties.
Hetzelfde geldt voor de race game Colin McRae Dirt 2, die ook DirectX 11 ondersteunt. Met de resolutie en grafische instellingen laag genoeg draait de game soepel. Het verhogen van de instellingen, zoals het activeren van DirectX 11, leidt tot schokkerige gameplay.
Bij Fifa 11 hoef je niet zoveel in te leveren op de graphics. Deze klassieke voetbal game, die efficiënt gebruik maakt van de hardware, kan zelfs in HD worden gespeeld (1366x768) met een frame rate die hoog genoeg is voor soepele gameplay.
| lage | gem. | hoge | ultra | |
|---|---|---|---|---|
| Anno 1404 (2009) | 100.7 | 12.9 | ||
| Colin McRae: DIRT 2 (2009) | 43.2 | 19.1 | ||
| Fifa 11 (2010) | 108.6 | 74 |
Emissies
Geluidsproductie
Tijdens licht gebruik, zoals het werken met simpele office programma's, blijft de Latitude subtiel op de achtergrond, maar is hij wel altijd hoorbaar. Een klein deel van de geluidsproductie neemt de 7200 rpm harde schijf voor zijn rekening: hij maakt een duidelijk zoemend geluid. Dat is echter niet alles. Iedere keer dat de harde schijf data ophaalt, hoor je een duidelijk tikkend geluid, wat irritant kan zijn in een stille omgeving. Tijdens licht gebruik hoorden we zo nu en dan de fans opstarten om de warmte uit de behuizing te blazen.
Onder zware belasting, zoals tijdens de 3DMark 2006 benchmark, steeg het geluidsniveau tot 39.6 dB(A). In de stress test, waarin de CPU en GPU 100% worden belast, steeg dit niveau naar 42.9 dB(A). Het eerder genoemde "Ultra Performance" profiel zorgt voor een nog hogere geluidsproductie: in de stress test bedraagt het geluidsniveau nu 44.0 dB(A).
Geluidsniveau
| Onbelast |
| 31.9 / 31.9 / 34.2 dB (A) |
| HDD |
| 32.7 dB (A) |
| DVD |
| 37.4 / dB (A) |
| Belasting |
| 39.6 / 42.9 dB (A) |
 | ||
30 dB stil 40 dB(A) hoorbaar 50 dB(A) luid |
||
min:  , med:  , max:  Voltcraft sl-300 (15 cm afstand) | ||
Temperatuur
Zelfs na enkele uren licht office gebruik is de behuizing nog comfortabel om aan te raken. Alleen in het worst case scenario, waarin de CPU en GPU voor langer dan een uur volledig worden belast, wordt het gebied rond het toetsenbord 37°C warm en bereikt de onderkant van de notebook een temperatuur van 41°C, wat eigenlijk nog niet eens heel warm is. De hardware in de behuizing zelf blijft minder koel.
Na een uur in de stress test (100% belasting van CPU en GPU) bedroeg de temperatuur van de CPU 84°C en die van de grafische kaart een kritieke 99°C. De koeling van de GPU lijkt op dit punt dus niet erg goed. Denk je eens in wat er zou gebeuren met een Latitude E6240 met een van de nieuwe i7 quad core processoren, die een TDP van 45 Watt - 10 meer dan de dual core CPU's - hebben. Daar bovenop komt nog dat, door een mogelijke fout in de beschrijving van de GPU, in de webshop een 45 W TDP grafische kaart wordt aangeboden en hoe moet de notebook voldoende gekoeld worden met zulke krachtige hardware aan boord? De GPU in ons testmodel (i3-2310M/NVS 4200M - "35 W") bereikt al een kritieke temperatuur.
De kloksnelheden van de CPU en GPU blijven verder echter stabiel tijdens de stress test. Dat brengt ons tot de conclusie dat de CoreTemp tool waarschijnlijk een foutieve temperatuur heeft weergegeven.
(+) De maximumtemperatuur aan de bovenzijde bedraagt 37.6 °C / 100 F, vergeleken met het gemiddelde van 34.3 °C / 94 F, variërend van 21.2 tot 62.5 °C voor de klasse Office.
(±) De bodem warmt op tot een maximum van 41 °C / 106 F, vergeleken met een gemiddelde van 36.8 °C / 98 F
(+) Bij onbelast gebruik bedraagt de gemiddelde temperatuur voor de bovenzijde 26.7 °C / 80 F, vergeleken met het apparaatgemiddelde van 29.5 °C / 85 F.
(+) De palmsteunen en het touchpad zijn met een maximum van ###max## °C / 89.2 F koeler dan de huidtemperatuur en voelen daarom koel aan.
(-) De gemiddelde temperatuur van de handpalmsteun van soortgelijke toestellen bedroeg 27.7 °C / 81.9 F (-4.1 °C / -7.3 F).
Luidsprekers
We werden blij verrast door de enige luidspreker in deze notebook. Want ondanks de aanwezigheid van slechts een luidspreker in de Latitude E6420 (zie afbeelding met de onderkant van de behuizing open) waren we best tevreden over de geluidskwaliteit.
Verder vonden we geen driver instellingen. Het is dus mogelijk dat er toch nog ergens een tweede luidspreker zit verborgen.
De geluidskwaliteit van deze ene luidspreker, wellicht ondersteund door een verborgen tweede luidspreker, is dus best goed, zeker gezien onze verwachtingen van een business notebook als de Dell Latitude E6420.
Batterijduur
De twee factoren die het meest verantwoordelijk zijn voor de notebooks batterijduur: de capaciteit van de batterij en het energieverbruik van het systeem onder verschillende omstandigheden.
Voor de Dell Latitude E6420 is er een beperkt aantal keuzes voor de batterij: de kleinste is een 4-cells model met een capaciteit van 40 Wh. Daarna volgen een 60 Wh 6-cells batterij, een 9-cells batterij met capaciteit van 87 Wh en drie jaar garantie en tot slot een 97 Wh 9-cells batterij. De laatste zit ook in ons testmodel van de E6420.
De extra €60 (excl. BTW) voor de 6-cells batterij is misschien een aanrader als je de notebook veel onderweg wilt gebruiken. Daarnaast vermeldt Dell ook de optie voor een reserve batterij, bijvoorbeeld het 97 Wh model, of zelfs een tweede batterij (30 Wh) op de plaats van de DVD drive. Afhankelijk van jouw eisen en hoeveel geld je er aan uit wilt geven, kun je dus kiezen uit verschillende opties.
De 97 Wh batterij in ons systeem hebben we uiteraard onderworpen aan de BatteryEater Reader test: minimale helderheid, WiFi/Bluetooth uit en "Energy-Saver" profiel geactiveerd (dit moet het lezen van een document simuleren). Het resultaat was een lange 741 minuten, dat is meer dan 12 uur. De OpenGL berekening van de BatteryEater Classic test simuleert zwaarder gebruik: maximale helderheid, WiFi/Bluetooth aan en "high performance" profiel geactiveerd. In dit geval houdt de batterij het 165 minuten vol, wat een nette batterijduur is.
Internetten (redelijke helderheid, "Energy-Saver" profiel) kun je met de notebook ongeveer 530 minuten doen, voordat de batterij weer opgeladen moet worden. Dat betekent dat je een gehele werkdag op de batterij zou kunnen werken, als tenminste je denkt aan de helderheid van het scherm en de energiebesparende instellingen.
Naast de 9-cells batterij (ongeveer halve kilogram zwaar) die bijdraagt aan de lange batterijduur, speelt ook het lage energieverbruik van de notebook een grote rol. Vooral tijdens licht office gebruik verbruikt het systeem heel weinig: aan 7 tot 13 W heeft het systeem in dit geval genoeg. Vooral de Nvidia Optimus technologie, die het mogelijk maakt om tussen grafische kaarten te switchen, maakt dit mogelijk. Deze technologie activeert automatisch de geïntegreerde HD Graphics 3000 en zet de NVS 4200M GPU uit wanneer er geen brute rekenkracht nodig is. De gebruiker merkt hier zelf niets van, want het gebeurt allemaal automatisch en op de achtergrond.
Onder zware belasting stijgt het verbruik tot 49.3 Watt (3DMark) en bereikt het een maximum van 67.3 Watt in de stress test (CPU en GPU 100% belast). De 90 W adapter heeft dus ruim voldoende vermogen.
| Uit / Standby | 0.1 / 0.1 Watt |
| Inactief | 7 / 10.6 / 13 Watt |
| Belasting |
49.3 / 67.3 Watt |
   
| |
Key:
min: ,
med: ,
max: Voltcraft VC 940 | |
Samenvatting
Het is waar dat ons enthousiasme al was vervlogen toen onze forums het toneel werden van verhitte discussies over het nieuwe design van de Latitude serie. En ondanks dat mensen waarschijnlijk nog jaren zullen discussiëren over wat mooier is, het nieuwe of oude design, kunnen we niet anders zeggen dan dat Dell een goede behuizing heeft gecreëerd, wat betreft afwerking, stevigheid en materiaalgebruik. Het design is harmonieus (magnesium-aluminium) en het materiaal voelt ook nog eens als topkwaliteit aan.
De plaatsing van de poorten is best handig, omdat de meeste poorten ver naar achteren zijn geplaatst. Op het aanbod van poorten is echter nog wel wat aan te merken: de gecombineerde hoofdtelefoon/microfoon poort werkt niet met de meeste bestaande headsets en een USB 3.0 adapter kan alleen optioneel op de plek van de DVD drive worden ingebouwd (of worden aangesloten via het ExpressCard slot). Voor het aansluiten van een extern beeldscherm is er ook maar een mogelijkheid, namelijk via HDMI.
De grootste frustratie van huidige Latitude gebruikers is misschien wel dat de lay-out van het toetsenbord is veranderd. De toetsen zitten nu allemaal iets dichter op elkaar. Typen op het toetsenbord voelt echter fantastisch en het multitouch touchpad werkt zonder problemen.
Het beeldscherm in ons testmodel was de HD+ versie met een hogere resolutie, zodat je meerdere vensters tegelijk open kunt hebben staan. Het heldere, matte beeldscherm maakt gebruik buitenshuis mogelijk, zelfs in direct zonlicht. Aan de andere kant kunnen het lage contrast en de beperkte verticale kijkhoeken wel frustrerend zijn.
Wat betreft prestaties laat de 14" office notebook weinig te wensen over. CPU's zo krachtig als Intel Sandy Bridge quad core processoren en de optionele dedicated NVS 4200M grafische kaart zorgen voor een breed toepassingsgebied. Toch heeft de Latitude het wat moeilijker met zware CAD projecten - de Precision serie is daar toch beter voor.
De geluidsproductie en warmteontwikkeling tijdens licht office gebruik zijn acceptabel. Onder zware belasting blijft de GPU echter niet koel. Tijdens normaal, dagelijks gebruik zal dit echter geen probleem vormen.
Een van de grootste pluspunten van de Dell Latitude E6420 is de potentië batterijduur. Met de 9-cells batterij is het mogelijk om een hele werkdag door te komen zonder de notebook bij te hoeven laden. Uiteraard is dit afhankelijk van het gebruik.
Of de Latitude E6420 geschikt is voor jou, hangt allemaal af van je eisen en voorkeuren. Geduchte concurrentie voor de Latitude is er echter ook in de vorm van de Lenovo Thinkpad T420 en HP Elitebook 8460p.
