Testrapport Apple iPad mini tablet

De iPad mini hardware is geïnstalleerd in de compleet nieuwe aluminum unibody behuizing, die in dezelfde kleuren als die van de iPhone 5 wordt geleverd. De "Black & Slate" versie heeft een geanodiseerde aluminium achterkant en een voorkant van gepigmenteerd glas. "White & Silver" betekent een achterkant met normale aluminium kleur en een keramiek-wit glas aan de voorkant. 
De volume bedieningsknoppen aan de rechterzijde van de behuizing zijn nu van elkaar gescheiden - een kleine gimmick die fijn is tijdens dagelijks gebruik. De indruk die we van het materiaal, de bouwkwaliteit en stevigheid krijgen, is zoals verwacht zeer goed. De tablet maakt in zijn geheel gewoon een high-end indruk en verslaat daarmee absoluut Google's Nexus 7, die een polycarbonaat behuizing heeft. Toch heeft de rubber coating aan de achterkant van de Android rivaal wel een voordeel als het gaat om krasbestendigheid. De iPad is in vergelijking een stuk gevoeliger, waardoor een protector of cover eigenlijk een must is.

Het grotere scherm en de dunnere rand daar omheen laten de iPad mini er iets groter dan de Google Nexus 7 uitzien. Toch zijn de afmetingen van de behuizing, 13.5 x 20 x 0.7 centimeter (b x l x h), naar onze mening fijner: de tablet is niet te klein, niet te groot en dus niet onhandig. Daarnaast scoort Apple met de combinatie van een gewicht van net 308 gram (Wi-Fi) en zeer dunne behuizing. Het 3G/LTE model weegt overigens vier gram meer en heeft daarmee een gewicht van 312 gram, aldus Apple. De Nexus 7 weegt 340 gram en is met 10.45 mm ook iets dikker. Al met al ligt de iPad mini gewoon erg lekker in de hand. Ondanks dat het licht ruwe oppervlak aan de achterkant goede grip geeft, trekt het wel vingerafdrukken aan. We weten niet of dat bij het witte model anders is.

Tot slot is een vergelijking met de nieuwe iPad 4 (9.7 inch scherm) wel interessant. Dit model is krachtiger en heeft een bijna twee inch groter scherm. Met een gewicht van 652 gram is hij dan ook meer dan twee keer zo zwaar (Wi-Fi) en zijn afmetingen maken hem net wat minder draagbaar. De iPad mini stop je namelijk gemakkelijk in een iets grotere broekzak, terwijl de iPad 4 toch echter weggestopt moet worden in een rugtas, koffer of schoudertas. Echte voordelen van de mini zijn dat hij minder weegt en de mogelijkheid om hem constant met één hand vast te houden.

Software

De iPad mini wordt standaard geleverd met iOS 6. Zodra je de tablet voor het eerst opstart en met een Wi-Fi netwerk verbindt, krijg je echter direct de melding dat iOS 6.0.1 gedownload kan worden. Deze update wordt binnen enkele minuten geïnstalleerd en bevat niet veel nieuwe (zichtbare) features. De belangrijkste veranderingen in iOS 6 hebben we samengevat (op onze Duitse pagina).

Ondanks de relatief zwakkere hardware zijn de prestaties prima en dat is grotendeels te danken aan Apple's gesloten hardware en software systeem. Incompatibiliteit van apps zou geen probleem moeten zijn, omdat de hardware hetzelfde is als die van de iPad 2 (SoC en resolutie). Uiteraard kun je niet genieten van Retina apps.

De drijvende kracht van de iPad mini moet het geïnstalleerde 7.9 inch scherm van Samsung zijn, waarvan het aandeel in de productiekosten grofweg 40% is. Het heeft een resolutie van 'slechts' 1024x768 pixels (4:3 verhouding) en dat is hetzelfde als van de oudere iPad 2. Omdat het scherm kleiner is, is de pixeldichtheid wel gestegen tot 163 dpi, net als in de iPhone 3GS. Daarmee kan de mini tablet zich niet meten aan de high-res versie in de standaard iPad (2048x1536 pixels; 264 dpi), of die in vergelijkbare tablets als Amazon's Kindle Fire HD of Google's Nexus 7 met een 7 inch scherm. Het beeld op de Nexus 7 ziet er scherper uit door een dichtheid van 216 dpi en hogere resolutie (1280x800 pixels, 16:10). Toch zie je het verschil uitsluitend bij een directe vergelijking. Het verschil valt ook op als je een iPhone, iPad of MacBook Pro met Retina-display hebt. Op dit moment heeft Apple nog geen iPad mini met high-res scherm in het assortiment, maar het is goed mogelijk dat de volgende generatie wel over een Retina-display zal beschikken.
Ondanks de lagere dpi waarde zien iconen en knoppen er kleiner uit dan op de iPad 4 en zijn voorgangers. iPad apps zijn namelijk nog altijd geoptimaliseerd voor 10 inch schermen. Tijdens het gebruik zijn we niet tegen serieuze problemen opgelopen, maar tabs in de tab-balk van de browser zijn bijvoorbeeld lastig te sluiten.

Apple's vergelijking van de iPad mini en Google Nexus 7 tijdens de presentatie van de nieuwe tablet zorgde voor een hoop kritiek. Want ondanks dat het scherm in de mini inderdaad 35% groter is, kan het niet 67% meer content weergeven. De Nexus 7 (Android 4.1.2; Google Chrome) kan in portretmodus ondanks een hogere resolutie niet meer content weergeven, maar in full-screen modus en zonder de virtuele Android knoppen is dat niet het geval.
In landschapsmodus wint de iPad mini door zijn 4:3 formaat, maar de keuze tussen de tablets hangt vooral af van waar je hem voor wilt gebruiken. Om films te kijken is de Nexus 7 door het 16:10 beeldscherm veel beter. Naar onze mening is de iPad perfect voor gebruikers die hun tijd het meeste op internet doorbrengen.

Het IPS scherm, uit Samsung's fabrieken, maakt een goede indruk tijdens de tests. Met een gemiddeld helderheidsniveau van 337.7 cd/m² verslaat Apple's tablet Google's Nexus 7. Een zeer gelijkmatig verdeelde helderheid zien we terug bij beide tablets.

Het 7.9 inch scherm heeft een zwartwaarde van 0.51 cd/m² en in de bovenste helft een contrast ratio van 712:1. Op dit gebied doet de Nexus 7 het net iets beter. Bij een directe vergelijking zien we dat het beeld van de Nexus wel een soort lichtgele tint heeft. De iPad mini produceert verder meer verzadigde en levendigere kleuren.

In een donkere ruimte zagen we op een donkere achtergrond slechts een paar vervelende gebieden die net iets lichter waren. Dit wordt ook wel bleeding genoemd en valt tijdens normaal dagelijks gebruik niet op. Volgens DisplayMate kan de iPad mini 62% van de kleuren in de sRGB standaard weergeven. De Nexus 7 gaat daar met 86% nog  iets overheen. Normale gebruikers hoeven echter niet veel waarde te hechten aan deze resultaten.
Het scherm lijkt goed te zijn gecalibreerd, want de kleuren zien er net zo gebalanceerd uit als op een gecalibreerde Fujitsu P27T monitor.

Het glossy scherm en de gemeten waarden werken elkaar tegen tijdens gebruik buitenshuis. Reflecties zijn in de buitenlucht niet geheel te voorkomen, maar het heldere scherm kan hiervoor redelijk goed compenseren. In matig verlichte ruimtes kun je de helderheid een beetje verlagen om zo ook nog de batterij wat te sparen. Het verlagen van de helderheid in direct licht, zonlicht, of in een heldere ruimte leidt tot minder goede leesbaarheid van content. Met het helderheidsniveau op maximaal is de iPad onderweg prima bruikbaar.

Ondanks de lage resolutie van het scherm gebruikt Apple IPS technologie (in-plane switching) in de iPad mini, die tevens bekend staat om ruime kijkhoeken. Zowel bij afwijkingen van de ideale horizontale als verticale kijkhoek blijft content goed leesbaar. We hebben geen vervagen van kleuren of grote daling van de helderheid waargenomen bij erg afwijkende kijkhoeken.

Het hoeft niet altijd "het beste van het beste en het nieuwste van het nieuwste" te zijn - tenminste niet als het aan Apple ligt. De oudere  A5 dual-core SoC uit de iPad 2 wordt namelijk opnieuw gebruikt in de iPad mini. Apple heeft deze chip zelf ontwikkeld op basis van ARM-compatible Cortex A9 processing cores, die op maximaal 1 GHz draaien en normaal in 32 nm formaat worden gemaakt. De technologie in Apple's kleinste tablet is dus in principe een of twee generaties oud. De derde generatie iPad heeft namelijk Apple's A5X SoC met snellere grafische chip. In de iPad 4 zit een nieuwe A6X dual-core SoC met quad-core grafische chip. 

De processor wordt ondersteund door een PowerVR SGX543MP2 GPU. Deze CPU-GPU combinatie had in onze tests geen probleem met recente games of HD video's. Andere features zijn 512 GB werkgeheugen en maximaal 64 GB opslagcapaciteit.

De resultaten van de iPad mini uit de CPU en geheugen benchmark Geekbench 2 zijn van hetzelfde niveau als die van Apple's iPad 2 en iPad 3 met een A5X chip. De totale score bedraagt 750 punten, maar daar gaat Google's krachtigere Nexus 7 gemakkelijk overheen. De Nvidia Tegra 3 SoC in deze 7 inch tablet scoort namelijk 113% hoger (1599 punten). De iPad 4 met de nieuwe A6X SoC scoort nog beter en volgens de laatste berichten zou hij zelfs de Nexus 10 gemakkelijk verslaan.

De iPad mini is Apple's eerste tablet met stereo luidsprekers. Ze bevinden zich aan de onderzijde, links en rechts van de Lightning poort en juist deze positie doet het voordeel van twee luidsprekers teniet. Het geluid komt alleen van rechts wanneer de tablet in landschapsmodus worden gebruikt om een film te kijken. Alleen wanneer de luidsprekers direct op je gericht zijn hoor je stereo geluid. Apple had hier van het standaard design af moeten stappen en de luidsprekers links en rechts van het scherm moeten plaatsen.

In vergelijking met vorige iPad modellen lijkt het geluid beter te klinken. Het maximale volume is voldoende hoog, de hoge tonen zijn niet te dominant en we horen zelfs een bass. Op het maximale volume merken we duidelijk dat de luidsprekers vibreren, maar vervelend is dit niet.
In een directe vergelijking komt de Google Nexus 7, met luidsprekers aan de achterzijde, dichtbij het niveau van de iPad mini, maar het geluid wordt meer overheerst door de hoge tonen, terwijl de middentonen en bass minder duidelijk hoorbaar zijn. Door het meer natuurgetrouwe geluid wint de iPad mini dus als het aankomt op geluidskwaliteit.

Externe luidsprekers of een hoofdtelefoon kunnen worden aangesloten via de 3.5 mm stereo jack. De geluidskwaliteit via deze jack is perfect. Apple heeft ook een nieuwe HDMI adapter voor de Lightning poort uitgebracht, zodat de iPad mini ook op een home cinema system met AV receiver kan worden aangesloten. Voor deze accessoire rekent Apple maar liefst €50.

De batterijduur is voor veel lezers een belangrijk aspect. Om een zo goed mogelijk beeld te creëren, hebben we daarom verschillende metingen uitgevoerd. Met de GL Benchmark 2.5.1 hebben we de minimale batterijduur (maximaal helderheidsniveau, draadloze modules ingeschakeld) vastgesteld. Een volledige batterijlading was in dit geval na 5 uur en 20 minuten verbruikt.

De Reader's test simuleert het lezen van een tekstdocument met minimaal helderheidsniveau. In iOS gebruiken we hiervoor een automatisch script, terwijl Wi-Fi ingeschakeld is. Verrassend was dat de tablet na exact 24 uur uit ging. Het verschil met de iPad 2 is 18.6% (17:51 uur) en de grootste concurrent, de Nexus 7, zet een resultaat vergelijkbaar met dat van de iPad 2 neer. Het verschil met de mini is in dit geval 19.6%.

Internetten via Wi-Fi is een belangrijkere test. Automatisch wordt elke 40 seconden een webpagina geladen met de helderheid van het scherm op het standaard niveau van 150 cd/m². In deze test houdt de iPad mini het 12 uur vol, waarbij we moeten vermelden dat Flash content in iOS niet kan worden weergegeven. In vergelijking met (sommige) Android of Windows tablets kan dit namelijk tot iets afwijkende resultaten leiden, omdat deze wel Flash content weergeven. Ondanks een gelijke batterij capaciteit hield de Google Nexus 7 het in deze test een stuk minder lang uit.

De iPad maakt ook een goede indruk bij het afspelen van een HD film in .m4v formaat en een resolutie van 1920x815 pixels. Na 610 minuten (maximaal helderheidsniveau, Wi-Fi ingeschakeld) was de batterij leeg. Daarmee kun je dus tot vijf films van 120 minuten kijken, wat meer dan voldoende is om een lange vliegreis of autorit door te komen.

Het afspelen van een HD video op YouTube vergt meer van het systeem. Na circa 5 uur en 15 minuten moet de iPad nu weer aan het stopcontact. 
De batterij volledig opladen duurt ongeveer 210 minuten, waarbij de tablet gewoon gebruikt kan worden voor bijvoorbeeld het spelen van een game (test: Dead Trigger). 
Met maximaal helderheidsniveau en Wi-Fi ingeschakeld kun je 5 uur een game spelen.

Apple betreedt met de iPad mini en zijn 7.9 inch scherm een nieuw strijdveld en ze pakken het goed aan. De keuze van materialen, hoe de tablet aanvoelt en de afwerking voldoen allemaal aan de belofte van een premium apparaat. Het totale gewicht in combinatie met de dunne aluminium behuizing zetten de nieuwe standaard. Het  grootste verschil met de iPad 4 is het 9.7 inch scherm.

Maar voor wie is de iPad mini nou eigenlijk geschikt? De tablet is perfect voor jou, als je hem voornamelijk gebruikt om te internetten en vaak onderweg bent. De iPad 4 is net wat geschikter voor het spelen van games, omdat hij krachtiger is en een high-res scherm heeft. Google's Nexus 7 met Android is een ander alternatief, maar het  de keuze tussen iOS of Android is een kwestie van smaak. Het 16:10 scherm van de Nexus is vooral fijn voor het bekijken van films of TV series, maar de prijs is ook een criterium. Het basis model van Google's tablet is namelijk €130 goedkoper. Dat prijsverschil stijgt tot €260 als we de iPad mini met 32 GB en 3G module kiezen. De Nexus is overigens niet beschikbaar met ondersteuning voor LTE, terwijl de mini deze standaard (duurder model) wel ondersteunt. In Duitsland kunnen echter alleen German Telekom klanten van de bij deze standaard horende hoge snelheid genieten.

In de iPad mini treffen we een oudere Apple A5 dual-core SoC en slechts 512 MB werkgeheugen aan. De minder krachtige prestaties ten opzichte van quad-core concurrenten zijn door Apple's gesloten hardware-software systeem echter nauwelijks merkbaar. Toch is het jammer dat Apple niet de nieuwere A6 SoC uit de iPhone 5 heeft geïnstalleerd. De resolutie van het scherm behoort tot de andere punten van kritiek. Deze is met 1024x768 pixels namelijk hetzelfde als die van de iPad 2, waarbij de pixeldichtheid wel iets omhoog is gegaan. Tegen Apple's Retina-display kan dit scherm echter niet op. We zouden er overigens niet van opkijken als Apple de klant nu enthousiast maakt voor de iPad mini en ruimte voor verbetering overlaat voor volgende generaties van de tablet. De fabrikantengroep Japan Display (Hitachi, Sony en Toshiba) heeft immers een 7-inch scherm met 2560x1600 pixels en 431 dpi aangekondigd, dus wie weet wat we volgend jaar kunnen verwachten. Dit zou wel een behoorlijke impact hebben op de prijs en batterijduur van de tablet.

Wij vinden Apple's iPad mini het perfecte secundaire apparaat naast een smartphone. Hij is niet te klein, niet te groot en dus niet onhandig voor gebruik onderweg. De batterijduur maakt daarnaast een goede indruk. Als we naar de eerste verkoopcijfers kijken, zou de iPad mini, ondanks een aantal punten van kritiek, best wel eens de nieuwe leider van deze klasse tablets kunnen worden. Of je uiteindelijk daadwerkelijk overgaat tot de aanschaf zal ook afhangen van je voorkeur voor het besturingssysteem en van hoeveel geld je te spenderen hebt.