Notebookcheck Logo

Testrapport Apple MacBook Pro 17" Unibody Notebook

Groot, licht en beeldschoon

Misschien is het een beetje laat, maar Apple heeft eindelijk de nieuwe 17 inch MacBook Pro met aluminium Unibody behuizing en Nvidia MCP79 chipset op de markt gebracht. Ongebruikelijk is de niet-verwijderbare 95Wh Li-Pol batterij, die echter een batterijduur levert van maximaal 8 uur. In dit testrapport lees je hoe deze high-end notebook het ervan af brengt.

Apple MacBook Pro 17" getest
Apple MacBook Pro 17" getest

De 17" Unibody MacBook Pro (MBP) is het huidige vlaggenschip van Apple's notebookserie en daarom ook de krachtigste mobiele notebook met Mac OS X. Daarnaast noemt Apple de notebook de dunste en lichtste 17" computer van de wereld. En inderdaad, eigenlijk vindt je alleen 15 en 16" notebooks die net als de MBP 3 kilo wegen (zie onze database).

Ter aanvulling van de standaard configuratie (17" 1920x1200 breedbeeldscherm, Unibody behuizing, 95Wh batterij, GeForce 9600M GT) zijn er enkele aanvullende opties te kiezen in de online Apple store. Zo kun je bijvoorbeeld kiezen voor een snellere Core 2 Duo CPU met 2.93GHz, 8GB RAM geheugen of verschillende harde schijven en SSD's. Daarnaast kan er ook gekoezen voor een mat scherm, dat het glazen paneel vervangt met een aluminium rand. Dit kost 45,- Euro extra en is naar onze mening een goede investering.

Behuizing

Net als de kleinere MacBook en de 15" MacBook Pro, beschikt de grotere 17" MacBook Pro over de nieuwe aluminium Unibody behuizing.

De behuizing is gemaakt van één blok aluminium, wat tot een simpel en tijdloos design leidt. De vorm is praktisch gezien identiek aan die van de kleinere MacBook en MacBook Pro 15" modellen, maar dan groter. Door de grote, lege ruimtes naast het toetsenbord aan de randen van de behuizing ziet het design er echter niet zo harmonisch uit als bij de kleinere MacBook.

Toch blijft de nieuwe Unibody notebook, die verreweg de mooiste 17" notebook is die we ooit hebben gezien, de beste keuze voor op een "leeg glazen bureau in een designkantoor".

De afwerking van de aluminium behuizing is perfect. De ruimtes tussen de verschillende poorten zijn typisch Apple en ze zijn netjes en straks geplaatst. Daarnaast sluit het beeldscherm nu perfect door het nieuwe sluitingsmechanisme dat ook in andere Unibody Macs wordt toegepast.

De scharnieren van het beeldscherm kunnen nu iets verder openklappen (wat een punt van kritiek was op het vorige model), maar dit gaat een beetje te gemakkelijk.

Het gevoel van de gebruikte materialen is ook perfect. Het is altijd fijn om met de notebook te werken. Alleen de ietwat scherme rand aan de voorkant kan onplezierig zijn bij het typen van langere teksten. Dit probleem valt echter ook voor het grootste deel weg door de beperkte hoogte van de behuizing.

Perfect afgewerkte aluminium behuizing
Perfect afgewerkte aluminium behuizing

Connectiviteit

Net als de kleinere modellen kan ook de grote 17" MacBook Pro wel wat meer poorten gebruiken. In vergelijking met zijn voorganger, is de FireWire 400 poort verdwenen en is er in plaats van een DVI poort een Mini DisplayPort geplaatst. Hierdoor zul je eigenlijk altijd een adapter nodig hebben om een externe monitor aan te sluiten, wat natuurlijk onhandig en duur is.

In vergelijking met andere 17" notebooks is vooral de afwezigheid van een HDMI poort, om een TV aan te sluiten, opvallend (de DisplayPort poort van de MacBooks transporteert geen geluid waardoor een simpel adaptertje het werk niet kan doen). Ook een e-SATA poort voor snelle verbindingen met externe harde schijven is afwezig, net als een kaartlezer. Wel is er een ExpressCard slot voor handen (net als in de 15" modellen), dat echter maar 34mm breed is. Ook een dockingstation poort ontbreekt eigenlijk in de gehele notebooklijn van Apple, wat eigenlijk niet echt "Pro" is van Apple.

De poorten zijn aan de linkerkant van de behuizing te vinden (alleen de opening voor het Kensington slot zit aan de rechterkant). Dit is zeer praktisch voor rechtshandige mensen, maar is uiteraard ook zonder twijfel acceptabel voor linkshandigen (door het feit dat de meeste poorten ver naar achteren zitten).

Alle poorten aan de linkerkant: stroomaansluiting, 1000Mbit LAN, FireWire 800, 3x USB 2.0, Mini DisplayPort, optische/analoge audio in- en uitvoer, ExpressCard 34mm
Alle poorten aan de linkerkant: stroomaansluiting, 1000Mbit LAN, FireWire 800, 3x USB 2.0, Mini DisplayPort, optische/analoge audio in- en uitvoer, ExpressCard 34mm

De MacBook Pro biedt de standaard draadloze mogelijkheden voor deze prijsklasse. Het is verrassend dat er een Broadcom Draft-n WLAN module is gebruikt (BMC43xx 1.05.10.38.27), aangezien er normaal Intel WLAN modules worden gebruikt in Windows notebooks. De Draft-n chip in de oude 15" MacBook Pro (2007 model) veroorzaakte veel problemen in Windows, dus pas op wanneer je Windows op deze MacBook Pro wilt installeren. De 9400M chipset zorgt voor de Gigabit LAN aansluiting en Bluetooth 2.0+EDR. De infraroodpoort kan alleen worden gebruikt met de (optionele) Apple Remote.

Wat betreft software levert Apple de MacBook Pro met het nieuwste Mac besturingssysteem (OS 10.5.6 Leopard) en de bundel van programma's  genaamd iLife 2009. Hierdoor beschikken gebruikers direct over programma's voor allerlei basistaken.

Zoals gebruikelijk biedt Apple een garantie van meer dan 12 maanden alleen tegen extra betaling. Deze extra garantie kan direct bij Apple worden gekocht en kost 349,- Euro voor een uitbreiding van garantie naar 36 maanden (inclusief ondersteuning). Dit is ongeveer 90,- Euro goedkoper dan voor de oude MacBook Pro modellen. Het lijkt er dus op dat Apple of meer vertrouwen heeft in de nieuwe MacBook Pro, of heeft gereageerd op de kritiek over hoge prijzen voor garantieuitbreiding (ook al is het nog steeds niet goedkoop).

Invoerapparatuur

Toetsenbord

De nieuwe 17" MacBook Pro (2009) heeft net als andere Unibody MacBooks een toetsenbord met individuele toetsen die verzonken zijn in de aluminium behuizing. Het toetsenbord ziet er precies zo uit als dat van andere MacBooks (de indeling, afmetingen en toetsen zijn in ieder geval identiek).

De toetsen voelen fijn aan en zijn groot genoeg. De mate waarin de toetsen ingedrukt moeten worden is gering, wat overigens typisch is voor Apple en ook terug te vinden is bij de Apple desktop toetsenborden. De toetsen kunnen soepel ingedrukt worden en reageren nauwkeurig. Naar onze mening was het stille toetsenbord zeer fijn in het gebruik en is er zeker een vooruitgang te merken ten opzichte van het oude toetsenbord.

De indeling van het toetsenbord is geoptimaliseerd voor gebruik Mac OS X en dus typisch voor Apple, waardoor hij ook anders dan die van Windows notebooks. Windows gebruikers zullen dus aan een aantal dingen moeten wennen (bijvoorbeeld het ontbreken van een "delete"-toets). Vergeleken met de oude 17" MacBook Pro is de indeling van de functietoetsen veranderd (deze kunnen nu ook gebruikt worden zonder de "FN"-toets). Andere kleine veranderingen zijn de herbenaming van de Apple-toets "cmd" en de vervanging van de tweede "Enter"-toets door een tweede "Alt"-toets (zoals de "Alt-GR"-toets op Windows notebooks). Ook zijn de toetsen voor accolades en rechte haakjes niet gelabelt (wat overigens vervelend is voor programmeurs).

Glazen touchpad

Ook het 17" model beschikt nu over het innovatieve glazen touchpad. Apple heeft de glij-eigenschappen nog beter gemaakt dan die van  hetzeer goede, oude touchpad door gebruik te maken van een glazen oppervlak. Ook de multi-touch functies werken perfect (inclusief de nieuwe 4-vinger bewegingen).

Een ander innovatief idee van Apple is het weglaten van de muisknoppen van het touchpad en het gehele oppervlak als knop te gebruiken. Helaas gaat slepen (vooral in Windows) wat lastiger door het ontbreken van 2 dedicated muisknoppen.

In Mac OS X is het touchpad echt een genot om mee te werken aangezien Apple veel werk heeft gestoken in de stuurprogramma's voor het touchpad (zo herkent de software bijvoorbeeld ongewenste acties). Helaas zijn de stuurprogramma's voor Windows erg beperkt en het gebruik van het touchpad in Windows leidt dan ook altijd tot frustraties. Het gebruik van een externe muis is in dit geval dan ook aan te raden.

De individuele toetsen van de MacBook Pro 17"
Keyboard
Glazen touchpad dat ook dienst doet als muisknop
Touchpad

Display

Wie wir testen - Display

Ons testexemplaar beschikt over een reflecterende versie van het 17" breedbeeld scherm en heeft een resolutie van 1920x1200 pixels. De hoge resolutie maakt het gebruik van twee vensters naast elkaar mogelijk waardoor de gebruiker een goed overzicht heeft. Nadelen zijn de kleine grafische elementen (lettertypes en iconen) door de hoge DPI waarde van 133, die, in vergelijking met het 15" MacBook Pro scherm (110 dpi) en 13" MacBook scherm (114 dpi), preciezere beelden produceert.

In onze test van de achtergrondverlichting, dat verzorgt wordt door witte LED's, behaalde het scherm een maximale helderheid van 263 cd/m². Door de goede verdeling van het licht (85% lichtopbrengst) zakt de helderheid naar slechts 223 cd/m² in de rechter benedenhoek.

De geïntegreerde lichtsensor zorgt ervoor dat de helderheid van het beeldscherm automatisch wordt aangepast. Dit werkt redelijk goed, maar helaas moet door de hevige reflecties de helderheid toch vaak handmatig worden ingesteld.

244
cd/m²
257
cd/m²
254
cd/m²
248
cd/m²
263
cd/m²
242
cd/m²
240
cd/m²
251
cd/m²
223
cd/m²
Helderheidsverdeling
Maximum: 263 cd/m² (Nits) Gemiddelde: 246.9 cd/m²
Helderheidsverdeling: 85 %
Contrast: 584:1 (Zwart: 0.45 cd/m²)
Sterke reflecties in het glimmende scherm
Sterke reflecties in het glimmende scherm

Ondanks de goede helderheid zijn de hevige reflecties in lichte omgevingen erg storend. Op je balkon of in de tuin werken is er dus niet bij wanneer de zon schijnt. Ook in gewone, lichte ruimtes reflecteert het scherm hevig. Gebruikers die van plan zijn dagelijks intensief op de notebook te werken, zouden er zeker over moeten denken om voor het optionele matte beeldscherm te kiezen. Wanneer je voor deze optie kiest wordt het glazen paneel weggelaten en wordt er een aluminium rand rond het scherm gemonteerd (zoals bij de vorige modellen). Het ziet er misschien niet heel mooi uit, maar het is wel een stuk fijner werken.

Iets nieuws van het 17" beeldscherm is dat Apple het kleurbereik 60% groter heeft gemaakt dan die van de voorganger. In onze test met een Spyder3Elite spectrofotometer blijkt het scherm zich goed te kunnen meten met het scherm van de Lenovo Thinkpad W700. Met dit kleurbereik presteert het  scherm echter nog steeds minder dan het 16" RGB LED scherm van de Dell Studio XPS 16, maar duidelijk beter dan het "standaard scherm" de "gewone" aluminium MacBook.

In vergelijking met standaard kleurbereiken komt dat van de MacBook Pro 17" overeen met het sRGB kleurbereik en daarmee ligt het boven dat van RGB en onder Adobe RGB.

Ook zelf zijn we toch wel onder de indruk van het beeldscherm. Vooral in donkere omgevingen zijn de kleuren erg levendig en het hoge contrast leidt tot fantastische plaatjes. Gebruikers die dan ook van plan zijn hun MacBook vooral 's avonds te gebruiken, of in ieder geval in donkere omgevingen, zouden dan ook zeker voor het standaard "glimmende" scherm moeten kiezen.

MBP 17 (transparant) versus Thinkpad W700
MBP 17 (transparant) versus Thinkpad W700
Studio XPS 16 (transparant) versus MBP 17
Studio XPS 16 (transparant) versus MBP 17
MBP 17 (transparant) versus MacBook 13 Aluminium 2.0 GHz
MBP 17 (transparant) versus MacBook 13 Aluminium 2.0 GHz
sRGB (transparant) versus MBP 17
sRGB (transparant) versus MBP 17
Adobe RGB (transparant) versus MBP 17
Adobe RGB (transparant) versus MBP 17
MBP 17 (transparant) versus RGB
MBP 17 (transparant) versus RGB

Voor een TN-paneel heeft de grote MacBook Pro erg goede kijkhoeken. De verticale kijkhoeken zijn prima en er is bij kleine afwijking slechts een lichte verandering van kleuren waar te nemen. Bij 30 tot 40 graden afwijking van de ideale kijkhoek veranderen witte kleuren echter in donkere schaduwen en het contrast daalt in dit geval ook. De horizontale kijkhoeken zijn zeer stabiel en bij afwijking treedt er geen kleurverandering op.

Kijkhoeken van de MacBook Pro 17"
Kijkhoeken van de MacBook Pro 17"

Prestaties

De meeste prestatiegerichte desktopvervangende notebooks, zoals de Lenovo Thinkpad W700ds, zijn uitgerust met een Quad-core processor en high-end grafische kaart. Op die gebied blijft Apple echter toch een beetje achter. Door de dunne behuizing beschikt de notebook over een mid-range grafische kaart (Nvidia GeForce 9600M GT) en een snelle dual-core processor (Core 2 Duio T9550). Beide zijn ook optioneel voor het 15" model. Het blijkt dan ook zo dat de extra ruimte van de 17" alleen voor de batterij (en natuurlijk het scherm) is gebruikt.

CPU systeeminformatie
RAM systeeminformatie
Chipset systeeminformatie
GPU systeeminformatie
GPU sensors zonder belasting systeeminformatie
GPU sensors onder belasting systeeminformatie
Apple MacBook Pro 17" (begin 2009) syteeminformatie

De T9550 met een kloksnelheid van 2.66 GHz zette in de PCMark benchmark een zeer goede score neer.

PCMark 05 Standard
6414 punten
PCMark Vantage Result
3758 punten
Help

Iets anders nieuws in de Unibody MacBook Pro is de mogelijkheid om tussen grafische kaarten te switchen, zoals dat ook al in het 15" model mogelijk was (in Mac OS X). Dankzij de MCP79 chipset kan de gebruiker switchen tussen de geïntegreerde 9400M grafische chip en de dedicated GeForce 9600M GT grafische kaart.

In de Cinebench R10 benchmark zijn de verschillen wat betreft prestaties tussen de 9400M en 9600M GT duidelijk te zien (in de OpenGL subtest).

In vergelijking met de 2.0 en 2.4 GHz MacBook en de MacBook Pro 15" presteert de 17" MacBook Pro dankzij de snelle Core 2 Duo processor toch het beste. Het verschil met het 15" model is echter redelijk klein en alleen merkbaar in een aantal programma's.

In een vergelijking tussen Windows en Mac OS X met Cinebench zien we dat de MacBook Pro in Mac OS X duidelijk beter presteert. De CPU resultaten waren 7% hoger en de resultaten van de 9600M GT onder Windows, in de OpenGL test, kwamen overeen met die van de 9400M in Mac OS X!

Cinebench R10 MB, MBP 15", MBP 17" vergelijking
Cinebench R10 MB, MBP 15", MBP 17" vergelijking
Cinebench R10
 InstellingenWaarde
 Shading 32Bit3250 Points
 Rendering Multiple CPUs 32Bit4694 Points
 Rendering Single 32Bit2522 Points

De 320GB Fujitsu MHZ2320BH harde schijf draait met 5400 toeren per minuut en behaalde een redelijk gemiddeld resultaat in de test. De schijf is zonder belasting stil, maar onder belasting, bijvoorbeeld bij veel kopiëer-werk in Vista, is er toch een duidelijk ratelend geluid hoorbaar (we konden echter maar een geluidsniveau van 31dB meten). Aangezien we de HDTune test alleen op een kleine Windows partitie konden testen, kan de maximale doorvoersnelheid iets hoger zijn. In de Xbench harde schijf test in Mac OS X behaalde de harde schijf een doorvoersnelheid van niet meer dan 59 MB per seconde.

Fujitsu MHZ2320BH FFS G1
Overdrachtssnelheid Minimum: 25.8 MB/s
Overdrachtssnelheid Maximum: 59.4 MB/s
Overdrachtssnelheid Gemiddeld: 44.5 MB/s
Toegangstijd: 18.8 ms
Pieksnelheid: 59 MB/s
CPU-gebruik: 3.2 %

Gaming Prestaties

De gaming prestaties in Windows Vista worden voornamelijk beperkt door de mid-range grafische kaart: de Nvidia GeForce 9600M GT. Dankzij het snelle DDR3 RAM geheugen, de snelle Dual Core CPU en het GDDR3 grafisch geheugen, zijn de prestaties echter wel zeer hoog in vergelijking met andere notebooks met een 9600M GT grafische kaart.

Race Driver Grid

De uitdagende race game "Grid" hebben we getest op "ultra" (1024x768, 4xAA, zeer hoge details). Het eerste level (in een stad) liep redelijk soepel met een gemiddelde frame rate van 28 fps (min. 23 fps, max. 36 fps). Met iets lagere details kan de game nog soepeler gespeeld worden en ziet het er nog zeer goed uit.

Pro Evolution Soccer 2009

De voetbal game PES 2009 hebben we getest onder de standaard resolutie (1920x1200) met hoge details. In de game konden we een constante frame rate van 60 fps meten (60 fps is de hoogst mogelijk frame rate van de game) en de game draaide soepel en zonder problemen. Bij het opnieuw uitvoeren van de test daalde de frame rate naar 20 tot 30 fps (een beetje schokkerig). Over het algemeen is PES echter met de bovenstaande instellingen goed te spelen.

Left 4 Dead

Deze zombie shooter staat bekend als een niet al te veeleisende game en zou dus goed moeten draaien op een mid-range grafische kaart. Op een resolutie van 1024x768 (XGA) draaide Left 4 Dead soepel en zonder schokken op de 17" MacBook Pro, waarbij een gemiddelde frame rate van 74 fps werd gemeten (min. 33 fps, max. 131 fps). In multiplayer games is het niet verstandig voor hoge resoluties kiezen om een goede response tijd te kunnen garanderen. Mensen die echter geen zin hebben in online gevechten kunnen gerust een hogere resolutie kiezen.

Enemy Territory - Quake Wars

De OpenGL game Quake Wars hebben we getest op een resolutie van 1920x1200 met alle instellingen op high/ultra. Met een gemiddelde frame rate van 32 fps (min. 14 fps, max. 48 fps) was de game speelbaar, maar toch hadden we onze bedenkingen (zeker voor een multiplayer shooter). Op 1024x768 - high - was de game prima speelbaar met een gemiddelde van 60 frames per seconde.

Crysis

De shooter Crysis was toch wel de grootste uitdaging voor de 9600M GT. Op 1024x768 en met hoge details werd een gemiddelde frame rate van 15 fps gehaald. Met lage details steeg de frame rate naar 76 fps (min. 46 fps) en liep de game soepel en was hij goed speelbaar. Voor singleplayer zou de game op medium details ook vloeiend speelbaar moeten zijn.

Uit bovenstaande kunnen we concluderen dat de gaming prestaties van de 17" MacBook Pro het mogelijk maken om huidige games op een gemiddelde resolutie en met medium details te spelen. Veeleisende games drijven de grafische kaart echter al snel tot zijn limiet. Windows gaming fans zouden voor optimale prestaties dus toch beter voor een DTR notebook met krachtigere grafische kaart kunnen kiezen.

3DMark 06 Standard Score
5232 punten
3DMark Vantage P Result
1703 punten
Help

Emissies

Geluidsproductie

Zoals gebruikelijk is bij Apple notebooks blijft ook de 17" MacBook Pro in de Unibody behuizing zeer stil wanneer hij niet wordt gebruikt. Alleen wanneer je je oor dicht bij het apparaat houdt, kun je de fans horen draaien met 2000 rotaties per minuut, alhoewel ze dan nog steeds zeer zacht klinken. In vergelijking met de fans maakt de harde schijf meer geluid wanneer hij in gebruik is (alhoewel dat nog steeds maar 31 dB is).

In Mac OS X leiden korte periodes van zware belasting niet meteen tot meer lawaai van de fans. Wanneer de fans echter sneller gaan draaien, worden ze ook iets luidruchtiger. Helaas bleek de fan aan de linkerkant van ons testxemplaar defect te zijn. Deze maakte dan ook bij hogere snelheden een duidelijk hoorbaar ratelend geluid. Daarom zijn onze meetwaarden niet helemaal betrouwbaar. Interessant was dat het probleem niet altijd hoorbaar was op hetzelfde volume. Zonder het ratelende geluid waren de fans zeer luidruchtig bij 4400 rpm. Na lange periodes van zware belasting in Windows draaiden de fans op volle toeren en waren ze ook zeer luidruchtig. Dit komt voornamelijk door de dunne behuizing.

Quiet without a load, loud under load
Quiet without a load, loud under load

Geluidsniveau

Onbelast
31 / 31 / 31.7 dB (A)
HDD
31.7 dB (A)
DVD
33.7 / dB (A)
Belasting
47.2 / 47.2 dB (A)
  red to green bar
 
 
30 dB
stil
40 dB(A)
hoorbaar
50 dB(A)
luid
 
min: dark, med: mid, max: light    (15 cm afstand)

Temperatuur

Oppervlaktetemperaturen

Aangezien Apple een beetje achterligt (in Mac OS X tenminste) op het gebied van geluidbeperkende technologie zijn de temperaturen van de aluminium behuizing een beetje aan de hoge kant. Vooral het gebied boven het toetsenbord en de onderkant worden behoorlijk warm na periodes van belasting. De interactieve elementen (waar de polsen steunen, het touchpad, de toetsen) bleven echter zeer koel, zelfs na lange periodes van belasting.

Wanneer je de 17" MacBook Pro dan ook dagelijks maximaal wil laten presteren, is het zeker aan te raden om een notebook koeler aan te schaffen om er zeker van te zijn dat de hardware lang mee kan.

Tijdens internetten via WLAN (zonder hevige belasting) blijven de oppervlaktetemperaturen beperkt (geen opvallend warme gebieden). Ook de onderkant blijft in dit geval extreem koel waardoor je zonder problemen lang kunt internetten met de notebook op schoot.

Stress test

Aangezien de temperaturen aan de buitenkant behoorlijk opliepen na lange periodes van belasting, hebben we ook de temperaturen aan de binnenkant van de notebook bekeken (gemeten door de sensors in de behuizing). Na 8 uur volle belasting (Furmark + Prime95) bij een omgevingstemperatuur van 23°C was het gebied waar de polsen op steunen nog redelijk koel (gemiddeld 34°C aan de linkerkant, 29.8°C aan de rechterkant, waardoor dit gebied nog iets koeler is dan de behuizing zelf). Het paneel boven het toetsenbord werd echter gevaarlijk warm. Daarom is het aan te raden de notebook alleen tot zijn maximum te drijven wanneer hij op een tafel of bureau wordt gebruikt.

The temperatues of the components were relatively high after the extreme periods of load. The CPU cores reached Everest at 94-95°C (CPU as a whole 75°C). The Core 2 Duo T9550 (SLGE4) is good for temperatures up to 105°C according to Intel. Also the graphics core of the 9600M GT became relatively hot at 84°C (with a maximum of 98°C reached in the test).

De temperatuur van de hardwarecomponenten werd ook behoorlijk hoog na extreme periodes van belasting. De CPU cores behaalde maximale temperaturen van 94 tot 95°C (de CPU als geheel 75°C). De Core 2 Duo T9550 (SLGE4) kan echter volgens Intel temperaturen tot 105°C weerstaan. Ook de grafische core van de 9600M GT werd redelijk warm met een temperatuur van 84°C (met een maximum van 98°C dat werd gemeten tijdens het testen).

 

Het paneel boven het toetsenbord wordt zeer warm
Het paneel boven het toetsenbord wordt zeer warm
Max. Belasting
 48.1 °C48.5 °C40 °C 
 44.1 °C43.1 °C31.8 °C 
 37.3 °C33 °C30.4 °C 
Maximum: 48.5 °C
Gemiddelde: 39.6 °C
36.2 °C43.9 °C47.7 °C
31.6 °C42.9 °C43 °C
30.8 °C35.3 °C36.3 °C
Maximum: 47.7 °C
Gemiddelde: 38.6 °C
Kamertemperatuur 24 °C
(-) De gemiddelde temperatuur voor de bovenzijde bij maximale belasting bedraagt 39.6 °C / 103 F, vergeleken met het gemiddelde van 33.9 °C / ###class_avg_f## F voor de apparaten van de klasse Gaming.
(-) De maximumtemperatuur aan de bovenzijde bedraagt 48.5 °C / 119 F, vergeleken met het gemiddelde van 40.5 °C / 105 F, variërend van 21.2 tot 68.8 °C voor de klasse Gaming.
(-) De bodem warmt op tot een maximum van 47.7 °C / 118 F, vergeleken met een gemiddelde van 43.2 °C / 110 F
(±) De palmsteunen en het touchpad kunnen zeer heet aanvoelen met een maximum van ###max## °C / 99.1 F.
(-) De gemiddelde temperatuur van de handpalmsteun van soortgelijke toestellen bedroeg 28.9 °C / 84 F (-8.4 °C / -15.1 F).

Luidsprekers

De stereo luidsprekers aan de zijkanten van het toetsenbord klinken luid en helder. Door de geringe afmetingen van de notebook missen we wel een krachtige bass, maar toch is de kwaliteit prima om muziek te luisteren en DVD's te kijken. Het relatief hoge maximale volume zal ook op prijs worden gesteld door veel mensen.

Batterijduur

Een van de veranderingen in de nieuwe 17" MacBook Pro is de niet-verwijderbare 95Wh batterij. Deze Lithium Polymer batterij heeft 40% meer capaciteit dan zijn voorganger en is volgens Apple goed voor 1000 laadcyclussen (in vergelijking met de normale standaard 200 tot 300 laadcyclussen). Omdat het mechanisme voor het verwijderen van de batterij weg is gelaten, is de grotere capaciteit mogelijk zonder dat er meer plaats nodig is, of dat de notebook zwaarder is.

Apple claimt dat de batterij het 8 uur kan uithouden. Uiteraard wilden we dit wel testen. In de eerste test lieten we de MacBook Pro (in Mac OS X) alleen, zonder belasting, met minimale helderheid (het scherm was niet uit) en de 9400M grafische chip ingeschakeld. In deze test hield de batterij het 9 uur en 18 minuten uit. Daarmee klinkt de beloofde 8 uur geloofwaardig met een lage helderheid. Wanneer je de notebook echter gebruikt met volle helderheid (wat vaak nodig is om storende reflecties tegen te gaan) wordt de batterijduur behoorlijk ingekort. In onze WLAN internet test (constant refreshen van 6 verschillende websites) met maximale helderheid hield de MacBook Pro het slechts 4 uur en 38 minuten uit. Ook een DVD kijken is mogelijk (4 uur en 16 minuten). Onder volle belasting behaalde de Mac een batterijduur van slechts 1 uur en 52 minuten (FlightGear & Stuntmania demo's, 2x "yes" in de console).

Ook de 9600M grafische kaart beperkt de batterijduur behoorlijk. Zonder belasting hield de batterij het in dit geval nog maar 5 uur en 41 minuten vol (3 uur en 37 minuten minder). Onder volle belasting liep de batterijduur terug naar 1 uur en 31 minuten (21 minuten minder). Het hogere energieverbruik van de dedicated grafische kaart is dus duidelijk waar te nemen.

Onder Microsoft's Windows Vista valt de batterijduur behoorlijk tegen. Dit komt voornamelijk door de "slechte" Windows stuurprogramma's van Boot Camp (zo kan de toetsenbordverlichting niet geheel uit worden gezet). Daarnaast kan Windows alleen gebruik maken van de 9600M GT. Daarom is de batterijduur van 8 uur sowiezo al niet mogelijk. De batterijduur onder volle belasting was 1 uur en 35 minuten en zonder belasting 5 uur en 35 minuten (met iets zwaardere belasting eigenlijk, door simulatie van het lezen van tekst). Met deze resultaten komt de batterijduur in Windows redelijk overeen met die in Mac OS X met de 9600M GT.

Het opladen van de batterij tijdens gebruik duurt net iets meer dan 3 uur.

De niet-verwijderbare batterij kan niet vervangen worden door de gebruiker.
De niet-verwijderbare batterij kan niet vervangen worden door de gebruiker.
Batterijduur
Inactief (zonder WLAN, minimale helderheid)
9h 18min
Surfen met WLAN
4h 36min
DVD
4h 16min
Belast (maximale helderheid)
1h 35min

Energieverbruik

Energieverbruik 9400M versus 9600M GT
Energieverbruik 9400M versus 9600M GT

Het energieverbruik kan perfect worden gemeten op de 17" MacBook Pro. 13 Watt is het minimale energieverbruik (minimale helderheid, geen WLAN en Bluetooth, zonder belasting), wat een zeer goede prestatie is, die alleen verbeterd wordt door netbooks met een Intel Atom CPU. De 17" Unibody MacBook Pro komt hiermee op hetzelfde niveau als de 13" Dell Studio XPS 13, die duidelijk een slechte hardware configuratie heeft.

Het energieverbruik in Mac OS X wordt vooral bepaald door de grafische chip die wordt gebruikt. De gebruiker kan kiezen tussen de 9400M (langere batterijduur) en de 9600M GT (high-performance graphics) in de energie-instellingen. Afhankelijk van wat je nodig hebt, kun je ongeveer 6 tot 11 Watt besparen. Zelfs bij gebruik met een beperkte belasting kan een verbruik van 14 tegen 22, of 19 tegen 25 Watt toch voor een behoorlijke besparing zorgen.

Wat we ook opvallend vonden, is dat er eigenlijk geen verschil is tussen het uitschakelen, of het in standby zetten van de MacBook Pro. Degene die de batterij echter willen sparen doen er goed aan het systeem altijd uit te trekken (of een stekkerdoos met aan/uit-knop te gebruiken). Anderen kunnen ook gebruik maken van de snellere standby-modus.

Stroomgebruik
Uit / Standbydarklight 0.4 / 0.5 Watt
Inactiefdarkmidlight 13.4 / 19 / 30 Watt
Belasting midlight 75 / 81 Watt
 color bar
Key: min: dark, med: mid, max: light        

Samenvatting

Het nieuwe Unibody design maakte de 17" MacBook Pro op ieder gebied nog beter dan hij al was. De niet-verwijderbare batterij en het kleine aantal poorten schrikt nieuwkomers misschien echter af.

In vergelijking met Windows laptops komt de 17" MacBook Pro uit de bus als de meest mobiele 17" laptop in de wereld. Afmetingen, gewicht en batterijduur als die van de 17" MacBook Pro zijn nog nooit eerder behaald in desktopvervangers. De stabiele Unibody behuizing houdt zich daarnaast ook zeer goed bij gebruik onderweg. Dankzij het goede toetsenbord, het innovatieve touchpad en het grote, kleurvolle beeldscherm is deze Mac gewoon een plezier om op te werken.

Negatieve kanten zijn er echter ook. Een voorbeeld zijn de behoorlijk hoge temperaturen bij volle belasting. Ook de twee fans aan de achterkant worden behoorlijk luidruchtig onder volle belasting. Deze factoren kunnen mensen die het systeem tot zijn limiet willen drijven in de weg staan.

De prestaties van de dunne notebook worden geleverd door de snelle Core 2 Duo T9550 CPU en het snelle DDR3 RAM geheugen. De grafische prestaties zijn echter gemiddeld voor een DTR-notebook met de GeForce 9600M GT.

All in all the 17" MacBook Pro 2009 is a good-looking, mobile and stable notebook, which could also replace a Mac desktop. The case temperatures, the windows drivers, the number of ports and the price could be improved.

Al met al is de 17" MacBook Pro (2009) een goed-uitziende, mobiele en stabiele notebook, die ook een Mac desktop zou kunnen vervangen. De temperaturen, de stuurprogramma's voor Windows, het aantal poorten en de prijs zijn echter nog aandachtspunten.

Apple MacBook Pro 17" - mooi - mobiel - duur
Apple MacBook Pro 17" - mooi - mobiel - duur
Please share our article, every link counts!
Getest: Unibody Macbook Pro 17" van begin 2009
Getest: Unibody Macbook Pro 17" van begin 2009
MacBook Pro 17 2009 Unibody Award

Specificaties

Apple Macbook Pro 17 inch 2009-03 (Macbook Pro 17 inch Serie)
Processor
Intel Core 2 Duo T9550 2 x 2.7 GHz, Penryn
Grafische kaart
NVIDIA GeForce 9600M GT - 512 MB VRAM, Core: 500 MHz, Geheugen: 792 MHz, GDDR3, 177.56 (Boot Camp)
Geheugen
4 GB 
, PC3-8500F (533 MHz) DDR3 7-7-7-20-27 Samsung
Beeldscherm
17.00 inch 16:10, 1920 x 1200 pixel, Glimmend of optioneel mat, glimmend: ja
Moederbord
Nvidia MCP79MX (9400M G)
Opslag
Fujitsu MHZ2320BH FFS G1, 320 GB 
, 5400 rpm
Geluidskaart
Realtek ALC885/889A
Verbindingen
1 Express Kaart 34mm, 3 USB 2.0, 1 Firewire, 1 DisplayPort, 1 Kensington Lock, Audio Verbindingen: Analoge/optische in- en uitvoer, Apple Remote, DisplayPort Mini, FireWire 800
Netwerkmogelijkheden
NVIDIA nForce 10/100/1000 Mbps Ethernet (10/100/1000MBit/s), Broadcom 802.11a/b/g/n (a/b/g/n = Wi-Fi 4/), Bluetooth 2.0+ EDR
Optische drive
HL-DT-ST DVDRW GS21N
Afmetingen
hoogte x breedte x diepte (in mm): 26 x 393 x 267
Batterij
95 Wh Lithium-Polymer, Niet zelf vervangbaar
Besturingssysteem
Apple Mac Os X 10.5
Bijkomende functionaliteiten
Reinigingsdoek, handleiding, kleine stroomadapter, iLife 09, 12 Maanden Garantie
Gewicht
2.98 kg, Voeding: 297 g
Prijs
2499 Euro

 

De nieuwe 17" MacBook Pro met Unibody behuizing...
De nieuwe 17" MacBook Pro met Unibody behuizing...
Ons testexemplaar was uitgerust met een goedgevormd, maar reflecterend scherm.
Ons testexemplaar was uitgerust met een goedgevormd, maar reflecterend scherm.
Helaas zijn de reflecties zelfs binnenshuis erg storend.
Helaas zijn de reflecties zelfs binnenshuis erg storend.
De kijkhoeken en kleuren waren echter toch zeer goed.
De kijkhoeken en kleuren waren echter toch zeer goed.
Vingerafdrukken zijn altijd zichtbaar.
Vingerafdrukken zijn altijd zichtbaar.
Het toetsenbord en touchpad zijn andere highlights van de Mac.
Het toetsenbord en touchpad zijn andere highlights van de Mac.
Het toetsenbord beschikt over zachte toetsen die lekker werken.
Het toetsenbord beschikt over zachte toetsen die lekker werken.
Helaas ontbreekt het aanvullende numerieke gedeelte.
Helaas ontbreekt het aanvullende numerieke gedeelte.
Het glazen touchpad is in feite een grote knop en beschikt over perfecte glij-eigenschappen.
Het glazen touchpad is in feite een grote knop en beschikt over perfecte glij-eigenschappen.
De prestaties van de MacBook liggen in de top van het mid-range segment.
De prestaties van de MacBook liggen in de top van het mid-range segment.
De X-Bench benchmark liet na iedere test andere resultaten zien, maar over het algemeen is het verschil in prestaties tussen de 9400M en 9600M GT te zien.
De X-Bench benchmark liet na iedere test andere resultaten zien, maar over het algemeen is het verschil in prestaties tussen de 9400M en 9600M GT te zien.
De fans zijn alleen hoorbaar bij belasting en op dat punt zijn ze behoorlijk luidruchtig.
De fans zijn alleen hoorbaar bij belasting en op dat punt zijn ze behoorlijk luidruchtig.
De interactieve elementen blijven zelfs bij belasting koel. De onderkant en het paneel boven het toetsenbord worden echter behoorlijk warm.
De interactieve elementen blijven zelfs bij belasting koel. De onderkant en het paneel boven het toetsenbord worden echter behoorlijk warm.
Naast het toetsenbord bevinden zich twee stereo luidsprekers, die een royaal maximaal volume hebben.
Naast het toetsenbord bevinden zich twee stereo luidsprekers, die een royaal maximaal volume hebben.
RAM geheugen modules en harde schijven zijn gemakkelijk te vervangen na het verwijderen van een cover aan de onderkant (met schroeven).
RAM geheugen modules en harde schijven zijn gemakkelijk te vervangen na het verwijderen van een cover aan de onderkant (met schroeven).
De batterij kan echter niet vervangen worden door de gebruiker.
De batterij kan echter niet vervangen worden door de gebruiker.
Omdat het om een 95Wh batterij gaat, houdt hij het lang uit en kan hij 1000 laadcyclussen hebben.
Omdat het om een 95Wh batterij gaat, houdt hij het lang uit en kan hij 1000 laadcyclussen hebben.
Een Blu-Ray drive is helaas geen mogelijkheid voor de MacBook Pro.
Een Blu-Ray drive is helaas geen mogelijkheid voor de MacBook Pro.
We missen echter niets op het gebied van draadloze mogelijkheden.
We missen echter niets op het gebied van draadloze mogelijkheden.
De DVI-poort is vervangen door een DisplayPort Mini.
De DVI-poort is vervangen door een DisplayPort Mini.
...overtuigt met zijn goede afwerking...
...overtuigt met zijn goede afwerking...
...en dunne design.
...en dunne design.
De inwendige structuren verbeteren de stabiliteit van de notebook.
De inwendige structuren verbeteren de stabiliteit van de notebook.
De gehele onderkant zit vastgeschroefd aan de behuizing.
De gehele onderkant zit vastgeschroefd aan de behuizing.
De licht oplichtende, toch voldoende zichtbare status LED, is een highlight van de fabricatietechnologie.
De licht oplichtende, toch voldoende zichtbare status LED, is een highlight van de fabricatietechnologie.
Het design is, zoals je verwacht van Apple, zeer stijlvol.
Het design is, zoals je verwacht van Apple, zeer stijlvol.
Vooral het glazen paneel voor het scherm is een opvallend onderdeel.
Vooral het glazen paneel voor het scherm is een opvallend onderdeel.
De verzonken scharnieren zijn er nog steeds...
De verzonken scharnieren zijn er nog steeds...
..., maar gaan nu net iets verder open.
..., maar gaan nu net iets verder open.
De aan/uit-knop is iets kleiner en minder onopvallend geworden.
De aan/uit-knop is iets kleiner en minder onopvallend geworden.
In vergelijking met de 13" MacBook zijn de verschillen wat betreft afmeting echt opvallend.
In vergelijking met de 13" MacBook zijn de verschillen wat betreft afmeting echt opvallend.
De hoogte is echter ongeveer gelijk.
De hoogte is echter ongeveer gelijk.
Het design van de 17" is duidelijk een vergroting van de MacBook.
Het design van de 17" is duidelijk een vergroting van de MacBook.
Het aantal poorten is zoals altijd een zwak punt van Apple notebooks.
Het aantal poorten is zoals altijd een zwak punt van Apple notebooks.
Een USB poort meer dan de 15" Unibody MBP is te weinig voor een desktopvervanger.
Een USB poort meer dan de 15" Unibody MBP is te weinig voor een desktopvervanger.
Een FireWire 400 poort is ook niet meer aanwezig.
Een FireWire 400 poort is ook niet meer aanwezig.
Over het algemeen is de nieuwe MacBook Pro een mobiele desktopvervanger voor een flinke prijs.
Over het algemeen is de nieuwe MacBook Pro een mobiele desktopvervanger voor een flinke prijs.

Gelijkwaardige notebooks

Vergelijkbare notebooks met gelijke specificaties

Laptops met dezelfde schermgrootte en gewicht

Testrapport Apple MacBook Pro 17 inch 2010-04 notebook
GeForce GT 330M, Core i5 540M, 17.00", 2.99 kg

Laptops van zelfde fabrikant

Apple M4 Pro analyse - Extreem snel, maar niet zo efficiënt
M4 20-core GPU, M4 M4 Pro (14 cores), 14.20", 1.591 kg

Compare Prices

Apple Macbook Pro 17“ 2009-3 op Ciao

Pro

+ Afwerking
+ Design
+ Glazen touchpad
+ Goed toetsenbord (voor Mac OS X)
+ Licht (voor 17")

Contra

- Warm bij zware belasting
- Sterk reflecterend scherm
- Weinig aansluitingen
- Slechte Windows stuurprogramma's

In het kort

Wat we goed vonden
De precisie waarmee de aluminium Unibody behuizing is geproduceerd en de vormen van het dunne design.

Wat we misten
Meer poorten een een krachtigere grafische kaart.

Wat ons verrasste
Dat er geen andere concurrent in de buurt komt van Apple's design en afwerking. Uiteindelijk zal Dell de strijd met Apple wel aangaan met de Adamo serie.

De concurrentie
De concurrentie onder 3KG notebooks met grote schermen is behoorlijk klein. 17" systemen die 3KG wegen zijn zeldzaam en hun design is onvergelijkbaar (bijvoorbeeld de Asus X71DR, HP Compaq 6830s). Voor die met Windows werken is een alternatief de duidelijk zwaardere Lenovo Thinkpad W700(ds). Met een kleiner scherm is de 16" Dell Studio XPS 16 ook een alternatief (vooral door het optionele RGB LED scherm).

Waardering

Apple Macbook Pro 17 inch 2009-03 - 15-04-2009
Klaus Hinum

Behuizing
99%
Toetsenbord
90%
Aanwijsapparaat
98%
Aansluitmogelijkheden
85%
Gewicht
75%
Batterij
92%
Beeldscherm
90%
Gaming-performance
90%
Applicatie-performance
93%
Temperatuur
70%
Luidheid
82%
Extra punten
92%
Gemiddelde
88%
90%
Gaming - Gewogen Gemiddelde
> Overzichten en testrapporten over laptops en mobieltjes > Testrapporten > Archief van onze testrapporten > Testrapport Apple MacBook Pro 17" Notebook (Aluminium Unibody, 17", 9600M GT, T9550)
Klaus Hinum, 2009-05- 3 (Update: 2013-01-16)