Deutsch
English
Español
Français
Italiano
Polski
Português
Русский
Türkçe
Svenska
Chinese
MagyarTestrapport Apple MacBook Pro 15 i7 2010-04
i7 kracht.
Na lang wachten zijn de nieuwe MacBook Pro modellen eindelijk te koop. Wij hebben het krachtigste model met glossy 1440x900 beeldscherm getest en zoeken uit of hij zijn hoge prijs echt waard is.
Na een lange vertraging (volgens geruchten door problemen met de levering van de Core i5 en i7 processors) heeft Apple eindelijk de nieuwste MacBook Pro's op de markt gebracht. Het 15 inch model is een van de lichtste multimedia notebooks in zijn klasse. Er zijn maar weinig notebooks, over het algemeen ultra-low voltage modellen met zwakke processors (zoals de MSI X-Slim X610), die veel lichter zijn.
De MacBook Pro 15 is leverbaar in drie versies, waarbij de processorsnelheid varieert van 2.4 tot 2.66 GHz (Dual Core). Ook verschilt de opslagcapaciteit en het grafisch geheugen per model. Daarnaast kunnen de notebooks in de online Apple Store tot op zekere hoogte nog verder naar eigen wens worden aangepast. Zo kun je het geheugen tot maximaal 8 GB DDR3 RAM uitbreiden, een SSD van maximaal 512 GB in laten bouwen en ook het beeldscherm upgraden. Vooral dat laatste spreekt ons aan. Deze optie stelt je namelijk in staat om voor een high-res beeldscherm met 1680x1050 pixels te kiezen, wat op dit moment 90,- Euro extra kost. Voor nog eens 45,- Euro extra kun je ook een zogenaamde 'antiglare' versie kiezen (die waarschijnlijk net als het oude matte 17 inch model een licht ruw oppervlak heeft).
Het model dat wij testen is de krachtigste versie met een 2.66 GHz Core i7-620M Dual Core processor, 4 GB DDR3 RAM geheugen, een 500 GB SATA harde schijf (5400 rpm) en een glossy 1440x900 LED beeldscherm.
Behuizing
De perfecte unibody behuizing is onveranderd gebleven in deze nieuwe generatie MacBook Pro's. Hij is nog steeds fantastisch door zijn ongeëvenaarde robuustheid, afwerking en hoe hij aanvoelt. Het dunne en tijdloze design is ook nog steeds overtuigend, zelfs na meer dan een jaar. Het enige minpunt is de scherpe rand aan de voorkant van de notebook, die je goed begint te voelen aan je onderarmen wanneer je de notebook langere tijd op schoot gebruikt. Hier heeft Apple dus duidelijk het design boven comfort verkozen.
Nieuw in dit model is de zilveren Mag-Safe stroomaansluiting, waar gebruikers van de witte MacBook en MacBook Air al bekend mee waren. Deze past veel beter bij de aluminium behuizing en de stroomkabel (nu voorzien van rubber coating) gaat direct richting de achterkant van de notebook, waar je er geen last van hebt. Omdat de Core i7 processors een hoger maximum stroomverbruik hebben, is de overstap gemaakt naar 85 Watt stroomadapters, alhoewel dit misschien nog niet genoeg is... Maar daarover later meer.
De nieuwe MacBook Pro 15 is ook een aantal gram zwaarder door de iets grotere batterij (77.5 Wh tegen 73 Wh). Toch is hij nog steeds een van de dunste en lichtste notebooks met deze schermgrootte en dit niveau van prestaties.
Connectiviteit
Helaas is Apple zeer zuinig met fysieke poorten, zoals gebruikelijk voor de MacBooks. Slechts twee USB poorten is toch erg weinig voor een 15 inch notebook. Bovendien zijn er voor het aansluiten van externe beeldschermen zonder DisplayPort aansluiting dure adapters nodig (bijvoorbeeld naar VGA of HDMI). En in plaats van een snelle eSATA poort om externe harde schijven aan te sluiten, blijft Apple stug vasthouden aan de zeldzamere FireWire 800 poort. Ook hadden velen gehoopt op een USB 3.0 poort voor de nieuwste MacBooks, maar ook deze ontbreekt. En zonder ExpressCard slot of dockingstation poort is het al helemaal moeilijk om het scala aan poorten uit te breiden.
Ondanks dat zijn de echte Mac fans niet echt getreurd om het beperkt aantal aansluitingen, omdat Apple de vraag naar USB poorten verzwakt met bijvoorbeeld de Magic Mouse en draadloze toetsenborden.
Toch is er wel een klein ding veranderen sinds het vorige model. De mini-DisplayPort heeft nu namelijk ondersteuning voor geluidsuitvoer via een HDMI adapter. Tijdens het testen probeerden we de Apple mini-DisplayPort naar DVI adapter te combineren met een passieve DVI naar HDMI adapter, maar we waren niet in staat om geluid via deze verbinding te ontvangen. Waarschijnlijk werkt deze feature alleen met een directe DisplayPort naar HDMI adapter die ook ondersteuning biedt voor geluidssignalen.
Alle poorten op de nieuwste MacBook Pro modellen bevinden zich aan de linkerzijde. Dit is natuurlijk zeer praktisch voor rechtshandige mensen. Echter zijn de poorten zo dicht op elkaar geplaatst, dat een brede geheugenstick of een niet-Apple DisplayPort adapter de poorten naast zich zou kunnen blokkeren, waardoor deze onbruikbaar zijn.
Met de draadloze communicatiemogelijkheden van deze luxe Apple notebook zit het wel goed. Apple heeft een Broadcom BCM943224PCIEBT Half-Minicard voor Bluetooth 3.0 en dual-band 802.11 N WLAN (Airport Express) ingebouwd. Deze werkte in samenwerken met een Trendnet TEW-633GR router zonder enige problemen tijdens onze tests. Aan de voorzijde van de notebook bevindt zich overigens ook nog steeds de infrarood ontvanger voor Apple's optionele Mac Remote.
Zoals gebruikelijk bestaat de voorgeïnstalleerde software uit de laatste nieuwe versie van Mac OS X (10.6.3) en het softwarepakket iLife 09. Een Windows licentie wordt uiteraard niet meegeleverd en moet dus apart worden aangeschaft door gebruikers die via Boot Camp ook graag Windows willen gebruiken.
Invoerapparatuur
Toetsenbord
Ook het comfortabele toetsenbord is onveranderd gebleven. De toetsen zitten stevig in de unibody behuizing en hoeven niet ver ingedrukt te worden. Ook bieden ze goede feedback. Typen gaat plezierig stil en de toetsen zijn groot genoeg... op de redelijk smalle Enter-toets na dan. Dan nog voor Windows gebruikers: opgelet, want er is zeker even tijd nodig om aan de indeling van Apple's toetsenborden te wennen.
Naar onze mening is het toetsenbord zeer comfortabel in het gebruik en we konden eigenlijk direct blind typen zonder enig probleem.
De achtergrondverlichting van het toetsenbord is ook een handig extraatje. De helderheid van het licht wordt zeer precies geregeld door een sensor. Deze stelt de lichtsterkte namelijk af op de omgeving, waardoor werken onder slechte lichtcondities gemakkelijker wordt.
Touchpad
Het zeer grote touchpad, geheel uit glas vervaardigd, is nog steeds fascinerend, mede dankzij het zijdezachte oppervlak. Een nieuwe feature is zogenaamd 'inertial scrolling', waarmee je met twee vingers snel in alle richtingen kunt scrollen alsof je een scollwiel gebruikt. Dit werkt net als op de iPhone of de Magic Mouse en na een aantal minuten kun je al niet meer zonder. Naast inertial scrollen ondersteunt het multitouch touchpad ook andere bewegingen met drie en vier vingers, zoals roteren, inzoomen en andere OS features, die helaas alleen nog in Mac OS X werken.
Net als op vorige modellen is het touchpad eigenlijk een grote knop, waardoor er geen aparte muisknoppen nodig zijn. Dit werkt zeer goed, vooral in het onderste gebied van het touchpad, waardoor het mogelijk is om efficiënt met een vinger te klikken. De auteur van dit artikel prefereert echter toch aparte muisknoppen (vooral voor het slepen van items), terwijl Mac fans zweren bij het klikbare touchpad.
Het glazen touchpad blijft toch echt het beste van alle touchpads in de wereld en is nu zelfs nog beter gemaakt met inertial scrolling - in Mac OS X uiteraard.
Beeldscherm
Ons testmodel is uitgerust met het standaard 1440x900 pixels beeldscherm met glossy, glazen beeldoppervlak. De DPI van een 1440x900 pixels 15" beeldscherm is een goed compromis tussen de hoeveelheid virtuele werkruimte en de grootte waarop het wordt afgebeeld. Het optionele high-res 1650x1080 scherm biedt namelijk meer virtuele werkruimte, maar alles wordt wel kleiner weergegeven. De optie voor een mat beeldscherm is op dit moment overigens alleen mogelijk voor de high-res versie.
Maar terug naar ons testmodel. Het scherm is om precies te zijn een LTN154BT08 en het is zeer helder met een maximale helderheid van 321 cd/m² in het midden van het beeld. De zwartwaarde van 0.42 cd/m² is gezien de hoge maximale helderheid goed en deze resulteert in een zeer goede contrast ratio van 683:1 (690:1 rond een helderheid van 100 cd/m²). Onze eigen mening over de levendige en diep zwarte kleuren kan deze metingen alleen maar bevestigen. De omgevingslichtsensor kan de helderheid van het scherm daarnaast volautomatisch aanpassen aan de omgeving waarin je werkt. Echter ben je door het glossy beeldoppervlak bijna verplicht om toch altijd met volle helderheid te werken.
| |||||||||||||||||||||||||
Helderheidsverdeling: 76 %
Helderheid in Batterij-modus: 321 cd/m²
Contrast: 683:1 (Zwart: 0.47 cd/m²)
De verdeling van de helderheid is met 76% gemiddeld, maar dit is eigenlijk best normaal voor zeer heldere beeldschermen. Met het blote oog konden we tijdens normaal gebruik geen donkerdere gebieden waarnemen.
Door het glossy, reflecterende, glazen beeldoppervlak wordt werken buitenshuis behoorlijk beperkt. Wanneer je regelmatig buiten wilt werken met je MacBook Pro, dan raden we je zeker het duurdere antiglare high-res scherm aan.
De kijkhoeken van waaruit je nog steeds goed beeld hebt is zeer ruim voor dit TN beeldscherm. Van opzij wordt het zich voornamelijk beperkt door reflecties. Van boven en onder treden er ook wat problemen op, maar in vergelijking met andere TN panelen vallen deze minder op. IPS schermen, die je bijvoorbeeld in de iPad en goede desktop monitoren terugvindt, zijn weer een klasse hierboven.
Het kleurengamma van het 1440x900 beeldscherm is vergelijkbaar met dat van de MacBook Pro modellen uit 2009 en beslaat grofweg het sRGB kleurbereik. In vergelijking met de 13" witte MacBook is het kleurberijk substantieel groter, maar het is nog steeds niet zo goed als het RGB LED beeldscherm van de Dell XPS 16.
Prestaties
In dit snelste model heeft Apple een Intel Core i7-620M Dual Core processor geplaatst in combinatie met de 512 MB versie van Nvidia's GeForce GT 330M middenklasse grafische kaart. Een stille 5400 rpm Seagate harde schijf met 500 GB opslagcapaciteit behoort ook tot de standaard uitrusting.
Processor prestaties
De nieuwe Core i7-620M is de top Arrandale Dual Core notebook processor met een kloksnelheid van 2.66 tot 3.33 GHz dankzij de automatische overclocking functie, Turbo Boost genaamd. Dankzij hyperthreading kan de CPU vier taken simultaan uitvoeren met maar twee cores. Dit is een groot voordeel van de 620M, wat vooral naar voren komt in processor benchmarks. Deze voeren namelijk efficiënt verschillende taken tegelijk uit.
Om de prestaties van de processor te testen hebben we een groot aantal benchmarks gedraaid in Windows 7. We zijn gestart met de Futuremark synthethic gaming benchmarks.
Het CPU gedeelte van de 3DMark 06 benchmark leverde een perfecte score van 3148 punten op, waarmee de MBP 15 net achter de Alienware M17 met Core i7-620M blijft. Deze score is bovendien op hetzelfde niveau als de Core i7-720QM Quad Cores en ligt met 361 punten significant hoger dan de snelste Core 2 Duo T9900.
Het resultaat van het CPU gedeelte in de nieuwere 3DMark Vantage benchmark (Performance Preset) was praktisch identiek aan dat van de Lenovo Thinkpad T410. De snelste i7-620M die we hebben gemeten was in de M17x en deze was slechts 2% sneller dan deze. Dus ook in de Vantage benchmark is de 620M vlakbij de top gepositioneerd, slechts overtroffen door de Quad Core i7 notebook processors. De Core 2 Duo T9900 is een flinke 30% trager in deze benchmark.
De Cinebench benchmark test de prestaties van de processor met verschillende versies van Maxon's Cinema 4D programma.
In het 64 bit single thread gedeelte van de Cinebench R10 benchmark (slechts een core en thread wordt gebruikt) presteerde de MacBook Pro het beste van alle notebooks die we hebben getest, waarbij hij zelfs de Core i7-920XM Quad Core overtreft. De turbo boost functie komt ook goed van pas hier, wanneer deze de kloksnelheid tot 3.33 GHz verhoogt.
Ook in de multi-thread benchmark leverde de MBP het beste resultaat van alle notebooks met een Core i7-620M, maar bleeft hij net iets achter bij notebooks met een Core 720QM Quad Core processor.
In de Cinebench R11.5, de laatste versie van deze benchmark, komt de 620M als snelste Dual Core processor uit de bus. Hij blijft echter behoorlijk achter bij de Quad Core i7 processors (hij presteert net iets beter dan de Q9000 in de Touch X9613, maar de 820QM is een stuk sneller met 3.4 tot 2.5 punten).
Ook in de wPrime 1024 benchmark blijkt de Apple notebook de snelste met een Core i7-620M processor en presteert hij slechts 4 tot 5% slechter dan de 720QM. De oude MacBook Pro met de T9600 Core 2 Duo CPU wordt simpelweg gevloerd met 922 tegen 524 seconden.
SuperPi 32m benadrukt ook de perfecte single-thread prestaties van de Core i7-620M. De processor behaalt het op vijf na hoogste resultaat, net boven de 820QM in de XMG7.c.
We kunnen wel concluderen dat de Core i7-620M in de nieuwe MacBook Pro 15" fantastische resultaten behaalt. Hij bevindt zich in iedere test aan de top, of daar vlakbij, van notebooks met een 620M processor die we hebben getest en ook in de benchmarks die slechts een core of thread benutten, presteert de processor zeer goed. In ieder geval is het een duidelijke verbetering ten op zichte van de oude Core 2 Duo processors. Multi-threaded programma's draaien ook lekker snel dankzij hyperthreading, alhoewel de Quad Core i7 CPU's op dit gebied nog net iets beter presteren.
CPU prestaties in Mac OS X
We hebben dezelfde CPU benchmarks nogmaals uitgevoerd, maar dan in het Mac besturingssysteem. In de 64 bit Cinebench R10 benchmark behaalde de notebook eens iets slechtere score dan in Windows 7. Het OpenGL resultaat was echter beter en ook de 32 bit versie van de benchmark waren de prestaties beter. De nieuwe Cinebench R11.5 liet gelijkwaardige resultaten zien in Mac OS, terwijl de processor in de Geekbench benchmark sneller was. Blijkbaar weet Mac OS X de kracht van de nieuwe processors dus goed te benutten. Echter worden de nieuwe AES instructies om sneller te coderen en decoderen nog niet ondersteund.
Harde schijf prestaties
De Seagate ST9500325ASG in dit model is een van de snelste 5400 rpm harde schijven op de markt en biedt met 500 GB genoeg opslagcapaciteit. Voor degenen die nog meer snelheid wensen, is er ook de mogelijkheid om een 7200 rpm harde schijf in te laten bouwen (alhoewel deze ook meer geluid en waarschijnlijk meer trillingen zou produceren). Daarnaast is het zelfs mogelijk om voor een duurdere SSD te kiezen. Het is misschien echter beter om zelf een third party SSD te kopen en deze ook zelf in te bouwen, in plaats van Apple voor een flinke meerprijs een SSD van onbekend type te laten inbouwen.
Systeemprestaties
De prestaties van het systeem in Windows zijn zoals verwacht zeer goed, dankzij de krachtige processor en middenklasse grafische kaart. In de PCMark Vantage benchmark behaalde de notebook een zeer goede score, vergelijkbaar met de Lifebook S760 of de Asus G60J. De oude MacBook Pro met Core 2 Duo T9600 (2.8 GHz) CPU is in de PCMark Vantage benchmark maar liefst 37% trager dan ons testmodel.
De MacBook Pro wordt alleen flink overtroeft door notebooks met SSD's. Wil je dus de prestaties van de MacBook Pro nog een extra boost geven, dan lijkt het upgraden naar een SSD de beste mogelijkheid.
| PCMark Vantage Result | 6109 punten | |
Help | ||
Met Xbench 1.3 hebben we de prestaties van het systeem in Mac OS X getest. Ondanks dat deze gratis benchmark tool niet heel betrouwbaar is (hier en daar wat hoge en lage uitschieters), laat het toch een goed algemeen beeld zien van de prestaties. Afgezien van de harde schijf prestaties, presteert de MacBook Pro duidelijk beter dan de oudere MBP versies en de witte MacBook. De verhoogde snelheid kan vooral worden toegeschreven aan de i7 met zijn geïntegreerde geheugen controller en de GT 330M.
Er is goed nieuws voor Windows gebruikers die DPC latencies belangrijk vinden. In onze test bleven de latencies binnen de groene zone, met een maximum van 900 microseconden en een gemiddelde van net minder dan 200 ms. Eerdere versies van de Boot Camp drivers waren helaas beperkt door een slecht geïmplementeerd toetsenbord stuurprogramma, maar Apple lijkt dit nu te hebben opgelost.
Grafische prestaties
De 500 MHz Nvidia GeForce GT 330M in deze MacBook is duidelijk in het nadeel ten opzichte van 330M kaarten die op de standaard kloksnelheid van 575 MHz lopen. In de synthetische grafische benchmarks was het resultaat dan ook vergelijkbaar met dat van andere underclocked GPU's. In de 3DMark Vantage benchmark is de GPU score iets hoger dan die van de 300M GPU in de Sony Z11 en CW2S1E, terwijl de Samsung R580 met een 575 MHz GT 330M een 14% betere score behaalt. Toch presteert deze underclocked grafische kaart maar liefst 27% beter dan de 9600M GT in de oudere MacBook Pro modellen (zoals de MBP 17").
De MacBook Pro's algemene Vantage score is iets hoger, dankzij de krachtige i7 processor, en ligt daarmee tussen de score van de GT 330M op normale snelheid en de underclocked versie.
In de 3DMark 06 benchmark wordt het effect van de krachtige CPU op de algemene score nogmaals benadrukt. De MacBook Pro laat daarmee zelfs de Alienware M11x met GeForce GT 335M achter zich.
De OpenGL prestaties van de notebook hebben getest met de Cinebench benchmarks.
Met de Cinebench R11 behaalden we in Windows en Mac OS X dezelfde score en de score was vergelijkbaar met die van de GeFroce GT 240M (bijvoorbeeld in de Medion Touch X9613).
In de Cinebench R10 viel ons een (flink) verschil op tussen Windows en Mac OS X (met 5973 punten was de score in Mac OS X bijna het dubbele van de Windows score). Dit resultaat is zeer goed, zelfs voor Windows en de score is vergelijkbaar met die van de HD 5870 in de G73JH. OpenGL prestaties zijn echter sterk afhankelijk van de stuurprogramma's (waarbij stuurprogramma's afgeleid van de Nvidia Quadro serie de beste resultaten geven) en een vergelijking is dus eigenlijk niet representatief.
| 3DMark 05 Standard | 12481 punten | |
| 3DMark 06 Standard Score | 6081 punten | |
| 3DMark Vantage P Result | 2378 punten | |
Help | ||
Gaming prestaties
De resultaten uit onze gaming tests, uitgevoerd in Windows 7, zijn gelijk aan die van de synthetische benchmarks en ze laten zien dat de MacBook Pro geschikt is voor moderne games op lage of medium instellingen.
De verbetering ten opzichte van de oude MacBook Pro met 9600M GT valt direct op in het grafisch intensieve Crysis. De underclocked GT 330M levert goede prestaties met 20.1 fps tegen 16.28 fps van de 9600M GT. De game is echter alleen speelbaar met lage tot medium instellingen bij een resolutie van 1024x768 pixels. In vergelijking met andere geteste notebooks met een GT 330M, presteert de MBP echter het minst goed (de snelste van de F11Z1E met 720QM, die 26.8 fps behaalde).
In Dirt 2 leverde de MacBook Pro acceptabele frame rates met medium instellingen en XGA resolutie. De notebook presteert in deze game net iets beter dan de Sony Vaio EB1S1E met Core i5-430M en een underclocked HD5650, maar net iets minder dan de MSI GX623 met HD 4670.
Veeleisende games zoals Battlefield: Bad Company 2 lopen alleen soepel met de laagste instellingen. Aangezien de CPU een sterke invloed heeft op resultaten, presteert de MacBook hier beter dan andere notebooks met een snellere GT 330M en zwakkere processor, maar minder dan de Lenovo W510 met FX 880M (gebaseerd op dezelfde grafische chip) en een Core i7-820GM.
We kunnen concluderen dat de MacBook Pro geen echte gaming notebook is, vooral dankzij de relatief trage 500 MHz GeFore GT 330M. Veeleisende games zullen dan ook alleen soepel lopen met de laagst mogelijke instellingen.
| lage | gem. | hoge | ultra | |
|---|---|---|---|---|
| Doom 3 (2004) | 204.4 | 203.1 | 180.6 | 140 |
| Crysis - GPU Benchmark (2007) | 41 | 20.1 | ||
| Crysis - CPU Benchmark (2007) | 42.8 | 18.42 | ||
| GTA IV - Grand Theft Auto (2008) | 48.5 | 35.5 | ||
| Colin McRae: DIRT 2 (2009) | 62.6 | 43.4 | 28 | |
| CoD Modern Warfare 2 (2009) | 112 | 30 | ||
| Battlefield: Bad Company 2 (2010) | 52 | 27 |
Video prestaties
Apple's Quicktime kan een beroep doen op de grafische kaart voor hulp met decodering van video's. In onze test hebben we de prestaties van Quicktime vergeleken met die van VLC media player (die nog geen GPU acceleratie ondersteunt).
Big Buck Bunny (H.264, 1080p) eiste zo'n 6 tot 9% CPU gebruik met Quicktime, terwijl dit met VLC 13 tot 16% was. Een I am Legend trailer (MP4, 1080p) gaf in Quicktime hetzelfde resultaat, maar eiste in VLC meer rekenkracht van de CPU (13 tot 24%).
VC1 (WMV) wordt op dit moment nog niet ondersteund door Quicktime, dus konden we dit alleen testen in VLC (getest met Elephant's Dream). De Core i7 had geen enkele probleem met dit bestand waarbij het CPU gebruik op 17 tot 23% lag.
Met lokale HD video's heeft de MacBook Pro dus duidelijk geen probleem, ondanks dat het gebruik van de grafische kaart in Mac OS X nog lang niet zo uitgebreid is als in Windows 7 (via DXVA).
HD Flash video's zijn daarentegen een grotere uitdaging voor een moderne notebook. Met de huidige stabiele Flash 10.0 plugin konden we de Ninja Assassin trailer (1920x798) zonder enige hapering bekijken met 30 tot 40% CPU gebruik. Met Flash 10.1 RC2 en de low-level geïntegreerde Intel grafische kaart bedroeg het CPU gebruik ongeveer 27 tot 40%, terwijl dit met de GT 330M grafische kaart (die niet automatisch startte) licht daalde naar 27 tot 34%.
Met de GT 330M geactiveerd, konden twee Flash video's nog steeds min of meer soepel worden afgespeeld met hier en daar een hapering. Het afspelen van twee HD video's was echter teveel voor de Intel HD grafische kaart. Waarschijnlijk ondersteunt Flash 10.1 RC2 de Intel HD grafische kaart nog niet in Mac OS X. Opvallend was dat het CPU gebruik tijdens deze tweede test niet hoger lag.
Wisselen tussen grafische kracht
In Mac OS X biedt Apple een nieuwe, speciale feature. De notebook kan namelijk automatisch wisselen tussen de Intel HD grafische kaart, die is geïntegreerd in de processor, en de dedicated Nvidia GeFroce GT 330M grafische kaart. Apple maakt daarbij geen gebruik van het Optimum systeem, dat op dit moment met groot succes in Windows wordt gebruikt. Apple gebruikt namelijk een soort schakelaar die bepaalt welke grafische kaart aan het geïntegreerde beeldscherm wordt gekoppeld (de GT 330M wordt overigens altijd gebruikt voor een extern beeldscherm). Omdat Apple ook het besturingssysteem heeft ontworpen, kon het de problemen voorkomen die je in Windows hebt met wisselen tussen grafische kaarten. Zo heb je in Mac OS X geen flikkerend beeld en hoef je niet te wachten tijdens het wisselen. Het besturingssysteem maakt automatisch de keuze om te wisselen wanneer het systeem een beroep doet op OpenGL, OpenCL, Quartz Composer, Core Animation of Core Graphics. De GT 330M wordt dus bijvoorbeeld geactiveerd door Quicktime, iPhoto, Photoshop en iMovie. Aangezien de geïntegreerde GMA HD in energiebesparende modus kan worden gezet wanneer hij niet wordt gebruikt (dit is niet het geval met Optimus), bespaart de notebook ook nog eens energie.
In de praktijk zal de gebruiker niets merken van het automatische wisselen. Zodra de GT 330M wordt geactiveerd zal de notebook alleen 4 Watt meer verbruiken (zonder heftig CPU gebruik). Het systeem forceren om de Intel grafische kaart te gebruiken is helaas niet mogelijk met deze versie van Mac OS (10.6.3), terwijl dit met de GT 330M wel mogelijk is (door het automatisch wisselen uit te zetten).
In vergelijking met Optimus wordt de GT 330M in Mac OS X echter opvallend vaker ingeschakeld (bijvoorbeeld in iPhoto).
Emissies
Geluidsproductie
De twee fans in de nieuwe MacBook Pro 15" zijn slechts zacht hoorbaar op de achtergrond, zoals je van een Apple notebook verwacht. Ze draaien meestal met 2000 rpm, vooral in Mac OS X. Dit zorgt voor een zeer zacht gezoem van 30.5 dB(A) op 15cm afstand.
Wanneer de processor wordt belast gaan de fans geleidelijk harder draaien, al gebeurt dit niet heel snel (in Windows 7 beginnen ze al eerder te draaien). In Mac OS X draaiden de fans nooit harder dan ongeveer 3500 rpm (met een volume van ongeveer 33 dB). Bij zwaardere belasting in Windows 7 (zeven uur Furmark en Prime95) bereikten de fans wel hun maximale snelheid van 6000 rpm, met een flink geluidsniveau van 47 dB. Tijdens normale games blijft het geluidsniveau echter rond een acceptabele 38 dB hangen.
De 5400 rpm harde schijf doet stilletjes zijn werk zonder enige merkbare trillingen, zolang hij tenminste geen data hoeft te verschaffen. Wanneer hij wordt benaderd voor data hoor je een luid ratelend geluid (wanneer de fans stil zijn) en ook het parkeren van de lees- en schrijfkoppen (automatisch gedaan door een bewegingssensor) is duidelijk hoorbaar.
De freeware tool smcFanControl werkt ook nog steeds op deze nieuwe MacBooks, zodat je de snelheid van de fans zelf aan kunt passen (als je de behuizing bijvoorbeeld extra wilt koelen).
Geluidsniveau
| Onbelast |
| 30.5 / 30.5 / 30.5 dB (A) |
| Belasting |
| 37 / 47 dB (A) |
 | ||
30 dB stil 40 dB(A) hoorbaar 50 dB(A) luid |
||
min:  , med:  , max:  (15 cm afstand) | ||
Temperatuur
De aluminium behuizing kan in sommige gevallen iets te warm worden, omdat de fans zo stil en langzaam draaien. Vooral tijdens zware belasting in Mac OS X blijven de fans eerst heel lang stil, waardoor de aluminium behuizing aan de onderkant wel 48°C kan worden. De bovenkant van de basisunit, waar de polsen op rusten, blijft lekker koel (maximum 32°C) en alleen het gebied boven het toetsenbord wordt een stuk warmer (45°C). We moeten wel zeggen dat we deze temperaturen alleen bereikten in situaties waarbij de notebook op een zachte ondergrond stond. Met Windows draaiend en de notebook op een glazen tafel, bleven de temperaturen binnen acceptabele grenzen (zie diagram), zelfs onder zeer zware belasting (Furmark en Prime95).
Bij normaal gebruik blijft de notebook lekker koel met een maximum temperatuur van 33°C in Windows 7 en 34°C in Mac OS X. Op dit punt kunnen we dus absoluut niet klagen over ons testmodel.
De notebook was tijdens onze tests nooit zo warm dat hij niet meer bruikbaar was. Het kan echter wel een beetje onplezierig worden wanneer je op een warme zomerse dag je MacBook Pro op schoot tot het uiterste probeert te drijven. Verschillende andere reviews op het internet maakten wel melding van een extreme opwarming van de behuizing. Dit kan veroorzaakt worden door verschillen in het fabricageproces. Zo werden de oude MacBook Pro's vaak warmer wanneer de koelpasta slecht was aangebracht.
(±) De maximumtemperatuur aan de bovenzijde bedraagt 42 °C / 108 F, vergeleken met het gemiddelde van 36.9 °C / 98 F, variërend van 21.1 tot 71 °C voor de klasse Multimedia.
(±) De bodem warmt op tot een maximum van 43 °C / 109 F, vergeleken met een gemiddelde van 39.2 °C / 103 F
(+) Bij onbelast gebruik bedraagt de gemiddelde temperatuur voor de bovenzijde 30.2 °C / 86 F, vergeleken met het apparaatgemiddelde van 31.3 °C / 88 F.
(+) De palmsteunen en het touchpad zijn met een maximum van ###max## °C / 86 F koeler dan de huidtemperatuur en voelen daarom koel aan.
(±) De gemiddelde temperatuur van de handpalmsteun van soortgelijke toestellen bedroeg 28.8 °C / 83.8 F (-1.2 °C / -2.2 F).
Stress test
Om het koelsysteem van de notebook op de proef te stellen hebben we Furmark en Prime95 tegelijk laten draaien in Windows 7, om zowel de CPU als GPU volledig te belasten. Na meer dan zes uur liet de CPUID Hardware Monitor geen zorgwekkende interne temperaturen zien (CPU 80°C, GPU 75°C). Op sommige momenten bereikte de CPU echter wel temperaturen van 97°C en de GPU 94°C (waarschijnlijk voordat de fans op volle toeren draaiden). Een 3DMark 05 benchmark, direct hierna uitgevoerd, leverde echter gewoon zonder problemen de verwachte score op.
Wat ons opviel was dat tijdens de stress test zowel CPU-Z als TMonitor aangaf dat de CPU underclocked was. CPU-Z bleef overslaan naar 1200 MHz en TMonitor liet een constante kloksnelheid van 1200 MHz zien (deze liet echter ook tijdens inactiviteit incorrecte frequenties zien). Interessant genoeg trad dit fenomeen alleen op als we Furmark en Prime 95 tegelijk draaiden. Wanneer we de benchmarks apart draaiden, was de kloksnelheid op het normale niveau (inclusief Turbo Boost) en er traden ook geen problemen op tijdens de Cinebench benchmark. In de eerste missie van Bad Company 2 daalde de kloksnelheid ook naar 1200 MHz, maar later was deze gewoon weer 3.06 GHz. Tijdens het spelen van de eerste missie hadden we echter geen enkele last van haperingen of andere problemen.
Dat oververhitting dit fenomeen veroorzaakt kunnen we al meteen uitsluiten, omdat het ook voorkwam direct na een koude start (waarbij de componenten koel waren, volgens Hardware Monitor) en omdat de kloksnelheid meteen weer herstelde na het stoppen van de twee simultaan draaiende programma's. Het is mogelijk dat de underclocking plaatsvindt om de stroomadapter niet te overbelasten (en deze is al krachtiger dan die van vorige modellen).
Luidsprekers
Apple heeft ook wat veranderd aan het geluidssysteem. Aan de rechterkant van het toetsenbord bevindt zich nu een kleine woofer en ook de rechter luidspreker. Dit zorgt ervoor dat de rechterkant van de notebook een beetje trilt en het verbetert de geluidskwaliteit. Je kunt geen wonderen verwachten van het nieuwe systeem, omdat het nog steeds klein is, maar het geluid is zeker prima om naar internet radio of muziek in iTunes te luisteren.
Audiofielen zullen echter zeker een externe geluidsbron moeten aansluiten via de optische of analoge audiopoort, of de audiopoort via een HDMI adapter.
De analoge audipoort leverde een prima storingsvrij signaal tijdens het testen. De poort is echter nog steeds niet geschikt voor microfoons. Daarom zullen normale headsets met een analoge input alleen als hoofdtelefoon werken. Apple's geïntegreerde omnidirectionele microfoon werkte echter zeer goed en leverde een prima kwaliteit voor online conversaties, bijvoorbeeld via Skype.
Batterijduur
Een andere hardwarematige verandering aan de nieuwe MacBook Pro 15" is de iets krachtigere lithium polymeer batterij, die nu een capaciteit van 77.5 Wh heeft. In vergelijking met de vorige 2.8 GHz Core 2 Duo MacBook Pro is de batterijduur bijna hetzelfde. Het nieuwe model leverde in de WLAN test (YouTube filmpjes kijken en andere veeleisende websites) een slechtere batterijduur. Tijdens zeer licht gebruik (theoretisch maximale batterijduur) houdt de MacBook met i7 CPU en Intel GMA HD geactiveerd het toch net iets langer uit dan het vorige model. Hetzelfde deed zich voor in de test waarin we een DVD keken op de batterij.
De batterijduur die je in de praktijk kunt verwachten is uiteraard erg afhankelijk van waar de notebook voor wordt gebruikt en hoeveel grafische kracht er wordt gevraagd. In Mac OS X zijn 4 à 5 uur werken op de batterij zeker realistisch. In Windows 7 was de maximale batterijduur slechts 4 uur en 45 minuten (Battery Eater Readers test). Omdat de GT 330M echter constant aan staat en de optimalisatie in Windows 7 slecht is, kun je in de praktijk echter een batterijduur van slechts drie tot vier uur verwachten.
De batterij, die niet gemakkelijk vervangen kan worden, was na drie uur en 25 minuten opgeladen (waarbij de notebook ook in gebruik was). Ondanks dat de batterij via de onderkant gemakkelijk te bereiken is, geeft het opschrift aan dat hij alleen vervangen kan worden door een servicemonteur.
| Battery life | Mac OS X 10.6.3 | Windows 7 |
|---|---|---|
| Idle (reading text, min brightness) | 11h 24min | 4h 55min |
| DVD (max brightness) | 4h 19min | |
| WLAN surfing (max brightness) | 4h 38min | |
| Heavy use | 1h 17min | 1h 38min |
Energieverbruik
In deze test konden we een duidelijk verschil tussen Mac OS X en Windows 7 meten. Het Mac besturingssysteem was veel zuiniger dan Windows 7, vooral wat betreft het minimale energieverbruik (scherm uitgeschakeld) van 6.6 Watt tegen 17.3 Watt in Windows 7. Tijdens licht gebruik bedraagt het energieverbruik van de MBP 15" ongeveer even veel als dat van Atom notebooks of CULV subnotebooks - zolang je in Mac OS X werkt. In Windows 7 is het energieverbruik tijdens inactiviteit iets hoger dan dat van de Asus N82JV, die over dezelfde hardware beschikt. Het verschil wordt vooral veroorzaakt door de GT 330M die in Windows constant aanstaat, terwijl in Mac OS X vaak alleen de Intel grafische kaart geactiveerd is.
Vooral wat betreft het energieverbruik blijkt dus wel hoe goed het Mac besturingssysteem is aangepast aan de notebook zelf.
In vergelijking met de oude unibody 15" MacBook Pro is het energieverbruik tijdens licht gebruik duidelijk verbeterd. Tijdens zware belasting zijn de twee notebooks vergelijkbaar, waarbij het nieuwe model iets efficiënter is.
| Uit / Standby | 0 / 0.4 Watt |
| Inactief | 6.6 / 11.6 / 25 Watt |
| Belasting |
63 / 75.5 Watt |
   
| |
Key:
min: ,
med: ,
max: | |
Samenvatting
De 15 inch MacBook Pro 'Vroeg/midden 2010 versie' is moeilijk samen te vatten. Apple fans hoopten op meer dan 'alleen' nieuwe Intel Core i5/i7 processors en een vernieuwde grafische kaart in de bekende behuizing. Het lijkt op gebrek aan innovatie. Maar om eerlijk te zijn, moet je jezelf afvragen - is er wel verbetering nodig? Er zijn namelijk nog steeds (erg genoeg) geen Windows notebooks die de strijd echt aankunnen met de MacBook Pro.
De focus van het nieuwe model heeft voornamelijk op de interne hardware gelegen. Verbeterd zijn de CPU, GPU, chipset, luidsprekers, batterij en natuurlijk is er de nieuwe feature om te switchen tussen de grafische kaarten. Daarnaast is het touchpad nog beter geworden door het fantastische 'inertial' scrolling. Ook waren we blij verrast dat een high-res mat beeldscherm tot de opties behoort, net als een enorme 512 GB SDD (alhoewel we toch aanraden zelf naar een SSD te upgraden, in plaats van het Apple te laten doen).
Al het goede van de oude MacBook Pro is gewoon gebleven: de fantastische behuizing, de fijne afmetingen, het lichte gewicht, de zeer goede invoerapparatuur en de geringe geluidsproductie. De prestaties zijn echter zeker verbeterd, al zijn er genoeg Windows notebooks die dezelfde prestaties kunnen leveren (voor een veel lagere prijs). Maar in vergelijking met de oudere MacBook Pro's, levert dit nieuwe model veel betere prestaties.
De temperatuur van de behuizing is altijd een veelbesproken onderwerp als het om MacBooks gaat. Waarschijnlijk komt het door ons testmodel van Apple, maar onze MacBook vertoonde geen enkele zorgwekkende temperatuurstijgingen. Alleen in Mac OS X en onder zware belasting werd de onderkant van de notebook zeer warm (en alleen wanneer de fans net aan het opstarten waren).
Uiteraard zijn er ook een aantal minpunten, zoals het reflecterende beeldscherm (dat werken buitenshuis erg lastig maakt), de scherpe rand aan de voorzijde (die je zeker in je onderarmen voelt 'snijden' wanneer je de notebook op schoot gebruikt) en de batterij die niet door de gebruiker vervangen kan worden. Ook de CPU die onder zware belasting van kloksnelheid veranderd moeten we niet vergeten.
Het grootste punt waar we tegen aanlopen blijft toch het behoorlijke prijskaartje, terwijl je slechts 12 maanden garantie krijgt, die voor weer een flinke meerprijs naar drie jaar kan worden uitgebreid (met telefoon service). Windows notebooks met dezelfde hardware zijn voor veel minder geld verkrijgbaar. Maar omdat er op gebied van design, bouwkwaliteit en afwerking (nog steeds) geen directe concurrenten voor de MacBook Pro zijn, zal ook de prijs op korte termijn zeker niet gaan veranderen.
