Deutsch
English
Español
Français
Italiano
Polski
Português
Русский
Türkçe
Svenska
Chinese
MagyarTestrapport Acer Aspire 3830TG (i7/SSD) subnotebook
Sommige configuraties zijn tijdloos en worden heel vaak gebruikt. De consument wordt echter pas echt blij van een snelle SSD, een krachtige processor, veel RAM geheugen en een goede grafische kaart en dat in een kleine, handzame behuizing. Het feest is compleet als de prijs ook nog eens laag is. De Acer Aspire TimelineX 3830TG (versie: 2628G12nbb) is een subnotebook die aan al deze eigenschappen voldoet.
De eerste keer dat we een nadere blik wierpen op de TimelineX 3830TG was in juli 2011. Een high-quality design, goede invoerapparatuur, lange batterijduur en goede algemene prestaties maken dat de notebook een goede indruk op ons achterliet. Toch waren er ook minpunten: het matige beeldscherm, de niet zo stevige behuizing en de throttling die de Core i5-2410M (2.3 GHz) vertoonde. Vooral dat laatste veroorzaakte veel discussies onder de lezers en dit was uiteraard een aanleiding om nadere informatie te eisen van de fabrikant.
Acer brengt nu een nieuwe versie van de 3830TG uit en voorziet hem zelfs van een nog krachtigere processor. Maar hoe kan een Core i7-2620M (2.7 GHz) nu ten volle benut worden als het koelsysteem zelfs een Core i5 niet voldoende kan koelen? Zijn Acer's ontwerpers wakker geworden en hebben ze een tweede fan geïnstalleerd? Het gebruik van een SSD zal zeker voor een prestatie boost zorgen, maar vermindert het ook de warmteontwikkeling tijdens zwaardere belasting van het systeem?
Antwoorden op al deze vragen lees je in deze update van het eerdere testrapport van de Aspire TimelineX 3830TG. Details over de afwerking, poorten, connectiviteit en invoerapparatuur zijn te lezen in het eerste testrapport van de 3830TG (i5, juli 2011).
Behuizing
De dunne behuizing met een volledig vlakke onderkant is een eye-catcher - daar is verder niets aan veranderd. Het zijden-mat blauw met daarop het Acer logo is eigenlijk een understatement gezien de krachtige hardware. Een minpunt is dat de behuizing redelijk gemakkelijk verbogen kan worden. De basis unit vervormt namelijk zichtbaar wanneer je de notebook oppakt of verplaatst. Daarentegen is het schermcover, ondanks dat het dun is, wel stevig.
Connectiviteit
Zie de review van de Acer Aspire TimelineX 3830TG (i5/HDD).
Invoerapparatuur
Zie de review van de Acer Aspire TimelineX 3830TG (i5/HDD).
Beeldscherm
Een glossy LED scherm, type AUO B133XW03 V2, levert kleurrijk beeld op een resolutie van 1366x768 pixels. Het scherm is dezelfde als in de eerste geteste 3830TG-2414G75nbb (juli 2011). De resultaten van de tests zijn dus net zo matig - een laag contrast van 163:1, een lage helderheid (~186 cd/m2) en een beperkt kleurenbereik. De hoop op een high-quality scherm in deze premium TimelineX is dus volledig vervlogen.
| |||||||||||||||||||||||||
Helderheidsverdeling: 92 %
Helderheid in Batterij-modus: 189 cd/m²
Contrast: 163:1 (Zwart: 1.16 cd/m²)42.95% AdobeRGB 1998 (Argyll 2.2.0 3D)
60.8% sRGB (Argyll 2.2.0 3D)
41.29% Display P3 (Argyll 2.2.0 3D)
Zoals gebruikelijk voor goedkope TN panelen zijn de kijkhoeken net zo beperkt als de geschiktheid voor gebruik in direct zonlicht. De helderheid is voor dat laatste gewoon veel te laag (zou 300 cd/m2 moeten zijn) en het glimmende beeldoppervlak verpest het beeld met storende reflecties. Je kunt maximaal 45 graden van de optimale horizontale kijkhoeken afwijken voordat de kleuren er niet meer normaal uitzien. Daarna inverteren de kleuren en treedt het zogenaamde ghosting effect op. Dit is vooral vervelend als je tegelijk met meerdere mensen naar foto's, games of films wilt kijken.
Prestaties
De dual core Core i7-2620M (2x2.70 GHz, 32 nm) zit in de krachtigste configuratie van de Aspire 3830TG. Hij vervangt de Core i5-2410M uit goedkopere versie, die we al eerder in juli 2011 hebben getest. Een Core i7 lijkt misschien wat extreem voor een subnotebook, maar de Toshiba's Portégé R830-10V, Dell's Vostro 3350, Sony's Vaio VPC-Z21Q9E en Fujitsu's Lifebook S761 laten zien dat de 2620M (35 Watt) een prima subnotebook CPU is.
De processor kan dankzij Turbo Boost 2.0 overklokt worden tot 3.4 GHz. De zogenaamde "Dynamic Range @ Turbo Frequency Limits" feature kan de kloksnelheid nog iets verder opschroeven, als het koelsysteem tenminste naar behoren werkt. Dat is de theorie. Hoe de Aspire 3830TG zich gedraagt lees je zo meteen.
De al vaker geteste GeForce GT 540M, inclusief Optimus (GPU deactiveren ten gunste van de IGP, Intel HD Graphics 3000), is de dedicated grafische kaart in het systeem. Het is bovendien de krachtigste voor gaming geschikte GPU die op dit moment in 13.3 inch notebooks wordt gebruikt. Aanvullend zijn er 8 GB RAM geheugen en een SSD met een capaciteit van 120 GB geïnstalleerd.
Heeft het koelsysteem genoeg koelend vermogen om een i7-2620M op normale kracht (zoals in grotere notebooks) te laten werken? Volgens de CPU benchmark resultaten wel. De 2620M scoort een zeer goed met 3.11 punten in de Cinebench R11.5 CPU benchmark (multi core). Dat is hetzelfde puntenaantal als de 15.6 inch Latitude E6520 of Dell Vostro 3550 behalen. 13.3 inch notebooks met dezelfde CPU scoren allemaal lager. Voorbeelden zijn de Fujitsu Lifebook S761 en Sony Vaio VPC-SA2Z9E (beide 3.0 punten). De MacBook Pro 13 2011-02 scoort slechts 2.6 punten door ernstige CPU throttling.
Positief: we hebben de Cinebench test meerdere malen herhaalt en het resultaat was telkens hetzelfde. Na Prime 95 (100% CPU), na Furmark (GPU) en na beide stress tests bleef de score 3.11 punten. Ondertussen bleef tevens de kloksnelheid stabiel op 3.2 GHz (Turbo). Samenvatting: de i7-2620M presteert op het verwachte niveau tijdens CPU-only belasting. Het koelsysteem beschikt dus over voldoende koelend vermogen.
We bekijken nu wat er gebeurt als we ook de GPU tegelijk met de CPU gaan belasten. Dit doen we met de game Battlefield: Bad Company 2 (BFBC2). Cinebench R10 single/multi en R11.5 geven nu echter aan dat de CPU kloksnelheid op 1.2 GHz ligt. Dat heeft uiteraard een negatief effect op de scores. Het duurt na het beëindigen van de game ongeveer 60 seconden voordat de kloksnelheid de 3.3 GHz weer bereikt.
Hoe zien de algemene prestaties van CPU, grafische kaart, RAM geheugen en SSD er eigenlijk uit? PCMark Vantage en PCMark 7 testen dit. De scores van 12371, respectievelijk 3928 punten zijn zeer goed. De Sony Vaio VPC-SA2Z9E/B (zelfde CPU en ook SSD) scoort 'maar' 10833, respectievelijk 3447 punten. De Asus U36SD (SSD, i5) scoort door zijn zwakkere processor en GPU met 9431 en 2681 punten nog iets lager.
Vreemd: zelfs gaming notebooks of workstations, uitgerust met quad cores (2630QM of 2920XM), weten niet veel hoger te scoren en presteren soms zelfs slechter. Voorbeelden zijn de Alienware M18x (PCMark 7: 4579), de Fujitsu Celsius H710 WXP11DE (3695) en de XMG P501 PRO (4208). 'Normale' 2620M systemen zonder een SSD scoren ongeveer 2000 punten (Vostro 3350). De hier genoemde systemen hebben ook allemaal een krachtige grafische kaart. Het is dus opmerkelijk dat een kleine 13.3 inch notebook als deze dankzij een SSD op het zelfde niveau presteert als deze grote, krachtige notebooks.
De goede algemene prestaties hebben een duidelijke reden: de Intel SSD X25-M. Hij geeft de PCmark Vantage HDD score een boost tot 21965 punten. Alhoewel hij daarmee niet bij de topklasse van SSD's behoort (30 tot 40 duizend, bijv. Schenker XMG A501), is de score wel hoger dan die van de Alienware M11x R3 (17701, Samsung SSD PM800 2) of de Vaio SA2Z9E subnotebook (15599, Samsung MZRPA128HMCD RAID0). De recent geteste Asus U36SD (21410, Intel SSD 320 serie) haalt dankzij zijn SSD een vergelijkbare score. Notebooks met een roterende harde schijf (7200 rpm) scoren maximaal 7000 punten (bijv. Seagate Momentus XT Hybrid HDD, Toshiba Qosmio X770-10J).
| PCMark Vantage Result | 12371 punten | |
| PCMark 7 Score | 3928 punten | |
Help | ||
De 3D prestaties van de GeForce GT 540M (1024 MB DDR3) komen nauwelijks onder het gebruikelijke niveau. De kloksnelheden van 672 en 900 MHz voor core en geheugen corresponderen met de standaard specificaties. 3DMark 2006 (1280x1024) eindigt met 7806 punten - een typische score voor deze CPU-GPU configuratie. De 3DMark Vantage score van 3829 punten is echter lager dan de gebruikelijke scores van GT 540M systemen met dezelfde CPU (~4150 punten). Unigine Heaven (CPU onafhankelijk) eindigt met 13 fps, wat opnieuw een zeer normale score voor de GT 540M is.
| 3DMark 06 Standard Score | 8055 punten | |
| 3DMark Vantage P Result | 4488 punten | |
| 3DMark 11 Performance | 996 punten | |
Help | ||
De lees- en schrijfsnelheden van de SSD blijken van gemiddeld niveau in vergelijking met ander flash geheugen. De snelheden van 251/116 MB/s (lezen/schrijven CrystalDiskMark) of 251/101 MB/s (lezen/schrijven AS SSD) zijn iets lager dan die van de Asus U36SD en een stuk lager dan die van de RAID0 configuratie in de Vaio SA2Z9E(926/634 MB/s, lezen/schrijven CrystalDiskMark). De Samsung 9 Series 900X3A, zonder RAID0, is nog altijd de snelste met 467/306 MB/s.
Andere SSD's doen het ook beter wat betreft het wegschrijven van kleine bestanden. De Crucial RealSSD C300 in de XMG A501 (47 MB/s schrijven) of de Samsung SSD PM810 in de Alienware M14x (38 MB/s schrijven) gaan aan kop in de 4K schrijf/lees test. De X25-M in de 3830TG haalt 32 MB/s. De 512K lees test doorloopt hij best goed: 188 MB/s in plaats van 172 MB/s door de SSD in de Asus U36SD. De Vaio SA2Z9E is door de RAID0 configuratie met 432 MB/s opnieuw de snelste, maar de Samsung Series 9 900X3A doet het met 196 MB/s niet heel veel beter.
Conclusie: de Intel SSD X25-M GM MLC (120 GB) behoort niet tot de snelste SSD's, maar dat is gezien de prijs ook wel te verwachten (release eind 2010). De algemene prestaties van het systeem (zie PCMark scores) stijgen echter enorm; iets dat ondenkbaar zou zijn met een normale harde schijf. Als je op zoek bent naar de beste SSD, dan kun je je oriënteren met onze uitgebreide SSD tests van bijvoorbeeld de ADATA S501 120 GB of Intel X25-M.
Game prestaties
De gaming tests bevestigen de goede tot zeer goede gaming prestaties van de GeForce GT 540M. Toch zijn de resultaten niet beter dan met een Core i5. Om te kunnen gamen is een Core i7 dus absoluut niet noodzakelijk. 32 fps is mogelijk in Battlefield: Bad Company 2 mét hoge details; een Asus X43SV-VX084V met i5-2410M haalt dat echter ook.
In games, zoals Dirt 3, waar de CPU blijkbaar zwaarder wordt belast, zakt de frame rate duidelijk in door de CPU throttling, waarbij de kloksnelheid tot 1.2 GHz daalt. Slechts 18 fps zijn mogelijk met hoge details (meerdere tests). 30 tot 40 fps zou standaard zijn voor een GT 540M. Deus Ex Human Revolution loopt een stuk vloeiender, maar een Packard Bell NX69 met i5 CPU haalt ook 37 fps met hoge details.
Over het algemeen staat de GT 540M dus garant voor vloeiende gameplay met hoge details, zolang de resolutie niet hoger dan 1366x768 pixels is. De CPU throttling kan tijdens CPU intensieve games echter voor een flinke daling van de frame rate zorgen. Er is dus in feite nog niet veel verbeterd sinds de test van de 3830TG met i5 CPU en harde schijf. Ook toen trad er CPU throttling op en zakte in een paar games de frame rate ook flink in. De BIOS (versie 1.02) biedt verder ook geen opties om de limieten voor de throttling aan te passen.
| lage | gem. | hoge | ultra | |
|---|---|---|---|---|
| Battlefield: Bad Company 2 (2010) | 42.7 | 31.7 | ||
| Dirt 3 (2011) | 29.6 | 17.6 | ||
| Deus Ex Human Revolution (2011) | 93 | 37.2 |
Emissies
Geluidsproductie
We zijn erg te spreken over de lage geluidsproductie van de Aspire 3830TG. Het geluidsniveau ligt tussen 29.6 (stil, fan uit, SSD=geluidloos) en 33 dB(A). De meeste gebruikers zal dit geluid zelfs nauwelijks opvallen.
De enige aanwezige fan gaan tijdens belasting sneller draaien, waarbij het geluidsniveau nooit boven de 40 dB(A) uitkomt. 37 dB(A) is het niveau tijdens constante multi core CPU belasting (Pime95). Games, in dit geval gesimuleerd met 3DMark 2006, lijden tot een iets hogere geluidsproductie van 38 dB(A). Het hoogste geluidsniveau werd alleen bereikt tijdens onze stress test waarin de CPU en GPU simultaan worden belast. Daarbij moeten we de CPU throttling wel weer meenemen, want in principe wordt de kloksnelheid omlaag geschroefd uit veiligheidsoverwegingen, juist om de warmteontwikkeling te beperken. Eigenlijk wordt de fan en het gehele koelsysteem simpelweg overbelast.
We weten niet waarom Acer niet opnieuw twee fans heeft geplaatst, zoals ook het geval was bij de 3820TG. De behuizing werd warmer bij ongeveer hetzelfde geluidsniveau, maar er was geen probleem met CPU throttling. De twee fans in deze notebook, met luchtinlaat aan de linker- én rechterkant, konden de warmte geproduceerd door de GPU en CPU sneller wegwerken.
Geluidsniveau
| Onbelast |
| 29.6 / 31.6 / 32.9 dB (A) |
| Belasting |
| 37.8 / 39.6 dB (A) |
 | ||
30 dB stil 40 dB(A) hoorbaar 50 dB(A) luid |
||
min:  , med:  , max:  Voltcraft sl-320 (15 cm afstand) | ||
Temperatuur
De CPU throttling heeft een positief effect tijdens zware belasting van het systeem. De temperaturen tijdens onze ultieme stress test (onrealistisch) blijven namelijk binnen acceptabele grenzen. Het is discutabel of 41 graden Celsius in het centrum van het toetsenbord te warm is. Het gemiddelde aan de boven- en onderkant licht echter op 36 graden, wat zeer acceptabel is voor een dunne behuizing als deze.
CPU throttling tijdens simultane GPU belasting
De CPU snelheid zakte naar 1.2 GHz (normaal 2.7 GHz) tijdens de stress test (Prime95 & Furmark). Het energieverbruik bedraagt in dat geval 52 Watt. Als Furmark (GPU) wordt afgesloten, dan stijgt de kloksnelheid na een tijdje weer naar 2.7 GHz (constant) en blijft het verbruik stabiel met 44 Watt. CPU throttling trad overigens niet op tijdens de processor benchmarks. De resultaten hiervan komen overeen met die van andere notebooks. Het is dus duidelijk dat de warmteontwikkeling van de GPU die belast wordt indirect de CPU throttling veroorzaakt.
De meegeleverde 90 Watt adapter biedt voldoende vermogen om het systeem van prik te voorzien; dat is ook te merken aan zijn lage temperatuur van 38 graden Celsius tijdens de stress test.
(±) De maximumtemperatuur aan de bovenzijde bedraagt 41.2 °C / 106 F, vergeleken met het gemiddelde van 36.1 °C / 97 F, variërend van 21.4 tot 281 °C voor de klasse Subnotebook.
(±) De bodem warmt op tot een maximum van 40.8 °C / 105 F, vergeleken met een gemiddelde van 39.4 °C / 103 F
(+) Bij onbelast gebruik bedraagt de gemiddelde temperatuur voor de bovenzijde 30.1 °C / 86 F, vergeleken met het apparaatgemiddelde van 30.8 °C / 87 F.
(±) De palmsteunen en het touchpad kunnen zeer heet aanvoelen met een maximum van ###max## °C / 97.9 F.
(-) De gemiddelde temperatuur van de handpalmsteun van soortgelijke toestellen bedroeg 28.3 °C / 82.9 F (-8.3 °C / -15 F).
Batterijduur
Ondanks de krachtige hardware is het energieverbruik laag. Waarom dit ook geldt tijdens constante, zware belasting is het gevolg van de CPU throttling. Een 100% belaste Core i7, maar werkend op 1.2 GHz (i.p.v 2.7 tot 3.4 GHz), verbruikt slechts een fractie van zijn TDP (35 Watt). Daarom is het lage energieverbruik tijdens de stress test eigenlijk een slecht punt voor de 3830TG. We willen dan ook nog even vermelden dat de 3820TG uit 2010, die ook een 35 Watt CPU en krachtige grafische kaart (HD 5650) heeft, maar liefst 75 Watt nodig had gedurende de stress test.
Tijdens het spelen van een game ligt het verbruik op 66 Watt, maar dit kan afhangen van de specifieke instellingen (getest met 3DMark06). Waarom ligt het verbruik tijdens gamen hoger dan tijdens de stress test? Simpelweg omdat er geen CPU throttling optreedt; zie de temperatuur.
Tijdens inactiviteit verbruikt het systeem 5.6 tot 10.8 Watt, wat opvallend laag is. De TimelineX 3820TG met HD 5650 grafische kaart en i5-460M verbruikte onder dezelfde omstandigheden 8.5 tot 15 Watt.
| Uit / Standby | 0.3 / 0.9 Watt |
| Inactief | 5.6 / 8.8 / 10.8 Watt |
| Belasting |
66 / 52.6 Watt |
   
| |
Key:
min: ,
med: ,
max: Voltcraft VC 960 | |
De 3820TG (66 Wh) uit 2010 behaalt een matige batterijduur van 4:10 uur (WLAN test). Zijn opvolger, de 3830TG (66 Wh), uit mei 2011 maakte daar 7:28 uur van. Onze 3830TG i7/SSD houdt het met zijn eveneens 66 Wh batterij 6:05 uur uit op een batterijlading. De batterijduur is dus lager, maar nog altijd in het gebied dat wordt verwacht van subnotebooks van hogere kwaliteit. De recent geteste Asus U36SD-RX114V (SSD, GT 520M) hield het in dezelfde test 7:45 uur uit.
Samenvatting
Acer is er niet in geslaagd om de CPU throttling aan te pakken. Dus net als bij de Core i5 versie van de Aspire TimelineX 3830TG blijft het volgende probleem bestaan: de Core i7-2620M (2x2.70 GHz) werkt op slechts 1.2 GHz tijdens simultane belasting van GPU en CPU (alleen dan). Het valt erg op in een aantal games, waarin de frame rate opeens enorm daalt.
Ook al hebben we redelijk veel geschreven over de "beruchte" CPU throttling, het is geen worst case scenario en het betekent ook niet het einde van deze subnotebook. Als je de prestaties namelijk op de tweede plaats zet en je niet wakker ligt van een framepje per seconde minder tijdens het gamen, dan heb je een zeer krachtig systeem, dat zeer stabiel is tijdens het gebruik van 90% van de programma's (zeer goede CPU benchmark resultaten). De Core i7-2620M levert zeer goede resultaten, zolang de GPU maar niet tegelijk zwaar wordt belast. Samen met de snelle toegangstijden van de SSD levert dat zeer goede systeem scores op.
De batterijduur is in vergelijking met de HDD/i5 versie een dik uur afgenomen, maar is met zes uur nog altijd acceptabel. Het grootste nadeel voor mensen die graag onderweg op hun notebook werken is echter het glossy scherm met beperkte kijkhoeken (zelfde scherm als in vorige model).
De Acer TimelineX 3830TG-2628G12nbb gaat voor €1100 over de virtuele toonbanken. Helaas zijn er nauwelijks 13.3 inch alternatieven die geen CPU throttling problemen hebben, maar wel dezelfde prestaties leveren. De Sony Vaio SA2Z9E/B scoort het beste (beperkte throttling), maar kost meer dan €2000.
Deze systemen zijn verkrijgbaar voor een zelfde of lagere prijs, wel met een zwakkere GT 520M, maar hebben geen last van CPU throttling: Asus U36SD (SSD; €1150), Asus U30SD (HDD, €700).
