Supernova opnieuw gemeten: Blik in het centrum van de stellaire explosie

Op een gegeven moment heeft een ster geen lucht meer, of liever waterstof. Zelfs daarna worden er nog een paar elementen, waaronder helium, gesmolten, maar uiteindelijk is dit niet meer genoeg om de zwaartekracht tegen te gaan.

Onze zon zou echter nog steeds te klein zijn, te weinig zwaartekracht. De ster moet minstens acht keer zo zwaar zijn, wat met een beetje moeite berekend kan worden. Dan botsen de atomen met zoveel energie dat er een supernova ontstaat.

Deze zendt niet alleen licht uit. Grote aantallen neutrino's en uiteindelijk ontelbare verschillende elementen, die voor, tijdens en na de eigenlijke explosie ontstaan, worden ook alle kanten op geslingerd. Dit leidt uiteindelijk tot een bonte mengeling van elementen die hier op Aarde te vinden zijn.

De neutrino's, die vrij sporadisch verschijnen, waren ook de eerste aanwijzing voor Supernova 1987A (klik hier voor het Wikipedia-artikel https://en.wikipedia.org/wiki/SN_1987A). Ze waren in 1987 in grotere aantallen op Aarde verschenen. De supernova zelf kon worden waargenomen in de Grote Magelhaense Wolk.

Dit is ons naburige sterrenstelsel. De explosie zelf is bijna precies 163.000 lichtjaar van ons vandaan. Als u het zich nog herinnert, de goede oude USS Voyager strandde op slechts 80.000 lichtjaar afstand.

Deze gebeurtenis wordt nu al 37 jaar geobserveerd en geanalyseerd. Naast de elementen en soorten straling die door zo'n gigantische astronomische explosie werden uitgezonden, hebben mensen zich ook afgevraagd wat er achterbleef. Is er een zwart gat ontstaan of bijvoorbeeld een neutronenster?

En dankzij de James Webb ruimtetelescoop, die sinds 2021 in gebruik is, konden er 9 uur lang gedetailleerde beelden met een hoge resolutie worden gemaakt.

Het centrum van de supernova blijft verborgen achter stof. Wat wel zichtbaar is, is argon en zwavel in geïoniseerde vorm. Indrukwekkend genoeg dat u het kunt detecteren.

Deze waarneming lijkt alleen aannemelijk als er straling van een neutronenster wordt uitgezonden. Deze straling veroorzaakt de ionisatie. Hiervoor waren lange berekeningen nodig, die zojuist zijn gepubliceerd.

Er lijkt geen zwart gat te zijn achtergebleven van de meest recente zichtbare supernova. In plaats daarvan bevindt zich in het centrum een oneindig dichte structuur van elementaire deeltjes, d.w.z. neutronen, die slechts een diameter van enkele kilometers heeft, maar meerdere zonnen weegt: een neutronenster.

Hubble heeft ook SN1987A gefotografeerd. Klik voor de volledige resolutie op https://stsci-opo.org/STScI-01EVVBRXKQVT9HK887K73MB68V.tiff https://stsci-opo.org/STScI-01EVVBRXKQVT9HK887K73MB68V.tiff(Let op! 34 megabytes).